Milyonlar bu tuzağa düştü: "Özür dileriz" Kriz yönetiminin böylesi

Pazarlama dünyası her birkaç ayda bir yeni bir trende kapılıyor.

Özellikle sosyal medya kampanyalarında dikkat çeken bu trendlerden bazıları iletişim açısından bakıldığında anlaşılması zor ve sinir bozucu olabiliyor diyor Reputation Matters'ın Kurucusu ve Genel Müdürü Regine le Roux.Markaların yaptıkları işte çok iyi olduklarını anlattığı ve alaycı bir şekilde özür dilediği trend tam da bu kategoriye giriyor.Kurumsal renklerle tasarlanmış bir fon, ciddi bir yazı tipi, antetli kağıt görseli ve üstte ekseriyetle bir başlık:“Özür Dileriz"İlk bakışta bir veri sızıntısı, bir üretim hatası, ayıplı ürün veya kriz duyurusu gibi görünüyor.

Görenler birkaç saniyeliğine ‘Ne oldu’ endişesine kapılıp okumaya başlıyor ve ters köşe geliyor:“Stoklarımız tükendiği için özür dileriz.”“Aracımız o kadar iyi ki kullanıcılarımız değiştirmekte zorlandığı için özür dileriz.”“Kameramız o kadar güçlü ki insanlar karanlığı kovalamaya başladı, kusura bakmayın.”Sahi, ne oluyor bu markalara…KRİZ VARMIŞ GİBİ…Gerçek bir kriz aslında yok..

Sadece mükemmelliğini ‘özür diliyormuş gibi’ yaparak övme hali var..Bu yeni iletişim biçimine global pazarlama dünyasında Mock Apology deniyor.NEDİR BU MOCK APOLOGYMock Apology, gerçek bir kriz açıklaması formunu taklit eden, ancak içerik olarak markanın kendi başarısını, gücünü veya ürün üstünlüğünü alçakgönüllü bir övünme (humble-bragging) yoluyla vurgulayan sahte özür formatı: Gerçek kriz dili kullanılarak aslında kriz olmayan bir durum ters psikoloji stratejisi ile işleniyor ve marka üstünlüğü vurgulanıyor.Yani markalar, pişmanmış gibi yaparak dikkat çekici bir şekilde kendilerini övüyor…2024 yılında Filipinler’de birkaç markanın başvurduğu yöntem, 2025’in ikinci yarısında hızla yükselişe geçti.

Kasım 2025 itibarıyla trend dünya çapında yayıldı; LinkedIn ve Instagram’da binlerce marka aynı formatı kullanmaya başladı.Örneğin…Teknoloji firmalarından biri “Kamera o kadar güçlü ki kullanıcılar artık üç sokak öteden komşularının kedilerine zoom yapıyor” diyerek özür diledi.

Bir otomotiv firması ise ise duyurusunda “standartları çok yükselttik” ifadelerini kullandı.Hepsinde ortak nokta bir krizin olmayışıydı.Ve elbette akım Türkiye’ye de hızlı bir giriş yaptı.ZOR BİR PAZAR OLARAK TÜRKİYETürkiye’de de özür dileyen reklamlar birbiri ardına akışlarımızdaki yerlerini aldı.

Başta dikkat çektiğini kabul etmek gerek, ancak her başarılı çalışmada olduğu gibi bunu da dozunda bırakmakta fayda var.

Zira ilk örneklerde dikkati yakalayan o sihir, benzerleri çoğaldıkça kullanıcılarda hızla duyarsızlaşmaya ve yerini sinir bozucu olmaya bıraktı.Ülkemizin gündeminde kimi gün peş peşe gelen olumsuz haberler, bu ilanları diğer pazarlara göre biraz daha görünür kıldı: Özür dileyen bir kurum…Global olarak bakıldığında sertleşen politik dil, özür dileyen resmi açıklamaları baştan 1-0 öne geçirdi.Ancak az önce de belirttiğim gibi bu algı, benzer içeriklerin çok sayıda ve hızla gelmesiyle bozuldu.Peki bu format neden bu kadar tuttu…NEGATİF SİNYAL AVANTAJISosyal medya genellikle pozitif, parıltılı, mükemmel içeriklerle dolu.

Gerçek bir kriz duyurusuna benzeyen negatif bir görsel, akışı bozarak anında dikkat çekiyor.

Bu, iletişimde ters sinyal etkisi olarak bilinir: “Özür Dileriz” başlığı bir alarm tetikliyor ve kullanıcı durup bakıyor.HUMBLE-BRAGGING SANATIBir diğer pazarlama stratejisi olan humble-bragging alçakgönüllü görünürken övünmek anlamına geliyor.

Örneğin ilanlarda rününün çok lezzetli olması kusur olarak gösteriliyor, ya da kullanılan teknolojnin aşırı güçlü olması sanki bir şikayetmiş gibi sunuluyor.

Bir anlamda defo gibi sunulan avantaj, markanın en büyük vaadine dönüşüyor.MARKALARIN ÇIKARI NEMarkalar için Mock Apology’nin sunduğu avantajlar birden fazla ve bunların başında İnsani ve esprili görünmek var.

Z kuşağının hakim olduğu sosyal medyada, gençler yapay duran, aşırı süslü ilanlar görmekten pek hoşlanmıyor.

Bu strateji onların dikkatini çekiyor.

Ürün üstünlüğünü dolaylı biçimde vurgulayabilmek de markaların sevdiği bir nokta; reklam kokmayan samimi satış ve iletişim amaçlarını karşılıyor.

Ve elbette günün sonunda ‘viral olma’ potansiyeli var…Pazarlama ve sosyal medya açısından ele aldığımız ‘mock apology’ kriz uzmanlarına göre pek de matah değil.

Bunu birkaç başlıkta değerlendirmek mümkün:YALANCI ÇOBAN ETKİSİKriz dili; saygı, şeffaflık ve sorumluluk üzerine kurulu ciddi bir çerçeve: Bu dili şakaya dönüştürmek kullanıcıları gerçek kriz duyurularına karşı duyarsızlaştırabilir, gelecekteki bir veri ihlali veya güvenlik sorununda tüketicinin “Acaba yine mi şaka yapıyorlar” diye düşünmesine yol açabilir.Ve bu, markalar için büyük bir kabusa dönüşebilir…BEYİNDE TEHLİKE SİNYALİÖzür”, “üzgünüz” gibi kelimeler bilinçaltında alarm yaratan özelliklere sahip.

Metin mizahi olsa bile logonun yanındaki ‘Özür Dileriz’ mesajı, markanın sorun yaşadığı izlenimini bilinçaltına yerleştirebilir.KANDIRILMIŞLIK HİSSİİlanı gören tüketici bir anlığına “Bir şey mi oldu” endişesi yaşar, sonra şaka olduğunu anlar ama bu süreç güveni mikro da olsa aşındırır ve markayla ilişkiyi uzun vadede etkileyebilir.

Müşterilerin hassas olduklarını unutmamakta fayda var…Tüm bu kriterler göz önüne alındığında markaların vermesi gereken tek bir karar var:Popüler bir akıma dönüşen bu strateji, bana duyulan güveni riske atmaya değer mi…Gözde SulaOdatv.com