Haber Detayı
Sonbahar, Türkiye'de mantarların krallık kurduğu mevsim
Sonbahar yağmurlarıyla ormanlar canlanıyor! Türkiye'de 300'den fazla yenilebilir mantar türü var, ama en popülerleri Karadeniz'den Ege'ye sofraları süslüyor. Zehirli olanlara dikkat, uzman rehberiyle toplayın.
Sonbahar, Türkiye'de mantarların krallık kurduğu mevsim.
Yağmurun toprağı ıslattığı ormanlık alanlar, yaylalar ve dağ etekleri, yüzlerce çeşitle dolup taşıyor.
Ülkemiz, yaklaşık 2200 makro mantar türüne ev sahipliği yapıyor – bunların 300'ü yenilebilir, 100'ü ise zehirli.
Bu zenginlik, hem biyoçeşitliliği artırıyor hem de mutfaklarımızı renklendiriyor.
Ancak unutmayın; doğa yürüyüşünde mantar toplarken uzman bir rehber eşliğinde hareket edin, çünkü zehirli türler yenilebilir olanlara çok benziyor.
Pişirmeden tüketmeyin ve şüpheli olanları bırakın.
Gelin, en lezzetli ve yaygın türleri inceleyelim – hepsi sonbahar tezgahlarının yıldızı!Kanlıca Mantarı (Lactarius deliciosus)Batı Karadeniz'in incisi, çıntar veya çam mantarı olarak da biliniyor.
Turuncu-sarı renkte, kesildiğinde süt gibi bir sıvı akıtıyor.
Yağda kızartma veya ızgarada harika olur.
Kastamonu ve Sinop'ta bolca yetişir, sonbahar-kış arası toplanır.Trüf Mantarı (Tuber spp.)"Kara elmas" lakaplı lüks lezzet!
Toprak altında yetişen bu aromatik mantar, Ege, Akdeniz ve Karadeniz ormanlarında nadir bulunur.
Yoğun kokusuyla risotto ve makarnalara hayat verir.
Kontrollü çiftliklerde de üretilmeye başlandı.Yumurta Mantarı (Cantharellus cibarius)Sarı-kahverengi, trompet şeklinde; fındık ve baharat aromalı.
Mayıs-kasım arası, özellikle Karadeniz ve Marmara ormanlarında çıkar.
Tavuk etine benzeyen tadıyla pilav ve çorbaların vazgeçilmezi.Kuzu Göbeği (Morchella esculenta)Delikli bal peteği şapkasıyla tanınır, bahar ve sonbahar sonlarında Ege, Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında görülür.
Höbelen veya döbelen diye de bilinir.
Kızartması efsane, ama ailesinde zehirli türler var – dikkat!Porçini veya Ayı Mantarı (Boletus edulis)Kalın gövdesi ve kahverengi şapkasıyla ayıların favorisi!
Neredeyse her bölgede, özellikle Toroslar ve Karadeniz'de yetişir.
Kurutularak kışa saklanır, çorba ve soslarda kullanılır.İstiridye Mantarı (Pleurotus ostreatus)İstiridye kabuğuna benzeyen şapkasıyla, nemli ormanlarda ve ölü ağaçlarda yetişir.
Yaz-sonbahar arası, Ege ve Karadeniz'de bol.
Hafif tatlı, etli dokusuyla yüksek ısıda hızlıca pişirilmeli.
Sığır Dili Mantarı (Fistulina hepatica)Karadeniz'de kayın ve meşe ağaçlarında asılı kalır.
Turuncu renkte, pişince et gibi yumuşar. "Turuncu sığır" varyantı da var; soslu et yemeklerine alternatif.Kükürt Mantarı (Laetiporus sulphureus)Sarı-turuncu raflar gibi ağaçlara tutunur, tavuk tadı verir.
Sahil kesimlerinde, ceviz ve karaağaçlarda görülür.
Zehirli türlerle karışmasın diye iyice pişirin.Kestane Mantarı (Lepista nuda)Trakya ve İç Anadolu'da sonbahar sürprizi.
Morumsu renkte, kestane aromalı.
Çorba ve risotto için ideal, ama nadir bulunduğu için değerini bilin.Tirmit Mantarı (Tricholoma spp.)Kuzey ormanlarında, iğne yapraklı ağaçlarda dalgalı şapkalı olarak çıkar.
Temmuz-Ekim arası, hafif baharatlı tadıyla ızgaraya gider.Keme Mantarı (Terfezia arenaria)Tamamen yer altında, kumlu topraklarda.
İç Anadolu ve Güneydoğu'da ilkbahar-sonbahar.
Peynirli salatalarda kullanılır, nadir ve besleyici.Bu liste, Türkiye'nin mantar hazinesinin sadece bir kesiti – Kastamonu gibi "mantar başkentleri"nde av turları düzenleniyor.
Faydaları mı?
Çoğu vitamin (A, D, K), lif ve antioksidan deposu; bağışıklığı güçlendirir, sindirimi destekler.
Ama en önemlisi; zehirlenme riskine karşı Tarım Bakanlığı'nın rehberlerini okuyun veya uzman kurslarına katılın.
Sonbahar yürüyüşlerinizi bir rehber eşliğinde mantar avıyla taçlandırın.Odatv.com
