Varşova’nın hayal kırıklığı Polonya masasının dışına itildi

Polonya, Ukrayna barış görüşmelerinden fiili olarak dışlanıyor.

Rus siyaset bilimci Andrew Korybko, barış görüşmelerine dahil olan ülkelerin Polonya’yı dışlama nedenlerini “Tüm Kilit Aktörlerin Polonya'yı Ukrayna Barış Sürecinden Dışlamaları İçin Kendi Sebepleri Var” başlıklı yazısında açıkladı. ‘POLONYA GÖRÜŞMELERDEN DIŞLANDIĞI İÇİN ÖFKELİ’ Yazar, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sının en büyük yüzdesini Ukrayna’ya harcayan, Ukrayna’ya askeri destek ve lojistik sağlayan Polonya’nın barış görüşmelerindeki yokluğunun dikkat çekici olduğunu vurguluyor. “Politico, Polonya'nın Londra'da düzenlenen son toplantıya ve Cenevre'de düzenlenen önceki toplantıya davet edilmediği için “Ukrayna barış görüşmelerinden dışlanmasına öfkelendiğini” yazdı.

İlk toplantıya Fransa, Almanya, İngiltere (E3) ve Ukrayna katılırken, ikinci toplantıya da bu ülkeler ve ABD katılmıştı.

Polonya'nın yokluğu dikkat çekiciydi, çünkü Polonya, GSYİH'sının en büyük yüzdesini Ukrayna'ya harcadı (yüzde 4,91, bunun çoğu mültecilere gitti), tüm stoklarını Ukrayna'ya bağışladı ve çatışmada önemli bir askeri lojistik rol oynadı.” ‘POLONYA’NIN DIŞLANMASI, TÜM AKTÖRLERİN YARARINA’ Polonya’nın barış görüşmelerinden dışlanmasında tüm kilit aktörlerin çıkar birliği var.

Şiddetli bir Rus karşıtı propaganda yürüten Polonya’nın Rusya tarafından barış görüşmelerinde istenmemesi bu konuda başı çekiyor.

Korybko, “Bu nedenle Polonyalılar, komşu ülke için yaptıkları onca şeye rağmen, ülkelerinin Ukrayna barış sürecinden hala dışlanmasından (ilk kez Ekim 2024'teki Berlin Zirvesi'nde) rahatsızlar.

Ancak, Polonyalılar ve yetkilileri için kabul etmesi ne kadar zor olsa da, Polonya'yı dışarda bırakma konusunda tüm kilit aktörlerin çıkarları ilginç bir şekilde kesişiyor ve bu aktörlerin bakış açılarının arkasında mantıklı nedenler var.

Polonya şiddetli bir Rus karşıtı, bu da Moskova'nın çatışmanın çözümü konusunda Polonya ile görüşmeyi reddetmesinin nedenini açıklıyor.” değerlendirmesi yaptı. ‘POLONYA’YI ABD DE İSTEMİYOR’ Makaleye göre, ABD ise vekalet savaşını bitirip Rusya ile ilişkilerini normalleştirme peşinde.

Polonya’yı barış görüşmelerine dahil edip bunu riske atmak istemiyor.

Korybko şunları ifade etti: “ABD ise vekalet savaşını sona erdirmek ve dünyayı değiştirecek bir “Yeni Yumuşama”nın yolunu açmak için Rusya ile büyük bir uzlaşma sağlamaya ciddi bir şekilde yaklaşıyor.

Bu nedenle ABD de Polonya’nın barış sürecine dahil olarak bu sonucu engellemesini istemiyor.

Aynı zamanda, “Polonya, ABD’nin Avrupa’daki Ulusal Güvenlik Stratejisini İlerletmede Merkezi Bir Rol Oynayacak”, ancak bu rol, Trump ve Putin’in kurmayı planladığı yeni Avrupa güvenlik mimarisi içinde hareket etmek zorunda bırakılan, ABD’nin tali ortağı konumuyla sınırlı olacak.” ‘ALMANYA VE POLONYA REKABET İÇİNDE’ Korybko’nun ifade ettiğine göre Almanya ve dolaylı olarak AB ile Polonya’nın çıkarları örtüşmemekte.

Ukrayna, Almanya ve Polonya’nın üzerinde rekabet ettiği ülkelerden birisi.

