ABD'de Sağlık Bakanı'nın açıklamaları ezberleri bozdu: Amerikalılara yıllardır yanlış tavsiye mi verildi? | Tam yağlı süt ürünleri mi daha sağlıklı yoksa yağı azaltılmış olanlar mı?

ABD'de federal sağlık otoriteleri 1980'lerden bu yana, tam yağlı süt ürünleri yerine yağsız süt ve az yağlı yoğurt gibi yağı azaltılmış süt ürünlerinin tercih edilmesi konusunda tavsiyelerde bulunuyor.

Ancak Sağlık Bakanı Robert F.

Kennedy ve Amerika'yı Yeniden Sağlıklı Yap hareketinin diğer önde gelen isimleri, yakın zamanda yayınlanacak olan sağlıklı beslenme kılavuzu Amerikalılar için Beslenme Rehberi'nde, tam yağlı süt ve süt ürünlerini öne çıkaracaklarını duyurdu.

ABD'de yetkililer uzun zamandır, doymuş yağ oranları yüksek olduğu için tam yağlı süt ürünlerinden kaçınılmasını tavsiye ediyor.

Zira doymuş yağların aşırı tüketimi kolesterolü ve kalp hastalığı riskini artırabiliyor.

Dahası tam yağlı süt ürünlerinin kalorisi, az yağlı versiyonlara göre daha yüksek.

Bu da kilo alma veya obeziteye yakalanma riskini artırabiliyor.

Ne var ki uzmanların bu tavsiyeleri, doymuş yağ oranı yüksek diyetler ile kalp hastalığı arasında bağlantı olduğunu ortaya koyan ancak süt ürünlerinin sağlık üzerindeki etkilerini özel olarak incelememiş eski araştırmalara dayanıyordu.

Tufts Üniversitesi'nden kardiyolog Dr.

Dariush Mozaffarian, yıllardır tavsiye edilen az yağlı süt ürünlerinin sağlık için daha faydalı olduğunu gösteren neredeyse hiç kanıt bulunmadığını belirtti.

Ohio State Üniversitesi'nde insan beslenmesi alanında dersler veren Richard Bruno ise süt ürünlerinin sağlığı nasıl etkilediğine dair son zamanlarda ortaya çıkan kanıtların çok dağınık olduğunu belirterek, Bazı araştırmalar süt ürünlerinin zararlı ya da yararlı olmadığını, bazıları biraz zararlı olabileceğini, bazıları ise aslında çok yararlı olduğunu söylüyor diye konuştu.

Geçmişte yapılan çeşitli araştırmalarda, farklı türde süt ürünleri tüketmenin insanların sağlığına nasıl etki ettiğine bakıldı ve farklı sonuçlar elde edildi.

Örneğin, ekim ayında Norveç'te yapılan ve yaklaşık 74.000 yetişkini kapsayan bir araştırmada, en fazla miktarda tam yağlı süt tüketenlerin kardiyovasküler hastalıklardan ölme olasılığının, en az miktarda tüketenlere kıyasla yüzde 7 daha fazla olduğu görüldü.

Ancak eylül ayında ABD'de yapılan ve yaklaşık 3.100 yetişkini 25 yıl boyunca izleyen başka bir çalışmadan farklı bir sonuç çıktı.

Tam yağlı süt ürünlerini (tam yağlı süt ve peynir dahil) en fazla miktarda tüketenlerde kalp hastalığının erken belirtisi olan koroner arter kalsifikasyonu gelişme riski, en az miktarda tüketenlere göre yüzde 24 daha düşüktü. 2016 yılında yapılan küçük çaplı bir rastgele klinik çalışmadan daha ortada bir sonuç çıktı: Tam yağlı süt ürünlerini içeren ve kan basıncını düşüren bir diyet ile az yağlı süt ürünlerini içeren bir diyetin etkisi aynı oldu.

Araştırmalar, tam yağlı süt ürünlerinin kalori içeriği daha yüksek olmasına rağmen, yağ oranı düşük süt ürünlerine göre daha fazla kilo alımına neden olmadığını da gösterdi. 2020 yılında 28 araştırmanın değerlendirildiği bir analizde, uzmanlar tam yağlı süt tüketen çocukların, yağ oranı düşük süt tüketen çocuklara göre daha fazla kilo almaya eğilimli olmadıklarını tespit etti. 2014 yılında yetişkinler üzerinde benzer bir araştırmada da aynı sonuç elde edildi.

Beslenmeyle ilgili çoğu araştırmada olduğu gibi, bu çalışmaların da çoğu gözlemsel nitelikteydi.

Yani belirli beslenme alışkanlıkları ile sağlık durumu arasındaki ilişkileri tespit edebiliyorlardı, ancak neden-sonuç ilişkisini kanıtlayamıyorlardı.

