ABD komutanlıklarını azaltıyor

Washington Post’un kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Pentagon, ABD ordusunun bazı büyük karargâhlarının statüsünü düşürmeyi ve en üst düzey generaller arasındaki güç dengesini değiştirmeyi öngören bir plan hazırlıyor.

Savaş Bakanı Pete Hegseth’in talep ettiği bu büyük çaplı “konsolidasyon” hayata geçirilirse, onlarca yıldır ordunun üst kademelerinde görülen en kapsamlı değişikliklerden biri meydana gelmiş olacak.

Planla ilgili, Hegseth’in “statükoyu yıkma” ve ordudaki dört yıldızlı generallerin “sayısını azaltma” vaadini kısmen hayata geçirmeyi amaçladığı belirtiliyor.

Beş kaynağa göre, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), ABD Avrupa Kuvvetler Komutanlığı (EUCOM) ve ABD Afrika Kuvvetler Komutanlığı (AFRICOM)’nın “önemi azaltılacak” ve bu komutanlıklar “ABD Uluslararası Komutanlığı” (U.S.

International Command) adı verilecek yeni bir yapının kontrolü altına alınacak.

BATI YARIMKÜRE’YE YÖNELME ADIMI Genelkurmay Başkanı Dan Caine’in, daha önce kamuoyuna yansımamış olan bu öneriyi önümüzdeki günlerde Hegseth’e ayrıntılarıyla sunması bekleniyor.

Söz konusu adımlar, yönetimin Orta Doğu ve Avrupa’dan kaynakları kaydırarak öncelikli olarak Batı Yarımküre’deki askeri faaliyetleri genişletme çabalarını tamamlayıcı nitelikte olacak.

Hegseth’in ekibi yaptığı açıklamada, “söylenti niteliğindeki iç tartışmalar” veya “henüz karar aşamasına gelmemiş konular” hakkında yorum yapmayacaklarını belirtti.

Açıklamada, yetkililer arasında bu konuda bir görüş ayrılığı olduğu yönündeki imâların “tamamen yanlış” olduğu ifade edilerek, “Bakanlıktaki herkes bu yönetim altında aynı hedefe ulaşmak için çalışıyor.” denildi.

NEREDEYSE AYRINTI PAYLAŞILMAMIŞ Pentagon’un Kongre ile çok az ya da hiç ayrıntı paylaşmaması, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato ve Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi üyelerini rahatsız etmiş durumda.

Bu durumdan haberdar iki kaynağa göre, söz konusu komite öneriye bu eksik bilgilendirme ortamında hazırlanıyor.

İlgili komutanlıklardaki üst düzey subaylar da daha fazla ayrıntı bekliyor.

Plan ayrıca, Batı Yarımküre genelindeki askeri operasyonlardan sorumlu ABD Güney Komutanlığı (SOUTHCOM) ve ABD Kuzey Komutanlığı’nın (NORTHCOM) “ABD Amerika Kıtası Komutanlığı” (U.S.

Americas Command – Americom) adıyla kurulacak yeni bir karargâh altında yeniden yapılandırılmasını öngörüyor. 11’DEN 8’E DÜŞÜRÜLECEK Bu hamlelerin tamamı hayata geçirilirse, “muharip komutanlık” olarak bilinen en üst düzey askeri karargâhların sayısı 11’den 8’e düşürülecek ve doğrudan Hegseth’e rapor veren dört yıldızlı general ve amiral sayısı azaltılacak.

Geriye kalan muharip komutanlıklar şunlar olacak: ABD Hint-Pasifik Komutanlığı, ABD Siber Komutanlığı, ABD Özel Harekât Komutanlığı, ABD Uzay Komutanlığı, ABD Stratejik Komutanlığı ve ABD Ulaştırma Komutanlığı.

Öneri, Caine’in gözetiminde Genelkurmay tarafından hazırlandı ve üst düzey askeri yetkililer arasında tercih edilen seçenek olarak bu hafta Hegseth’e sunulması bekleniyor.

