Haber Detayı
Felakete sürüklenen iki yıldız, Einstein’ın kütleçekimini test ediyor
Yaklaşık 4 bin ışık yılı uzaklıktaki ZTF J2130 yıldız sistemi, yavaş ama kaçınılmaz bir birleşmeye giderken, bilim insanlarına Einstein’ın kütleçekim teorisini test etmek için eşsiz bir fırsat sunuyor.
ZTF J2130 adlı sistemde yer alan iki yıldız, ölümcül bir sarmal hareketle birbirlerine doğru yaklaşıyor.
Bu kozmik dans, kütleçekimin nasıl çalıştığına dair önemli ipuçları sağlıyor.Gökbilimciler, bu iki yıldızın felakete doğru ilerleyen yörüngesini uzun süredir biliyordu.
Ancak sistem, ilk kez bu kadar yüksek hassasiyetle gözlemlendi.Araştırmacılara göre, yıldızların birbirine yaklaşma hızı mevcut teorik öngörülerle son derece uyumlu.
Bu da sistemin, gelecekte kütleçekim kuramlarını daha ayrıntılı test etmek için kullanılabileceği anlamına geliyor.İki yıldız o kadar yakın ki...ZTF J2130 oldukça yaşlı bir sistem.
Yıldızlardan biri Beyaz Cüce; yani Güneş benzeri bir yıldızdan geriye kalan son derece sıcak bir çekirdek.Diğer yıldız ise yaşam döngüsünün sonuna yaklaşmış küçük bir yıldız olan subdwarf.
İki yıldız o kadar yakın ki yörüngelerini 40 dakikadan kısa sürede tamamlıyorlar.Hatta yıldızlar birbirine temas etmeye başlamış durumda.
Güçlü kütleçekim etkisiyle subdwarf yıldızından kopan madde Beyaz Cüce'ye doğru akıyor.Bu hızlı ve büyük kütleli hareket, uzay-zaman dokusunda dalgalanmalar yaratan kütleçekim dalgalarının yayılmasına neden oluyor.
Bu dalgalar, sistemden enerji çalarak yıldızları her yıl biraz daha yaklaştırıyor.Her saniye trilyonda ikilik bir oranla kısalıyorAlmanya ve İspanya’daki gözlemevlerinden alınan verilerle yörünge periyodu büyük hassasiyetle ölçüldü.
Sonuçlara göre, yörünge süresi her saniye trilyonda ikilik bir oranla kısalıyor.Bu bulgular Einstein’ın genel görelilik teorisiyle örtüşüyor.
Ancak bilim insanları, LISA adlı uzay temelli gözlemevinin gelecekte bu sistemden yayılan kütleçekim dalgalarını doğrudan ölçebileceğini söylüyor.Yıldızlar sonunda birleştiğinde, çıplak gözle görülebilecek kadar parlak bir süpernova patlaması bekleniyor.
O zamana kadar ZTF J2130, kütleçekimi sınamak için evrenin sunduğu nadir laboratuvarlardan biri olmaya devam edecek.