Çalışmaların çoğu küçük ölçekliydi veya dar bir grup üzerinde gerçekleştirilmişti, bu da kesin sonuçlara varmayı zorlaştırıyordu.

Bununla birlikte, dünyanın dört bir yanından bir grup beslenme uzmanının, mayıs ayında The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımladığı bir makalede, son araştırmaların çoğuna göre, kardiyovasküler sağlık söz konusu olduğunda, az yağlı süt ürünlerinin tam yağlı süt ürünlerine göre daha tercih edilebilir görünmediği veya bunun tersinin de geçerli olduğu belirtildi.

Dr.

Mozaffarian, tam yağlı süt ürünlerinin neden bazı durumlarda daha iyi sağlıkla ilişkilendirildiğinin tam olarak bilinmediğini söyledi.Dr.

Bruno ise bir teoriye göre süt, peynir ve yoğurt gibi çoğu süt ürününün sadece doymuş yağlar değil, polar lipitler adı verilen başka tür yağlar da içerdiğini vurguladı.

Polar lipitlerin sağlığı nasıl etkilediği konusunda hala bilmediğimiz çok şey olduğunu belirten Dr.

Bruno, Ancak çoğunluğu kemirgenler üzerinde yapılan bazı hayvan çalışmaları bunların vücuttaki iltihaplanmayı azaltabileceğini ve bağırsakta emilen kolesterol miktarını düşürebileceğini öne sürüyor diye konuştu.

Quebec'te bulunan Laval Üniversitesi Beslenme, Sağlık ve Toplum Merkezi'nin direktörü Benoit Lamarche, Örneğin peynir, doymuş yağ oranı genellikle yüksek olsa da aynı zamanda vücudun yağı sindirme şeklini değiştirebilecek yararlı bakteriler, proteinler, vitaminler ve diğer birçok madde de içerir.

Bunlar doymuş yağın zararlarını önlemeye veya en azından azaltmaya yardımcı olabilir dedi.

Ne var ki bir diğer süt ürünü olan tereyağı aynı faydaları sağlamıyor.

Çoğunlukla doymuş yağlardan ve birkaç başka yararlı besin maddesinden oluşan tereyağı, aşırı tüketildiğinde kötü kolesterolü yükseltip kardiyovasküler hastalık riskini artırabiliyor.Uzmanlar, tam yağlı süt ürünlerinin kilo alımına yol açmamasını da bu ürünlerin doyurucu etkisine bağlıyor.

Minnesota Üniversitesi'nde beslenme epidemiyolojisi araştırmacısı olan David Jacobs, bir bardak tam yağlı sütün bir bardak yağsız süte göre neredeyse iki kat daha fazla kalori içerdiğini, ancak daha doyurucu olduğu için diğer gıdalardan daha az kalori alabileceğinizi söyledi.Bir diğer açıklama da süt ürünlerinin diğer bileşenlerinin (gıda matrisi) karmaşık yapısı ve etkileşimi ile ilgili.

The New York Times'a konuşan uzmanlar, yağlı ve yağsız süt ürünleri arasında net bir tercih yapabilmek için yeterli kanıt olmadığı konusunda hemfikir.

Dr.

Bruno, bunun yerine, insanların diyetlerine uygun olduğu sürece tercih ettikleri türü tüketmeleri gerektiğini söyledi.

Öte yandan süt ürünleri sağlıklı bir beslenmenin önemli bir parçası.

Çoğu süt ürünü protein, D vitamini, kalsiyum içeriyor.

Yoğurt, kefir ve bazı peynirler gibi fermente süt ürünlerinde ayrıca bağırsak dostu bakteriler de bulunuyor.

Dr.

Bruno, özellikle beslenmenizin geri kalanından bu besinleri almıyorsanız, süt ürünleri yoluyla bu besinleri tüketmenin büyük bir kazanç olduğunu söyledi.

Ancak tüm süt ürünlerinin sağlıklı olmadığını unutmayın.

Örneğin tereyağı doymuş yağ oranı çok yüksek olduğu için kalbinizi riske atabilir.

Çikolatalı süt ve dondurma gibi işlenmiş süt ürünleri ise aşırı miktarda şeker içerdiği için obezite ve Tip 2 diyabet gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Dr.

Jacobs, Yakında yayınlanacak beslenme kılavuzları tam yağlı süt ürünlerini ön plana çıkarırsa, bunu doymuş yağ içeren tüm gıdaların zararsız olduğu şeklinde yorumlamayın uyarısında bulundu ve ekledi: Yağ oranı yüksek işlenmiş etler, birçok unlu mamul ve kızartılmış gıdalar sağlığa zararlı olabilir.