Haber Detayı
AYM, ‘Hayvan Katliam Yasası’nın iptali istemli başvuruyu reddetti, hayvanların ‘eşya olarak’ sayıldığını söyledi: ‘Suç kapsamına alındığı için özne kabul edilir’
Anayasa Mahkemesi (AYM); kamuoyunda “Hayvan Katliamı Yasası” olarak anılan Hayvan Koruma Yasası’na yönelik değişikliklere ilişkin CHP’nin iptal istemli başvurusunu reddetti. Çoğunluğun aldığı ret kararının gerekçesinde, Türk yargısında hayvanların “hukukun öznesi değil, nesnesi sayılan eşya” olduğu belirtildi. Karara karşı oy kullanan AYM Üyesi Engin Yıldırım ise “Hayvanları Koruma Kanunu”nda hayvanlara yapılan kötü muamelenin para cezası olarak değil, suç cezası olarak sayılması nedeniyle hayvanların da hukukta “özne” sayıldığını belirtti.
CHP, 2 Ağustos 2024’te Resmi Gazete’den yayımlanarak y ürürlü ğe giren ve kamuoyunda “Hayvan Katliam Yasası” olarak bilinen “7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un bazı h ükümlerinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) 2025’te ba şvurmuştu.
Y üksek Mahkeme, 7 May ıs’ta CHP’nin başvurusunu karara bağladı ve gerek çesini dün Resmi Gazete’den yay ımladı.
HAYVANLAR ‘EŞYA’ OLARAK SAYILDI Y üksek Mahkeme, CHP’nin taleplerini oy çoklu ğu ile reddetti.
Kararda hayvanların T ürk hukuk düzeni bak ımından bir hakkın öznesi de ğil, m ülkiyet hakk ı kapsamında eşya olarak değerlendirildiği savunularak; “Hayvanlar hukuki olarak eşya kategorisinde kabul edilse de biyolojik bir varlık olmaları, birtakım hislere sahip olmaları sebebiyle diğer eşyalarla aynı kapsamda değerlendirilmeleri s öz konusu de ğildir.
Bu itibarla devletin hayvanların korunmasına ve k ötü muamele görmelerinin engellenmesine yönelik tedbirlerin al ınması sırasında insan sağlığını da g özetmesinin anayasan ın 5., 17. ve 56. maddelerinden kaynaklanan pozitif y ükümlülü ğ üyle çeli şen bir y önü bulunmamaktad ır” denildi.
ÖTANAZ İYE ‘AVRUPA’ KILIFI Yasanın en tartışmalı kararı olan ötanazi düzenlemesini içeren maddenin iptali talebi de AYM taraf ından reddedildi.
Kararda bu reddedişe ilişkin T ürkiye’nin “Ev Hayvanlar ının Korunmasına Dair Avrupa S özle şmesi”ne taraf olduğu anımsatılarak, s özle şmenin 12. maddesinde hayvan sayısının azaltılmasına dair tedbirlere yer verildiği, buna g öre taraf devletlerden birinin, ba şıboş hayvan sayısının sorun yarattığını d ü ş ünürse hayvanlar ın gereksiz ağrı, acı ve ıstırap çekmelerine sebep vermeyecek şekilde sayılarını azaltmak i çin uygun yasal ve/veya idari tedbirleri alaca ğı kaydedildi.
Y üksek Mahkeme, bu çerçevede yasa koyucunun öldürme yöntemlerine izin veren düzenlemeler yapmas ının olanaklı olduğunu, bu durumun anayasaya aykırılık oluşturmadığını belirtti.
Barınaklar i çin belediyelere kaynak ay ırma zorunluluğu getiren d üzenlemenin iptal isteminin reddine ili şkin de gerek çede; kaynak ay ırmanın “meşru bir amacının” bulunduğu, kuralın ölçülü oldu ğu, mali özerklik ilkesiyle çeli şmediği kaydedildi. ‘D ÜNYA ANAYASA YARGISI DAHA DUYARLI HALE GELD İ’ AYM’nin ço ğunluk kararına karşı oy kullanan üyeler de oldu.
Bu kapsamda kar şı oy kullanan üyelerden Engin Y ıldırım, hayvanların anayasal değer hiyerarşisinde dolaylı da olsa yer bulduğunu, hayvanların ç ıkarlarının “kamu yararı ilkeleriyle” ilişkilendirilerek korunduğunu ve d ünyadaki ba şka ülke anayasa mahkemelerinin ayn ı konuda verdiği farklı kararlarla anayasa yargısının insan dışı varlıkların haklarının korunmasında daha duyarlı bir hale geldiğini belirtti. ‘ ÇO ĞUNLUĞUN G ÖRÜ Ş ÜNÜN AKS İNE, HAYVANLAR DA ÖZNE’ Y ıldırım; ço ğunluğun “hayvanları eşya stat üsünde gören” karar ına karşı olarak da “Hayvanları Koruma Kanunu”nda 2021’de yapılan değişikle, hayvanlara yapılan k ötü muamelenin suç kapsam ında değerlendirmeye alındığını anımsattı.
Yıldırım, s öz konusu yasada an ımsattığı değişikliğin yapılmasıyla ço ğunluğun g örü ş ünün tersine, hayvanlar ın da T ürk hukuk sisteminde “özne” olarak de ğerlendirildiğini kaydetti.
