Kasımda ihracat yüzde 2,2 artışla 22,7 milyar dolar oldu

Ferit PARLAKYıllık mal ihracat kasım ayı itibarıyla 270.6 milyar dolara çıkarak rekor kırdı.

Hizmet ihracatında ise OVP’deki 121 milyar dolarlık hedefin aşılarak 123 milyar dolarla yılı kapatması bekleniyor.

Ticaret Bakan Ömer Bolat, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile Ticaret Bakanlığı Konferans Salonu'nda düzenlediği basın toplantısında, kasım ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı. 2025 yılının Ocak-Kasım döneminde ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3,7 oranında artışla 247.2 milyar dolar olarak kaydedildi.Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Kasım ayı ihracatımız olumsuz takvim etkisine rağmen arttı.

Geride bıraktığımız son 31 ayın 23’ünde mal ihracatımızı artırdık.

Kasım ile birlikte son 31 ayın 17'sinde aylık mal ihracatı rekoru kırdık.

Mal ihracatında son 1 yılda yüzde 3,6 artışla 9,3 milyar dolar net artış sağlandı” dedi.

İthalat artışında altın faktörüİthalat verilerini de değerlendiren Bolat, “Kasım ayında mal ithalatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.6 oranında artarak 30,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2025 yılı Kasım ayında ithalatta kaydedilen artışta işlenmemiş altın ithalatının yüzde 18,5 artarak 2,5 milyar dolara yükselmesini en önemli faktör olarak değerlendiriyoruz.

Bu artışta miktar yüzde 25,5 azalırken, birim değerin yüzde 59 artması etkili oldu” şeklinde konuştu.

Enerji ithalatının yüzde 16,4 azalışla 4,8 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Bolat, “Altın ve enerji hariç ithalat ise yüzde 6,1 artışla 23,3 milyar dolara yükseldi.

İthalatta izlenen artışa rağmen yılın bitmesine son bir ay kaldığı göz önüne alındığında ithalatın OVP hedefi olan 367 milyar doların altında gerçekleşecek” ifadelerini kullandı.

İthalat rakamlarında ayrıntılara da giren Bolat sözlerini şöyle sürdürdü: “2025 yılının Ocak-Kasım döneminde ise ithalat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5,7 oranında artışla 329,7 milyar dolar olarak kaydedildi.

Böylece, ilk 11 ayda mal ithalatında net 17,9 milyar dolar artış olmuştur.

En çok artış yaşanan ürünlerde; altın, binek otomobilleri, doğal gaz, bakır ve alüminyum, motorlu kara taşıtları aksamları, kakao çekirdeği ve ilaçlar gibi ürünler ön plana çıktı.

Örneğin binek otomobili ithalatı 4 milyar dolar arttı.Doğalgaz ithalatı 3 milyar dolar arttı.

Bakır ve alüminyum ithalatı ise 1,5 milyar dolar artmıştır.

Bakır ve alüminyum ürünleri sanayimizde girdi olarak kullanılan mamullerdir.

Bakır ve alüminyumun emtia olarak küresel piyasalarda fiyatı sırasıyla yüzde 5.9 ve yüzde 7 artarak daha pahalı hale geldi.

Motorlu kara taşıtları aksamları ithalatı 789 milyon dolar arttı.”11 aylık dış açık yüzde 12,4 arttıYıllıklandırılmış dış ticaret açığının, geçen yılın aynı ayına göre 11.8 milyar dolar (%14,8) artışla 91,3 milyar dolara yükseldiğini dile getiren Bolat,  “Altın ithalatındaki dalgalanmanın etkisi ile kasım ayında dış ticaret açığı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4 oranında artarak 7,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bu açıkta net altın ithalatının etkisi 2,4 milyar dolar ile öne çıktı.2025 yılının Ocak-Kasım döneminde dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 12,4 oranında artışla 82,5 milyar dolar olarak kaydedildi.

Böylece, ilk 11 ayda mal ticaretindeki açık 9,1 milyar dolar artış gösterdi” açıklaması yaptı.

Bolat, “Kasım ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı ayına göre 0,33 yüzde puanlık sınırlı bir azalışla yüzde 74,43 olarak gerçekleşti.Altın ve enerji hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 2,3 puanlık azalışla yüzde 92.3 olarak gerçekleşti” diye konuştu.

Giyim, un ve meyve ihracatı gerilediKasım ayında sanayi grubu sektörlerinden en fazla ihracatı 3 milyar 751 milyon 656 bin dolarla otomotiv sektörünün gerçekleştirdiğini belirten Bolat, otomotiv sektörünü 2 milyar 367 milyon 197 bin dolarla kimyevi maddeler ve mamulleri, 1 milyar 479 milyon 757 bin dolarla elektrik ve elektronik sektörünün takip ettiğini kaydetti.Bolat, “2025 Ocak-Kasım döneminde; ihracatımızda en çok artış gösteren ilk 5 fasıl; 3,9 milyar dolar artışla motorlu kara taşıtları, 1,5 milyar dolar artışla silahlar ve mühimmat, 1,0 milyar dolar artışla elektrikli makina ve cihazlar, 930 milyon dolar artışla İnorganik kimyasallar ve 758 milyon dolar artışla Bakır ve bakırdan eşya oldu.