Kıdemli bir savunma yetkilisine göre plan, Hegseth’in bahar aylarında birliklerin nasıl komuta ve kontrol edildiğini iyileştirmenin yollarını araması yönündeki talebinden doğdu.

Caine’in Hegseth’e en az iki alternatif senaryoyu daha sunması bekleniyor.

Bu senaryolardan biri, tüm diğer komutanlıkları bünyesinde toplayacak iki ana komutanlık kurulmasını öngörüyor.

Buna göre, Merkez Komutanlığı ve Avrupa Komutanlığı gibi coğrafi komutanlıklar “Operasyonel Komutanlık” adlı bir yapıya bağlanırken; Ulaştırma Komutanlığı ve Uzay Komutanlığı gibi diğer büyük karargâhlar “Destek Komutanlığı” altında toplanacak. ‘KOMUTADA ÇÜRÜME VAR’ Yasama organı, olağanüstü sayılabilecek bir adımla, Pentagon’un yeniden yapılanmanın muhtemel maliyetlerini ve ABD’nin ittifakları üzerindeki etkilerini ayrıntılı biçimde açıklayan bir plan sunmasını zorunlu kıldı.

Kongre’nin yıllık savunma politika yasasına eklenen bu hüküm uyarınca, Pentagon gerekli belgeleri sunduktan en az 60 gün sonrasına kadar bu planın uygulanması için kaynak aktarımı yapılmayacak.

Söz konusu tasarı Temsilciler Meclisi’nden geçti ve bu hafta Senato’da da kabul edilmesi bekleniyor.

Kıdemli savunma yetkilisi, önerilen yeniden yapılanmanın askeri komutanlar arasındaki karar alma ve uyum sağlama süreçlerini hızlandırmayı amaçladığını söyledi.

Yetkili, ABD ordusunun birlikleri komuta ve kontrol etme biçiminde bir “çürüme” gözlemlendiğini ve bu nedenle köklü değişiklik ihtiyacının acil olduğunu ifade etti.

İSTİFAYA ZORLANAN SUBAYLAR Hegseth’in üst düzey general ve amiral sayısını azaltmaya yönelik daha geniş kapsamlı girişimleri de bu yeniden yapılanma süreciyle eş zamanlı ilerliyor.

Hegseth şimdiye kadar 20’den fazla üst düzey subayı görevden aldı ya da istifaya zorladı; bazılarını basına bilgi sızdırıp sızdırmadıklarını anlamak için yalan makinesi testiyle tehdit etti ve kalanlara da yönetimin politikalarından hoşnut değillerse “onurlu olanı yapıp istifa etmeleri” gerektiğini söyledi.

Stratejideki çekilme vurguları Trump Yönetimi’nin yayınladığı 29 sayfalık Ulusal Güvenlik Stratejisi’nde, ABD’nin önceliklerinin değiştiği açıkça görülüyor.

Orta Doğu’nun artık bir öncelik olmadığı belirtiliyor.

Belgede “çekirdek ulusal çıkarlar” ve “Batı Yarımküre’de hakimiyet” vurgusu yapılıyor.

Strateji belgesi, Avrupa’ya gösterilen önemin azaltıldığı yorumlarını doğuruyor.

Bazı yorumcular, stratejinin ittifakları daha çok ekonomik-milli çıkarlar temelinde yeniden tanımladığı yorumunu yaptı.

Strateji, Batı Yarımküre’nin güvenliğini önceleyen (yeniden odaklanma) bir yönelimi açıkça ortaya koyuyor.

Bu “Modern Monroe Doktrini/Trump Corollary” diye tanımlanıyor.

Küresel müdahaleciliğin azaltılacağı, ticaret, enerji ve ekonominin ön plana alınacağı belirtiliyor.

Bu bağlamda Pentagon’un özellikle Avrupa ve Orta Doğu’daki komutanlıklarının kapasitesini düşürmesi, stratejiyle benzerlik gösteriyor.