Korybko “Almanya ve Polonya, burada kendi bakış açılarından sıfır toplamlı bir rekabet içinde oldukları için, Almanya liderliğindeki AB'nin çıkarları farklıdır.

Ukrayna, 2023'ün sonlarında, açıklandığı gibi, bu iki ülkenin üzerinde rekabet ettiği ülkelerden biridir, bu nedenle Almanya, Polonya'yı çatışmanın son aşamalarına ilişkin tartışmalardan dışlamak istemektedir.

Bu, Almanya'nın AB üzerindeki etkisini kullanarak Polonya'nın E3 zirvelerine davet edilmemesini sağlamak suretiyle gerçekleştirilmektedir (Berlin'de düzenlenen son zirve daha kapsayıcı olması amaçlanmıştı).” görüşünde. ‘UKRAYNA, POLONYA’YA SAYGINLIK KAZANDIRMAK İSTEMİYOR’ Yazara göre Ukrayna ise Polonya ile son yıllarda sorunlu olan ilişkisinin üzerine barış görüşmelerine dahil edip Polonya’ya saygınlık kazandırmak istemiyor.

Korybko, “Ukrayna'nın kendisiyle ilgili olarak, Polonya ile ilişkiler son yıllarda sorunlu olduğu için Kiev, Varşova'ya barış sürecine katılımın getirdiği saygınlığı ödül olarak vermek istemiyor.

Bu nedenlerle, Rusya, ABD, Almanya liderliğindeki AB ve Ukrayna, kendi çıkarlarını gözeterek, Polonya'yı bu görüşmelerin dışında tutmak konusunda şimdiye kadar zımnen anlaşmaya varmışlardır.

Onların bu tavrı, Polonya’nın kendisi hakkında inşa etmek istediği, bir zamanların Büyük Gücü olup uzun süredir kaybettiği Avrupa liderliği statüsünü nihayet yeniden canlandıran bir ülke, imajını itibarsızlaştırıyor.” ifadelerini kullandı. ‘POLONYA DİĞER BÜYÜK GÜÇLERE NAZARAN ZAYIF KALIYOR’ Makalede ifade edildiğine göre Polonya’nın tarihsel rolünü bölgede tesis edebilmesinin anahtarı ABD desteğinden geçiyor.

Polonya hem siyasi hem de askeri anlamda bölgedeki büyük güçlere kıyasla zayıf kalıyor.

Korybko şu görüşte: “Bu noktada şunu da eklemek gerekir: Polonya, tarihsel rolünü bölgede yeniden tesis etme potansiyeline gerçekten sahip olsa da, bunu ancak ABD desteğiyle yapabilir.

Zira Varşova, Washington’un sahip olduğu gibi, AB’nin federalizasyon planlarına karşı vatansever-milliyetçi partileri bir araya getirecek bir etkiye sahip değil.

Ayrıca “Polonya’nın askerî-endüstriyel kompleksi utanç verici derecede geri kalmış durumda”; nitekim Politico bile yakın tarihli bir yazısında Polonya savunma sanayisini bir “cüce” olarak nitelendirdi.

Bu nedenle Polonya, E3’ün sahip olduğu ölçüde bir nüfuza basitçe sahip değil.” ‘POLONYA KENDİNİ BÜYÜK GÖRMEMELİ’ Korybko, Polonya’nın masada kendine bir yer bekleyerek kendini fazla büyük görmemesi gerektiğini ifade ediyor.

Yazara göre Almanya, Fransa, İngiltere gibi ülkeler dahi Ukrayna barış sürecinde bir etkiye sahip değillerken Polonya’nın etkili olmayı beklemesi mümkün değil.

Korybko makalesinde şunları ifade etti: “Polonya (henüz?) bir süper güç olmadığı ve bu statüye (yeniden) ulaşsa bile içi boş bir süper güç olacağına göre, Fransa, Almanya ve İngiltere gibi süper güçlerin yanında masada bir yer bekleyerek kendini fazla büyük görmemelidir.

E3, tüm çabalarına rağmen bu süreç üzerinde etki uygulayamazken, daha az etkili olan Polonya'nın onların başaramadığını başarması mümkün değildir.

ABD ve Ukrayna'nın da Polonya'yı dışlamaları için nedenleri var ve bu da Polonya'nın ulusal gururunu incitmektedir.”