Haber Detayı
Teorileri sarsan deprem: Devasa dalgalar ilk kez uzaydan bu kadar net izlendi
Rusya açıklarında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki deprem, okyanusta devasa bir hareketlilik başlattı. NASA’nın SWOT uydusu, deniz tabanının 4 metre yükseldiği o anları ve tsunaminin yayılışını ilk kez bu kadar yüksek çözünürlükle kaydederek tarihe not düştü.
Pasifik Okyanusu’nun kuzeyinde, Rusya'nın Kamçatka Yarımadası açıklarında 2025 yazında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki dev sarsıntı, sadece yer kabuğunu değil, okyanus bilimindeki yerleşik teorileri de yerinden oynattı.
Tarihin en büyük beş depremi arasına girmese de muazzam bir enerji açığa çıkaran bu doğa olayı, tüm Pasifik’e yayılan bir tsunami dalgasını tetikledi.Bu felaketi eşsiz kılan asıl unsur ise NASA’nın 2022 yılında fırlattığı SWOT (Yüzey Suyu ve Okyanus Topografyası) uydusunun, devasa dalgaları ilk kez bu kadar net ve yüksek çözünürlükle uzaydan kaydetmesi oldu.SWOT uydusu, okyanus derinliklerine yerleştirilen şamandıralarla iş birliği yaparak depremin yaklaşık 400 kilometrelik bir kırılma hattı oluşturduğunu saptadı.
Deniz tabanının bazı bölgelerde 4 metreye kadar yükseldiğini belirleyen araştırmacılar, dalgaların yolculuk boyunca nasıl bir değişim geçirdiğini adım adım modelledi.
Kasım 2025'te “The Seismic Record” dergisinde yayımlanan çalışma, uyduların tsunamileri takip etme ve anlama konusundaki kapasitesini bambaşka bir boyuta taşıyor.İki dev sarsıntının gizemli bağıBilim insanları, bu dev dalgaların nasıl oluştuğunu tam olarak anlamak için NOAA’nın deniz tabanındaki basınç değişimlerini ölçen DART sistemi ile uzaydan gelen verileri birleştirdi.
Dalga hareketlerini gelgitlerden arındıran ekip, deprem anında deniz tabanının tam olarak nasıl bir değişim geçirdiğini hesaplamayı başardı.
SWOT, bölgenin üzerinden geçerken 120 kilometre genişliğinde bir şeridi tarayarak tsunaminin şeklini ve hızını yüksek çözünürlükle kaydetti.
Bu veriler, tsunaminin hızla ilerlemesine rağmen nasıl dağıldığını ve yayıldığını açıkça gösteriyor.Çalışmanın en dikkat çekici yönlerinden biri, bu depremin 1952 yılında aynı fay hattında meydana gelen 9,0 büyüklüğündeki başka bir depremle karşılaştırılması oldu.
Uzmanlar, 1952’deki sarsıntının fay hattındaki tüm stresi boşaltamadığını ve kalan enerjinin bu son depreme yol açtığını belirledi.
Bu durum, devasa depremlerin arasında yüzlerce yıl olması gerektiğini varsayan klasik tehlike modellerini ciddi şekilde sarsıyor.
İki deprem arasındaki farklara bakıldığında, eski sarsıntının deniz tabanına daha yakın, yeni sarsıntının ise yerin daha derinlerinde gerçekleştiği görülüyor.
Bu derinlik farkı, tsunaminin yüzeydeki büyüklüğünü doğrudan etkileyerek 2025 dalgalarının 1952’deki kadar yıkıcı olmamasını sağladı.SWOT uydusunun sağladığı anlık veriler, gelecekte kıyı uyarı sistemleriyle entegre edilerek halkın güvenliğini sağlamada kritik bir rol oynamaya hazırlanıyor.
Uzaydan gelen bu yüksek çözünürlüklü gözler, artık tsunamilerin sadece birer felaket değil, önceden tahmin edilebilir ve izlenebilir olaylar haline gelmesini sağlayabilir.
