Türkiye'de 2026'da dış politikada öne çıkacak başlıklar

Türkiye, "zirveler yılı" olarak nitelediği 2026'da dış politikada da hareketli bir döneme hazırlanıyor.BBC Türkçe, gelecek yıl Türkiye'de gündemi belirleyece kritik dış politika başkıklarını derledi.

Ankara'nın yeni yılda odaklanmaya devam edeceği üç temel konu Suriye, Gazze süreci ve Rusya-Ukrayna savaşının sona erdirilmesi olacak.7-8 Temmuz'da Ankara'da NATO Zirvesi, 9-20 Kasım'da Antalya'da COP31 Zirvesi yapılacak.Suriye-SDG entegrasyon süreci8 Aralık 2025'te 61 yıllık Baas rejiminin son bulmasının birinci yılını kutlayan Suriye, Türkiye'nin 2026'da öncelikli konularından olacak.Suriye'de yeni yılda yönetimin kurumsallaşması, ülkenin yeniden imarı ve ekonominin canlanmasına yönelik çabalarısürecek.

Ülkede 2026'nın özellikle ilk döneminde gözler, Şam yönetimi ile omurgasını PKK/YPG'nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında süren entegrasyon müzakerelerinde olacak.Taraflar 10 Mart 2025'te 8 maddelik bir mutabakat muhtırası imzalamış ve yaklaşık 50 bin kişiye yakın silahlı gücü bulunan SDG'nin yeni kurulan Suriye ordusuna entegrasyonunda uzlaşmışlardı.Mutabakata göre entegrasyon sürecinin 2025 sonuna kadar tamamlanması öngörülüyordu ancak tarafların SDG birliklerinin ulusal orduya nasıl katılacağına ilişkin ayrıntılarda uzlaşamaması sürecin uzamasına neden oldu.

Bu sürecin hala tamamlanamamasından en fazla rahatsız olan ülke Türkiye.Ankara, 2025 boyunca sık sık YPG/SDG'yi "terör örgütü" olarak tanımladığını ve Suriye'de kendi özerk bölgesinde varlığını sürdürmesine izin vermeyeceğini sıklıkla ifade etti, 10 Mart mutabakatının tam ve eksiksiz şekilde uygulanması gerektiğini vurguladı.İsrail ile hem Gazze hem Suriye gerginliğiTürkiye-İsrail ilişkilerinde Gazze'de yaşanan savaş kaynaklı gerilim, 2025'te Suriye coğrafyasını da içine çekecek şekilde genişledi.İsrail, Suriye'deki yeni yönetimi hedef alan saldırılar düzenledi, Süveyda bölgesinde Dürzi gruplara destek için tampon bölgeleri oluşturdu.

Bu faaliyetleri "İsrail yayılmacılığı" olarak tanımlayan Ankara, İsrail'i bölgesel istikrar açısından en ciddi tehdit olarak değerlendiriyor.Türkiye, Gazze'ye asker gönderecek mi?2026'da yanıtı aranacak sorulardan biri de Türkiye'nin Gazze'de oluşturulması hedeflenen Uluslararası İstikrar Gücü'ne (UİG) katılıp katılmayacağı.İsrail, Türkiye ile yaşanan gerilim nedeniyle Ankara"nin bu güce katılımını açıkça veto ettiğini kaydetti.Dışişleri Bakanı Hakan Fidan; Türkiye, Katar ve Mısır'ın katıldığı toplantı öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye açısından önemli olanın Gazze'de sivillerin yaşamını normalleştirecek ve güvenliklerini sağlayacak önlemlerin alınması olduğunu, bunu sahada hangi ülkelerin yapacağının ikincil önemde olduğunu kaydetti.İsrail'in karşı çıkmasına rağmen ABD'nin Türkiye'nin bu süreçte mutlaka bir şekilde rol oynamasını istediği, bu nedenle bir formül bulmaya çalıştığı biliniyor.

Bu çalışmaların Ocak ayından itibaren yoğunlaşması ve Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi sürecinde ele alınması öngörülüyor.Rusya-Ukrayna barış masası kurulacak mı?Rusya'nın işgaliyle başlayan ve dördüncü yılına yaklaşan Ukrayna savaşı, küresel ve başta Karadeniz olmak üzere bölgesel yansımaları nedeniyle Türkiye'nin dış politika ve güvenlik gündeminin ön sıralarında.Trump yönetiminin bastırmasıyla yeniden hareketlenen müzakerelere doğrudan katkı veren Türkiye, 2025'te Rusya ve Ukrayna delegasyonları arasındaki üç doğrudan görüşmeye ev sahipliği yaptı.Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, birçok kez görüştüğü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiye "barış masasını" İstanbul'da kurma çağrısı yaptı.Ankara'yı 2025'in son aylarında çokça rahatsız eden gelişme ise Rusya ve Ukrayna'nın Karadeniz'de deniz güvenliğini tehlikeye saldırılar düzenlemesi oldu.

Ukrayna, Şubat 2022'de başlayan savaşta ilk kez Türkiye'nin münhasır ekonomik bölgesi içinde ticari gemilere saldırdı.

