Çip, Kod, Araç: Zhengzhou'nun Teknoloji Üçgeni

Bugün hâlâ yaygın şekilde kullanılan Intel (X86) ve ARM gibi işlemciler, Çin açısından da 2000'li yıllara kadar zorunluluk arz ediyordu.

Pek tabii artan teknolojik gelişme ve deniz ötesi tehditler ulusal güvenlik riskini artırdı.

İşte 2014 yılında yayınlanan Ulusal Entegre Devre Endüstrisi Geliştirme Rehberi ile birlikte Çin'in artarak gelişen çip endüstrisi açısından burası da kilit rol oynamaya başladı.

Bilgisayar işlemcisinin konuşma ya da çalışma tarzı olarak basitçe anlatılabilecek MIPS mimarisi, ilk dönemlerde Loongson için ilham kaynağı oldu. 2010 yılına kadar lisanslı üretim altında üretilen çiplerde yapılan özgün değişikliklerle yerli modeller inşa edildi. 2020 yılından itibaren ise LoongArch isimli yazılım mimarisi, Çin'in ilk tamamen özgün, bağımsız işlemci mimarisi olarak duyuruldu.

Bugün Zhengzhou Havaalanı Ekonomi Bölgesi (郑州航空港经济综合实验区) bölgesinde 100,000 metrekare üzerindeki bir alana kurulu bu şirketin amacı, Loongson işlemcileri için yazılım ve donanım ekosistemini genişletmek olarak vurgulanmaktadır.

Kingsoft, Inspur, Tongfang gibi 300'den fazla yazılım şirketi ile işbirliği bulunan Ekonomi Uyumluluk Merkezi (生态适配中心)'nde 50,000'in (ofis yazılımları, veritabanları, endüstriyel yazılımlar) üzerinde uygulama test edilmektedir.

Bir karşılaştırma yapmak gerekirse şirketin sunduğu 3C5000 sunucu işlemcisi 16 çekirdek, 2.2 GHz, 250W TDP özelliklere sahiptir.

Bu açıdan Intel Xeon Silver 4216 (16 çekirdek) ile performans açısından %85-90 seviyesindedir.

Yine enerji verimliliği açısından Watt başına performansta ARM tabanlı rakiplere kıyasla %20 daha iyi durumdadır.

Yazılım ekosisteminin önünde ise hâlâ aşması gereken engeller bulunmaktadır.

Bunların başında AR-GE çalışmalarının zaman gerektirmesi ve Windows ve macOS uyumluluğunun sınırlı düzeyde kalmasıdır.

Fakat Çin, bu gelişim sürecinin hasarsız atlatılması için bazı iyileştirmeler de hayata geçirmiştir.

Bunların başında yerli çip şirketlerine 10 yıllık vergi muafiyeti tanıyan 'Çip Yasası' gelmektedir.

Bunun yanında devlet kurumlarına yerli çip kullanma zorunluluğu getirilmiştir. "AKIL": HENAN HAVAALANI AKILLI HESAPLAMA MERKEZİ Orta Çin'in (华中地区) en büyük ve en gelişmiş ticari akıllı hesaplama (智算) merkezi olan Henan Havaalanı Akıllı Hesaplama Merkezi ise Çin'in "Doğu Veri, Batı Hesaplama" (东数西算) ulusal stratejisinin önemli bir düğüm noktasını oluşturmaktadır. 12.8 milyar Çin yuanı (yaklaşık 1.8 milyar ABD Doları) yatırımı ile oluşturulan bölge 68.000 metrekarelik alana konuşlandırılmıştır.

Merkez temelde heterojen bir hesaplama mimarisi kullanmaktadır.

NVIDIA A100/H100, Huawei Ascend 910, Biren BR100 karışımı bir çip teknolojisi ile AI eğitim kümesi oluşturulmuştur. 20,000'den fazla çekirdek ile video analiz, doğal dil işleme, genomik analiz için optimize kartlar oluşturulmaktadır.

Merkezin operasyonel model ve hizmetleri üç ana noktada toplanmaktadır.

Bulut Hesaplama Gücü Kiralama ile 300'den fazla AI start-up'ı ve araştırma kurumu merkeze dahil edilmiştir.

Bu fiyatlandırma geleneksel bulut servislerine göre %30-40 daha ucuzdur.

Özel Büyük Model Eğitimi ile birlikte 50'den fazla kurumsal büyük dil modeli geliştirilmekte ve eğitilmektedir.

Merkezin ünlü müşterileri arasında iFLYTEK, Baidu, Tencent Cloud'un bölgesel eğitim merkezi de yer almaktadır.

Merkezin en dikkat çeken başarısı, gerçek dünya uygulamaları için geliştirdiği özel AI ajanlarıdır.

Çin Ulusal Denetim Ofisi (国家审计署) ile ortak geliştirme altında yürütülen projede anormal finansal işlem tespitinde %94.3 doğruluk sağlanmaktadır.

Bu sistemin kullanılması ile birlikte denetim sürelerinde %70 azalma, yıllık 50 milyon Çin yuanı tasarruf edilmiştir.

