Türkiye’nin yeni iklim gerçeği: Kuraklıkla yandık selle boğulduk

Başak Nur GÖKÇAMRekor sıcaklıklar, yay­gın kuraklık, büyük yangınlar ve ani sel­ler. 2025 yılı, iklim krizinin Türkiye’de artık geleceğe dair bir tehdit değil, bugünün ya­kıcı gerçeği olduğunu ortaya koydu.

Bilim insanlarına gö­re yaşananlar bir istisna değil; hızla değişen iklim rejiminin habercisi.

Doç.

Dr.

Doğukan Doğu Yavaşlı, 2025’in iklim bilançosunu ve 2026’ya dair riskleri değerlendirdi.Rekor sıcaklıklar, yaygın ku­raklık, büyük orman yangın­ları ve aşırı yağışların, Türki­ye’nin aynı anda birden fazla iklim riskiyle karşı karşıya kal­dığını açık biçimde ortaya koy­duğunu belirten Yavaşlı, “2025 bir istisna değil, yeni iklim re­jiminin güçlü bir uyarısı” de­ğerlendirmesinde bulundu.Küresel ölçekte kayıtlara geçen en sıcak yıllardan biri olan 2025, Türkiye’de de tari­hi rekorlara sahne oldu.

Tem­muz ayı, son 55 yılın en sıcak Temmuz’u olarak kayıtlara geçerken, Şırnak’ın Silopi il­çesinde ölçülen 50,5 derece tüm zamanların ulusal sıcak­lık rekoru oldu.

Aynı gün ül­ke genelindeki 132 meteoro­loji istasyonunda temmuz ayı sıcaklık rekorları kırıldı.

Uz­manlara göre bu tablo yalnız­ca ekstrem bir hava olayı de­ğil; sağlık, enerji, tarım ve su yönetimi açısından ciddi bir kırılganlığa işaret ediyor.En büyük sorun ‘kuraklık’Kuraklık, 2025’in en belir­leyici çevresel sorunu olarak öne çıktı.

Ekim 2024–Eylül 2025 döneminde Türkiye ge­nelinde ortalama yağış mik­tarı son 52 yılın en düşük se­viyesine geriledi.

Meteorolo­ji Genel Müdürlüğü, ülkenin büyük bölümünü “olağanüstü kuraklık” sınıfına aldı.

İstan­bul, Ankara ve İzmir gibi bü­yükşehirlerde baraj doluluk oranları kritik eşiklere iner­ken su kesintileri ve kullanım kısıtlamaları gündelik yaşa­mın parçası haline geldi.

Ya­vaşlı’ya göre su, artık yalnız­ca çevresel değil, toplumsal ve ekonomik bir risk başlığına dönüşmüş durumda.Aşırı sıcaklar ve uzun süren kuraklık, orman yangınlarını da tetikledi.

Haziran ve tem­muz aylarında 53 şehirde çı­kan yangınlarda yaklaşık 80 bin hektarlık alan kül oldu.

Yangınlarda 17 kişi hayatını kaybetti, on binlerce kişi tah­liye edildi.

Uzmanlar, bu tab­loyu ekosistem kaybı ve biyo­lojik çeşitlilik açısından geri dönüşü zor bir yıkım olarak değerlendiriyor.İklim krizinin bir diğer yüzü ise düzensiz ve aşırı yağışlar ol­du.

Yağışlar genel olarak azalır­ken, kısa sürede düşen şiddet­li sağanaklar sel ve heyelanla­ra yol açtı.

Doğu Karadeniz’de yaşanan seller, altyapı yeter­sizliklerini ve plansız kentleş­menin sonuçlarını bir kez da­ha gözler önüne serdi.

Yavaşlı, Türkiye’nin yeni dönemde hem kuraklığa hem de taşkınlara eş zamanlı olarak hazırlanması gerektiğini vurguladı.Denizler de alarm verdi2025 yazında Akdeniz yüzey suyu sıcaklıkları rekor seviyelere ulaştı.

Bilim insanlarına göre Akdeniz, küresel ortalamadan iki ila üç kat daha hızlı ısınıyor.

Bu durum, balıkçılık, deniz ekosistemleri ve kıyı kentleri için ciddi riskler barındırıyor.

Küresel iklim politikaları ise yaşanan aciliyete rağmen yetersiz kaldı.

COP30 Zirvesi’nde fosil yakıtlardan çıkış ve ormansızlaşmayla mücadele konusunda bağlayıcı kararlar alınamadı.

Türkiye’de çıkarılan İklim Kanunu önemli bir adım olarak görülse de, mevcut hedeflerin 1,5 derece sınırıyla uyumlu olmadığına dikkat çekiliyor.Henüz fragman yaşanıyorUzmanlara göre 2025, güçlü bir uyarı yılı oldu.

Doç.

Dr.

Doğukan Doğu Yavaşlı, sera gazı emisyonlarının hızla azaltılmaması ve uyum politikalarının gecikmesi halinde, yaşananların yalnızca bir başlangıç olacağı uyarısında bulunuyor. 2026’nın, iklimle mücadelede ya bir dönüm noktası ya da kayıpların daha da derinleştiği bir yıl olacağına dikkat çekiliyor.