Rusya da Ukrayna'daki bir limanında bulunan Türk gemisini aynı dönemde hedef aldı.Denizde yaşanan gelişmelerin ardından 2025'in son günlerinde Türkiye'nin hava sahasına giren insansız hava araçları (İHA) gündem oluşturdu.

Türkiye, denizde ve havada yaşanan bu gelişmelerden sonra Rusya ve Ukrayna'yı birden çok kez uyardı.ABD ile ilişkilerde F-35/S-400 pazarlığıABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci dönemiyle birlikte Türk-Amerikan ilişkilerinde yeni ve daha hareketli bir dönem başladı. 2025'te, Türkiye-ABD ilişkilerinde en çok öne çıkan başlık savunma sanayi işbirliği oldu.Ancak yoğun görüşmelere rağmen CAATSA (Amerikan'ın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) yaptırımlarının kaldırılması ve Türkiye'nin F-35 savaş uçağı programına dönmesi konusunda somut gelişme yaşanmadı.ABD Büyükelçisi Barrack birkaç kez, F-35 programına geri dönme ya da bu uçaklardan satın alma konusunda ön koşul olan Rus S-400 hava savunma sistemleri sorununun çözümü konusunda adım atılması gerektiğini, uygun bir formülün yakında bulunacağını söyledi.2026'da da bu konunun Türk-Amerikan ilişkilerinin önde gelen gündem maddelerinden biri olması bekleniyor.Trump'ın NATO Zirvesi kapsamında Ankara'ya yapacağı ziyaret sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ikili ilişkileri de kapsamlı ele alması, Türkiye'nin beklentileri arasında.Avrupa güvenlik mimarisi tartışmaları sürecek2026'da yoğunlaşması beklenen süreçlerden biri de Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasında yeni güvenlik mimarisinin oluşumu olacak.ABD'nin Avrupa güvenliğine katkılarının azaldığı ve Rusya'nın tehdit olarak değerlendirildiği bir döneme girilirken başta Almanya ve Belçika ile Baltık ve Doğu Avrupa ülkeleri, NATO'nun en büyük ikinci ordusuna sahip Türkiye'nin mutlaka yeni güvenlik mimarisinde yer alması gerektiğini kaydediyor.Ancak Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs'ın itirazları, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) kapsamında geliştirilmek istenen savunma sanayi ve diğer askeri programlara katılımını 2025'te engelledi.Bu nedenle Türkiye'nin bu alanda giderek daha fazla ikili işbirliği süreçlerine yoğunlaştığı ve özellikle Almanya, İngiltere, İspanya, İtalya ve Polonya gibi ülkelerle anlaşmalar yaptığı gözleniyor. 2025'te Almanya'nın yeşil ışık yakmasıyla Eurofighter savaş uçağı anlaşmasının tamamlanması bu alanda en dikkat çeken gelişme oldu.Kıbrıs'ta yeni bir süreç başlar mı?2025'te KKTC'de yapılan seçimleri Tufan Erhürman'ın kazanması, adada sorunun çözümü açısından yeni bir sürecin başlayıp başlamayacağının merak edilmesine neden oldu.Erhürman'ın, selefi Ersin Tatar'ın Ankara ile geliştirdiği "iki devletli çözüm dışında bir modeli tartışmama" politikasına kıyasla daha esnek bir çizgi izlemesi bu yöndeki beklentileri güçlendirdi.Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in 2026 sonunda görevi bitmeden bu konuda ilerleme sağlamak istediği biliniyor.

Guterres'in Kıbrıs için atadığı özel temsilcisi Maria Holguin, Aralık ayında taraflarla ilk görüşmeleri gerçekleştirdi ancak bu görüşmeler kolay bir sürece işaret etmiyor.Ermenistan'la sınır kapısı açılabilir2025'te en çok ilerleme sağlanan alanlardan biri, Ermenistan-Azerbaycan barış süreci ve ona paralel olarak Türkiye ve Ermenistan arasındaki normalleşme süreci oldu.Türkiye ile Ermenistan arasında liderler seviyesinde yoğunlaşan diplomasi kapsamında Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 20 Haziran'da İstanbul'da görüşmesi dikkat çeken bir gelişmeydi.Bu süreci ileriye götürecek adımın 2026'nın ilk aylarında atılması öngörülüyor.

Türkiye ve Ermenistan, 2022'de vardıkları anlaşma kapsamında Alican/Margara Sınır Kapısı'nı üçüncü ülke vatandaşlarına ve diplomatik pasaport sahiplerine açarak ikili ilişkiler açısından sembolik ama aynı zamanda tarihi bir adım atmayı planlıyor.Türkiye ve Ermenistan, henüz diplomatik ilişkileri tesis etmediler ve sınır kapıları da 1993'ten bu yana kapalı.

Ermenistan ile normalleşme sürecini Azerbaycan-Ermenistan sürecine bağlayan Türkiye'nin bu sembolik adımı, Haziran ayında seçimlere girecek olan Paşinyan hükümetine bir jest olarak da değerlendiriliyor.