Haber Detayı
Beyinsiz oldukları sanılıyordu, tüm vücutları beyin çıktı
Mor deniz kestanesi üzerinde yapılan hücre haritalaması, bu canlıların omurgalılardaki merkezi sinir sistemine benzeyen genler taşıdığını gösterdi. Ayrıca, göz yerine vücuda dağılmış, insan retinasına benzer ışığa duyarlı hücreler keşfedilmesi bilim dünyasını şaşırttı.
Dışarıdan bakıldığında deniz kestaneleri, genellikle cansız, etrafı keskin iğnelerle çevrili basit bir küreyi andırır.
Ancak bilim insanları, bu tuhaf deniz canlılarını yakından incelediğinde, sinir sistemlerinin evrimi ve zekanın doğası hakkındaki tüm varsayımları sorgulatan şaşırtıcı derecede karmaşık bir yapıya sahip olduğunu keşfetti.Denizyıldızı, deniz hıyarı ve deniz kestanelerini içeren derisidikenliler filumu, uzun süredir merkezi bir beyin yapısından yoksun oldukları için nörolojik açıdan "ilkel" olarak kabul ediliyordu.
Geleneksel görüş, bu canlıların sadece birbirine bağlı, merkezi bir işlem birimi olmayan, radyal bir sinir ağına sahip olduğunu düşünüyordu.
Ancak Museum für Naturkunde Berlin’den Dr.
Jack Ullrich-Lüter liderliğindeki yeni bir araştırma, bu deniz canlılarının zihinsel ve sinirsel olarak tahmin edilenden çok daha karmaşık bir organizasyona sahip olduğunu kanıtladı.Ekip, mor deniz kestanesi (Paracentrotus lividus) üzerinde kapsamlı bir çalışma yürüttü; canlı metamorfoz geçirdikten kısa bir süre sonra her hücresini haritalamak için tek hücreli gen ifadesi analizlerini kullandı.
Bu analizler, deniz kestanesinde beklenmedik derecede çeşitli nöronal hücre tiplerini ortaya çıkardı.Omurgalılardaki genleri taşıyan, ama dağınık bir sistemAnaliz edilen yüzlerce nöron, şaşırtıcı bir şekilde omurgalıların merkezi sinir sistemlerinde görülen genlerin yanı sıra, derisidikenlilere özgü "kafa" ile ilgili genleri de ifade ediyor.
Bu önemli bulgu, deniz kestanelerinin basit bir sinir ağı yerine, tüm vücuda yayılmış entegre, beyin benzeri bir sisteme sahip olduğunu gösteriyor.Araştırmacılar, bununla da kalmayarak deniz kestanesinin yüzeyine dağılmış olan ışığa duyarlı hücreler keşfetti.
Bu hücreler, yapısal olarak insan retinasında bulunanlara benziyor, ancak gözler gibi tek bir organda yoğunlaşmak yerine hayvanın tüm vücuduna yayılmış durumda bulunuyor.Bu bulgular ışığında, araştırmacılar deniz kestanelerinin "beyinsiz" olarak düşünülmemesi gerektiğini, aksine "tüm vücudu beyinden oluşan" bir organizasyona sahip olduklarını savunuyor.
Yani, merkezi bir sinir sistemi veya özelleşmiş duyu organları yerine, sinirsel donanımları vücuda eşit şekilde dağılmış durumda.Zekanın gelişimi yeniden tanımlanıyorDr.
Jack Ullrich-Lüter, bu keşfin bilimsel anlamını açıklarken şunları söylüyor: “Sonuçlarımız, geleneksel bir merkezi sinir sistemine sahip olmayan hayvanların bile beyin benzeri bir organizasyon geliştirebileceğini gösteriyor.
Bu, karmaşık sinir sistemlerinin evrimi hakkındaki düşüncelerimizi kökten değiştiriyor.”Bu keşif aynı zamanda, bilim insanlarının zekayı sadece kendi nörolojik yapımıza benzeyen canlılarda arama eğilimini de sorguluyor.
Tıpkı, basit bir omurgasız olduğu düşünülürken, kollarında bile karmaşık "mini beyinler" barındıran son derece zeki canlılar oldukları anlaşılan ahtapotlar gibi, deniz kestaneleri de benzer bir yeniden değerlendirmeyi hak ediyor.Bu duygusuz görünümlü deniz canlıları, henüz tam olarak anlamadığımız, tuhaf ve uzaylı benzeri bir zeka biçimine sahip olabilir.
Çalışma, bilim dünyasının önde gelen dergilerinden Scientific Reports'ta yayımlandı.
