Perakendecilerden yerli üretime destek çağrısı: Tedarik krizi kapımızda acil aksiyon alınmalı

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN/ANTALYATürkiye perakende sek­törünün iki önemli is­mi Migros İcra Başka­nı ve CEO Ömer Özgür Tort ve Koton’un CEO’su Bülent Sabuncu, kendi pencerele­rinden üretimdeki darboğaza dikkat çekerek, tedarik zinci­rindeki kırılma ve çatlaklara işaret ettiler.

İki isim de yerli üretimi teşvik edecek politi­kalar geliştirilmesi gerektiği­ni belirterek, “Ortak bir akıl­la ortak bir yerden yönetilme­ye ihtiyaç var.

Teşvikler doğru yere gitmediği zaman başarı gecikiyor” vurgusu yaptılar.“Satacak ürün bulamayabiliriz” Sanayici, tarımsal üreti­me de yönelmeli Migros İcra Başkanı ve CEO Ömer Özgür Tort, Türkiye’nin karşı karşı­ya olduğu en büyük tehlike­nin gıdaya erişim ve üretimin durma noktasına gelmesi ol­duğunu belirtti.

Tort, üreti­cilerin kazanamaması nede­niyle çiftçiliğin cazibesini yi­tirdiğini vurgulayarak, “Bu tempoda gidersek Türkiye’de satacak ürün bulamayabili­riz.

O zaman gıdamızı da itha­lat furyasının içinde bir pay­daş haline getirmek zorunda kalacağız” uyarısında bulun­du.

Tort, Türkiye’de çiftçi-ü­retici yaş ortalamasının 59’a ulaştığını belirterek, bu duru­mun gelecekteki gıda üretim potansiyeli için büyük bir risk taşıdığını ifade etti.

Sanayici­lere tarım sanayisine yönelme çağrısı yapan Tort, gıdasız kal­ma riskinin pandemide ve sa­vaş dönemlerinde yaşandığını hatırlatarak, acilen “aksiyona geçilmesi” gerektiğini söyledi.“Yerli üretim için irade ortaya koyuyoruz” Ömer Özgür Tort, ithala­tın çok kolay ve kârlı olması­na rağmen Migros olarak yer­li üretimi destekleme iradesi koyduklarını anlattı.

Özellik­le pahalı olan protein ve yer­li bakliyat üretimine odaklan­dıklarını belirten Tort, haya­ta geçirdikleri projeleri şöyle sıraladı: “Kayseri Şeker ile iş birliği yaparak pancar sonrası boş kalan tarlalarda mercimek üretimine başlandı.

Migros’un kendi markalı mercimeklerin­de yüzde 100 yerli oranına yak­laştı ve bu mücadeleyi ithalden daha pahalı olmasına rağmen veriyoruz.

İthal oranı yüzde 95 olan susamda, Çukurova’daki tedarikçilerle anlaşılarak üre­timin tamamı satın alma ga­rantisiyle yüzde 100 yerliye çevriyoruz.

Yine coğrafi işaret­li bal ve patateste de yerli üre­timi destekliyoruz.

Bingöl’de coğrafi işaretli bal ve Niğde’de agresif tarım yüzünden tehli­keye giren endemik patates çe­şitlerinin üretilmesi için çift­çilerle iş birliği yaptık.”Tort, tarladan rafa yansıyan fahiş fiyat farkının temelin­de verimsiz üretim ve yüksek tedarik maliyetleri olduğu­nu belirtti.

Girdi maliyetleri­nin toplu üretimle üçte biri­ne, nakliye maliyetlerinin ise raylı sistem kullanımıyla üç­te birine düşebileceğini ifa­de eden Tort, 2024 yılında 43 milyar TL’lik fiyat yatırımı yaptıklarını aktardı.

Ayrıca, teknoloji yatırımlarıyla zin­cirdeki kayıplarla mücadele edildiğini açıkladı.

Taze ürün­de yüzde 30’lara varan değer zinciri kaybını azaltmak için kamera teknolojileri ile anlık veri takibi yapılarak kasa ve mal kabuldeki kaçakların ya­rı yarıya düşürdüklerini ak­taran Tort, “Gıda perakende­cileri olarak fiyatların baskı­lanmasında yüzde 10’a yakın katkımız var” dedi.

Gıda gü­venliği ve israfına da değinen Tort, “Gıda israfına yüzde 50 azaltma hedefimiz var.

Ayrı­ca her yıl pestitit kontrolü için 350-400 bin dolar ödüyoruz” ifadelerini kullandı.Mısır’dan son iki ayda iki davet aldık Koton CEO’su Bülent Sa­buncu ise hazır giyim sektö­ründeki kan kaybına dikkat çekti. 3 yıl önce 21 milyar do­lar olan hazır giyim ihracatı­nın, bu sene 16-16,5 milyar do­lar seviyesinde gerçekleşece­ğini tahmin ederek, sektörün zorlu bir dönemden geçtiğini belirten Sabuncu, istihdam vurgusu yaptı.

Tekstil ve hazır giyim sektörünün de gıda ka­dar stratejik olmasa da istih­dam açısından çok önemli ol­duğunu ifade eden Sabuncu, fiyat baskısı nedeniyle birçok firmanın ithalata yöneldiğini ancak Koton olarak üretimin yüzde 81’ini Türkiye’den ala­rak yerli üretime destek ver­meyi sürdürdüklerini dile ge­tirdi.

Son iki ayda Mısır devle­tinden iki kez davet aldıklarını kaydeden Sabuncu, tüketici davranışlarındaki değişime de dikkat çekti.

Sabuncu, X kuşa­ğından sonra gelenlerin hızlı değişen tüketim eğilimleri ve e-ticaretin yükselişi nedeniyle çoklu kanal (omnichannel) ya­pısının kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Sabuncu, cüzdan pa­yındaki en büyük kırılmayı di­jital kırılma okarak tanımladı.

Sabuncu, özellikle Avrupa Bir­liği’nde yüzde 65’e yaklaşan ia­de oranlarının ticaret yapmayı zorlaştırdığını belirterek, sek­törün rekabet gücünü artır­mak için lojistik hizmetlerin­de hız kültürünü benimsemesi gerektiğini ifade etti.Her iki yönetici de, Türki­ye’nin gıda ve tekstil gibi temel sektörlerdeki üretim gücünü korumak için kamunun, sana­yicinin ve perakendecinin bir­likte hareket etmesi gerektiği­ni vurguladı.