Sistem sunduğu teknolojik altyapı ile teknolojik özerklik hedeflerine katkı sunmaktadır.

Bu oran şu an için yüzde 65 olarak ifade edilmektedir. "KAS": BYD ZHENGZHOU FABRİKASI BYD Zhengzhou Fabrikası (比亚迪郑州工厂), Çin'in Elektrikli Araç Devriminin "Süper Fabrikası" olarak da adlandırılmaktadır.

BYD Zhengzhou Fabrikası, BYD'nin (比亚迪) Çin'deki en büyük, dünyadaki ise en büyük üç fabrikasından biridir.

Toplam 10,000 dönüm arazi üzerine kurulu bu alana yapılan yatırım değeri 60 milyar Çin yuanı (yaklaşık 8.5 milyar ABD doları) civarındadır. 2025 yılı itibarıyla yıllık yaklaşık 900.000 araç üretilmektedir.

Şirket bölge istihdamına doğrudan katkı sunarak 80,000 kişiyi doğrudan çalıştırmakta ya da ekosisteme dahil etmektedir.

Yüzde 98 ile Çin'deki en yüksek otomasyon oranına sahip fabrikada günde yaklaşık 5000'in üzerinde araç gövdesi imal edilmektedir.

Geleneksel boyahanelere göre yüzde 40 daha az enerji harcayan boya atölyesinde sıfır atık su deşarjı, kapalı devre su dönüşümü gibi önlemler alınmıştır.

Fabrikada 8 dakikada renk değiştirme kapasitesi bulunmaktadır. 2.8 km ile dünyanın en uzun otomotiv montaj hatlarından birine sahip fabrikada toplam 328 istasyon bulunmaktadır.

Bu hattın yüzde 70'i otomasyon, yüzde 30'u insan denetimi ile idare edilmektedir.

BYD ayrıca geleneksel pil paketlerine yenilikçi bir yaklaşım sergileyen teknolojiler de geliştirmektedir.

Bunların başında da "Kılıç Pilleri" (刀片电池) teknolojisi gelmektedir.

Geleneksel pil paketlerini yumurtalık üzerine konulmuş birer yumurta olarak düşünürsek her bir pil paketi aralığında boşluklar olduğunu görürüz.

Bu boşluklar hem yer israfıdır hem de bu pilleri bir arada tutup soğutmak için ekstra enerji ihtiyacına ihtiyaç duyarız.

Üstelik bir kaza anında da pil paketlerinden biri yandığında tüm paketin zarar görmesi çok olasıdır. "Kılıç Pili" teknolojisi ile birlikte yumurta formundaki piller 'kitap sayfası' şeklinde 1 metre uzunluğunda ve 10 cm genişliğinde üretilir.

Bu pillerin hepsi sıkıştırılarak yan yana dizilir ve aralarında hiç boşluk kalmaz.

Kılıç pilleri çok uzun olduğu için içindeki ısıyı çok hızlı dağıtması mümkündür ve bu da yangın riskini en aza indirir.

Her bir pil paketi birbirine sıkıca bağlı olduğu için şasiye ekstra sağlamlık da verirler.

Dünyanın İlk NEV-Özel Çoklu Test Merkezi olarak anılan BYD Zhengzhou Yarış Pisti (比亚迪郑州赛车场) ise elektrikli devrimin adeta bir 'Açık Hava Laboratuvarı'dır. 14 Ağustos 2024'te resmen açılan pist, 3.2 kilometrekare alan üzerine kuruludur ve 8.5 milyar CNY (1.2 milyar USD) yatırımla inşa edilmiştir.

Yaklaşık 800 dönümlük arazi üzerinde kurulu bu tesiste ana pistin yanında özel test parkurları ve 200'den fazla yol ve arazi koşulu simülasyonu bulunmaktadır.

Xuántiān Shāpō" (悬天沙坡) - Asılı Kum Tepesi olarak anılan özel test alanında yaklaşık 10 katlı bir bina yüksekliğine araçların tırmanma testleri sergilenir.

Guinness Dünya Rekorlar Kitabı'na göre bu alan "Dünyanın En Büyük Kum Tırmanma Test Alanı"dır.

Su Geçiş ve Yüzme Test Alanı (浮水航行区)'nda ise derinliği 0-1.5 metre ayarlanabilir havuz testleri yapılmaktadır.

BYD'nin SUV'ları, "IP67" ve "IP68" gibi yüksek su ve toz geçirmezlik standartlarına sahip olacak şekilde tasarlanmıştır.

SUV'larda da kullanılan Kılıç Pili, sıkı paketlenmiş ve sızdırmaz modülden oluşur.

Su basıncına ve kısa devreye karşı ekstra dayanıklıdır.

Yine BYD'nin TANG (唐) modeli büyük ve ağır gövdesi ile birlikte, suda istikrarlı bir şamandıra gibi hareket etmektedir.

Özellikle Tang DM-p (plug-in hibrit) versiyonu, hem elektrik hem de benzinli sistemlerinin komple su geçirmezliğini kanıtlamak için idealdir.