Aynı dönemde ihracatımızda en çok azalış gösteren ilk 5 fasıl; 1 milyar dolar azalışla Mineral yakıtlar, 591 milyon dolar azalışla örülmemiş giyim eşyası, 496 milyon dolar azalışla Örme giyim eşyası, 283 milyon dolar azalışla Değirmencilik ürünleri, 228 milyon dolar azalışla yenilen meyveler olarak gerçekleşti” açıklaması yaptı. “Hizmet ihracatı 122.5 milyar doları aşacak”Bolat, “2025 yılı Ocak-Kasım döneminde en fazla ihracat yaptığımız ilk beş ülke ise sırasıyla; Almanya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya, Irak oldu.

Öte yandan, 2025 yılının Ocak-Kasım döneminde en önemli ticaret ortaklarımızdan AB’ye ihracatımız, yüzde 7,8 oranında artarak 107 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Yıllıklandırılmış bazda baktığımızda ise AB’ye ihracatımızın 116,2 milyar dolarlık rekor düzeyini yenilediğini görüyoruz” dedi.

Hizmetler ihracatında da dünyada sahip oldukları payı istikrarlı bir şekilde artırmaya devam ettiklerini vurgulayan Bolat sözlerini şöyle sürdürdü “Nitekim 2002 yılındaki 14 milyar dolarlık hizmetler ihracatı rakamından 2023 sonunda 105,5 milyar dolara ulaşarak hizmetler dengemizin net fazlası ise 55,7 milyar dolar düzeyine yükselmişti. 2024 yılı için ise 110 milyar dolarlık bir hizmetler ihracatı hedefi belirlemiştik.  117,2 milyar dolara ulaştık.2025 yılı için ise bildiğiniz gibi hizmetler ihracatı hedefimizi 121 milyar dolar olarak belirlemiştik. 2025 Eylül ayında hizmetler ihracatımız, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,1 artarak 12,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Eylül ayı itibarıyla yıllıklandırılmış hizmet ihracatımız 121 milyar dolara ulaştı.

Kasım ayında ise yıllıklandırılmış olarak hizmetler ihracatımızın yüzde 5,5 artışla 122,5 milyar dolara yükseleceğini tahmin ediyoruz.” Kefalet 190 milyar liraya ulaştıİGE A.Ş. tarafından verilen kefalet miktarına de değinen Bolat, “İGE ile bugüne kadar ihracatçılarımızın 216,7 milyar liralık kredisine 189,7 milyar TL (30.11.2025 tarihi itibarıyla) kefalet sağladık.

Diğer taraftan, Türk Ticaret Bankası (TTB), önümüzdeki dönemde ihracatçılarımızın finansmana erişimini kolaylaştırmak ve çeşitlendirmek adına önemli bir rol üstlenecektir.

Bu kapsamda TTB, 2025 yılında ihracatçılarımıza 75 milyar TL toplam finansman desteği sağlamayı, şube sayısını 11’e, kredi kullanan ihracatçı sayısını bine çıkarmayı hedeflemektedir” dedi.

Pariteden ihracata 843 milyon $’lık katkıTİM Başkanı Mustafa Gültepe, kasım ayında 1008 firmanın ilk kez ihracat yaptığını ve bu firmaların dış satımının ihracata katkısının 62 milyon doları aştığını belirtti.

TİM verilerine göre geçen ay 38 ilin ihracatını artırdığını ifade eden Gültepe, "En çok ihracat yapan 5 il, İstanbul, Kocaeli, Bursa, Ankara ve İzmir oldu.

Kasımda 1008 firmamız ilk kez ihracat yaptı, bu firmalarımızın ihracatımıza katkısı 62 milyon doları aştı.

Birim ihracat değerimiz 1,66 dolar oldu.Parite, ihracatımıza 843 milyon dolar artı yazdı.

Bu ay 22,7 milyar dolarlık ihracatımızın yüzde 3,7'si parite artışından kaynaklandı" dedi.

Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 3,7 büyüme kaydettiğini hatırlatan Gültepe, “Net ihracat büyümeyi 1 puan aşağı çekti.

İhracatımız değer olarak artıyor gibi görünse de reel olarak yüzde 0,7 küçüldü.

Daha da önemlisi net ihracat, tam 4 çeyrektir büyümeye eksi yönde katkı veriyor.

Gidişatı tersine çevirmek, üretim ve ihracatı büyümenin lokomotifi yapabilmek için rekabetçiliğimizi korumamız gerekiyor" şeklinde konuştu.