Haber Detayı
Dünyada milyonlar izliyor, yıldızı Türk çıktı... Beyin çürümesinin geldiği son nokta
Bir arabesk-pop şarkısının nasıl olup da yapay zeka ürünü grotesk videoların ortak sesine dönüştüğünü anlamak için son üç yılın dijital çöküşüne bakmak yetiyor: Hız, gürültü ve beyin çürüğü çağının yükselişi.
Fundyy’nin ‘Gamzende Uyut Beni’ şarkısı, yıllar önce sessiz sedasız çıkmış bir arabesk-pop parçasıyken şimdilerde sosyal medyanın en tuhaf mikro-evrenlerinden birinin fon müziğine dönüşmüş durumda.
Instagram ve TikTok’ta karşınıza çıkan, yapay zeka ile üretilmiş, ekseriyetle ürkütücü hayvan videoları ile sonlanan tuhaf skeçler, anlamı olmayan kısa klipler var ya… İşte hepsinin ortak noktası bu şarkı.Hatta öyle ki, Fundyy’nin YouTube sayfası son bir ayda ‘Instagram’dan izleyip geldim’ diyenlerle dolmuş durumda.
Ve bu ziyaretçiler dünyanın dört bir yanından geliyor…Peki nasıl oldu da bir şarkı, bir anda algoritmanın yeni oyuncağına dönüştü…Bu sorunun cevabı aslında son üç yılın dijital kültüründe yatıyor…OXFORD 2024’ÜN KELİMESİ İLAN ETTİ: BRAIN ROTOxford İngilizce Sözlüğü, brain rot’u “aşırı yüzeysel içerik tüketimi nedeniyle zeka ve eleştirel düşünme kaybı hissi” olarak tanımlıyor. 2024’te Yılın Kelimesi seçilmesi boşuna değil; çünkü artık ‘beyin çürümesi’ yalnızca bir duygu değil, bir içerik türü…Ofcom’un Children’s Media Lives araştırması, çocukların brain rot’u kısa, hızlı, yüksek sesli, bağlamından kopuk montajlardan oluşan bir video kategorisi olarak gördüğünü söylüyor.
TikTok’taki milyonlarca #brainrot videosu da bunu doğruluyor: Ses hızlandırılmış, görüntü garip, ritim agresif ve izleyicinin dikkati saniyeler içinde başka bir şeye kaymak zorunda.Sosyal medya platformlarındaki akışları gezdiğinizde gördüğünüz o kolajların tümü brain rot estetiğinin ürünü…HIZ ÇAĞININ YENİ ATIŞTIRMALIĞI: DİKEY FORMATYapay zekadan sonra brain rot’u besleyen ikinci büyük kırılma dikey video devrimiydi. 9:16 formatı, yani telefon ekranının doğal hali, yeni bir anlatı biçimi yarattı.
Yani dakikalar ve/veya saatler yerine saniyeler üzerine kurulu mini yapımlar…1–1,5 dakikalık bölümlerden oluşan dikey diziler 2021–2023 arasında Snapchat, TikTok, Instagram ve ardından YouTube Shorts hattında patladı.
Asya’da fantastik güçler, Kore’de kısa romantikler, ABD’de erotik-ilişkisel mini dramlar derken, dikey format sadece eğlence değil, deyim yerindeyse bir izleme refleksi yarattı.Türkiye’de de PUBG Mobile’ın 2024 tarihli Zirvede projesi, GAİN’in Aşk Sözleşmesi ve Çarpma yapımları, MedYapım’ın mikro bölümlü O Kadın projesi bu formata örnek oldu.Seyirci artık hikayeyi değil, akışı tüketiyordu.YAPAY ZEKA VİDEOLARININ ZİRVEYİ GÖRMESİDikey video tüketimi patlamışken, 2023 sonunda yeni bir şey oldu: Yapay zeka video üretimi ilk kez gerçek anlamda halkın eline geçti.Runway Gen-2, Stable Video Diffusion, Pika ve 2024 başında duyurulan Google Lumiere, sosyal medyada ‘AI video’ furyasını başlattı.
Fizik kuralları kırılan, rüyamsı, ürkütücü, absürt videoların yükselişi — yani tam anlamıyla ‘beyin çürüten’ türden içerikler — bu dönem zirve yaptı.2024 Şubat’ında OpenAI’ın Sora modelini duyurması, tartışmayı daha da büyüttü.
Sora henüz herkese açılmamış olsa da, duyuru videosu bile sosyal medyada “gerçek ile yapayın karıştığı yeni bir çağın” işareti sayıldı.Bu üç büyük kültürel dönüşümün sonunda Fundyy’nin “Gamzende Uyut Beni”si yeniden sahneye çıktı.Peki neden bu şarkı…Çünkü hüzünlü ama hızlı, nostaljik ama zamana uygun, melankolik ama brain rot montajlarına ritim sağlayacak kadar melodik.Bu yüzden 2025’te Instagram ve TikTok’ta yapay zeka ile üretilmiş tuhaf hayvan videoları ile sonlanan anlamsız kısa skeçlerin, komik-gerilimli AI kolajlarının fon sesi haline geldi.Özetlemek gerekirse bu tuhaf video fenomeni de bir tesadüf değil, bilakis çağın bir yan etkisi gibi…Brain rot çağının, dikey video kültürünün ve yapay zeka üretiminin kesişim noktasında doğmuş doğal bir sonuç.Bir başka deyişle dijital dikkat ekonomisinin geldiği yerin fotoğrafı…FUNDYY KİMDİRGerçek adı Funda Uzunay olan Fundyy 1988 yılında Kırşehir’de dünyaya geldi.
Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi bölümünden mezun oldu, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda yaklaşık 7 sene Vergi Müfettişliği yaptı.2010 yılında amatör olarak müzik hayatına başladı.
Çalışmalarını önce kendi sayfasında paylaşan Fundyy zamanla sektörde tanınır oldu, Şubat 2021’de müziğe profesyonel olarak devam etme kararı aldı.Gözde SulaOdatv.com
