Türkiye ile Almanya işbirliği arayışında  

Nagihan KALSINGörüşmenin baş­lıca gündem maddeleri arasında, Avrupa Birliği’nin savunma sa­nayii yatırımlarını ve ortak teda­rik projelerini 150 milyar euro­luk bütçeyle desteklemeyi amaç­layan Security Action for Europe (SAFE) mekanizması kapsamın­da Türkiye’nin katılım süreci bu­lunuyor.

Ankara, 23 Haziran’da Avrupa Komisyonu’na yaptığı resmi başvurunun ardından AB üyeleriyle bu çerçevede işbirliği temaslarını sürdürüyor.AB’nin savunma sanayii yatı­rımlarını ve ortak tedarik proje­lerini 150 milyar euro bütçeli bir fonla desteklemeyi hedefleyen SAFE mekanizmasına ilişkin tüzük 29 Mayıs 2025 tarihinde yürürlüğe girdi.

Türkiye, savun­ma sanayii firmalarının söz ko­nusu fondan azami ölçüde yarar­lanabilmesi amacıyla, tüzüğün 17. maddesi kapsamında bir ikili anlaşma akdedilmesine yönelik başvurusunu Avrupa Komisyo­nu’na iletti.

AB yetkilileri, Türki­ye’nin başvurusuna ilişkin iç de­ğerlendirme sürecinin sürdüğü­nü belirtti.Birleşik Krallık ve Kanada ile müzakereler devam ediyorAvrupa Komisyonu, AB Kon­seyi’nin yetkilendirmesiyle, şu ana kadar sadece Birleşik Krallık ve Kanada ile SAFE mekanizma­sının 17. maddesi temelinde ikili anlaşma müzakerelerine başladı.

Bu iki ülke ile yürütülen görüş­melerin henüz tamamlanmadığı, anlaşmaların müzakerelerinin devam ettiği bildirildi.Türkiye’nin dışında Güney Kore de AB ile benzer bir ikili anlaşma yapmak üzere Avrupa Komisyo­nu’na başvuruda bulundu.

Bu baş­vurunun da halen değerlendirme aşamasında olduğu öğrenildi.Türkiye, AB üyeleriyle temaslarını sürdürüyorResmi kaynaklar, SAFE meka­nizması kapsamındaki temas­lar çerçevesinde Türkiye’nin, AB üyelerinin ilgili kurumları ve AB makamları nezdinde girişim­lerde bulunarak, gelişmiş ve di­namik savunma sanayii kapasi­tesi hakkında bilgi verdiğini be­lirtti.

Ayrıca, Türkiye’nin SAFE mekanizması dahil olmak üzere AB’nin savunma ve güvenlik giri­şimlerine sağlayabileceği katkı­ların da muhataplara aktarıldığı ifade edildi.AB Komisyonu tarafından yapı­lan açıklamaya göre, SAFE meka­nizması kapsamında 19 AB üye­si toplamda 150 milyar euro kre­di başvurusunda bulundu.

Diğer 8 üye ülke ise doğrudan kredi ta­lebinde bulunmadı ancak diğer üyelerin liderliğinde yürütülecek müşterek tedarik projelerine dahil olma niyetini bildirdi.SAFE mekanizması çerçeve­sinde kredi başvurusunda bulu­nan AB üyelerine verilmesi plan­lanan fon miktarlarının şu aşa­mada geçici olarak belirlendiği kaydedildi.

Üye ülkelerin, somut müşterek tedarik planlarını 30 Kasım 2025 tarihine kadar Avru­pa Komisyonu’na iletmeleri gere­kiyor.

Türkiye ise bu süreçte AB üyeleriyle olası ortak tedarik pro­jelerinde işbirliği imkanlarını de­ğerlendirmeyi sürdürüyor.Yunanistan yönetimi neden SAFE  mekanizmasına karşı çıkıyor?Atina yönetiminin, AB’nin 150 milyar euroluk SAFE (Avrupa Güvenlik Eylemi) mekanizması kapsamında Türkiye’nin yer almasına yönelik çekinceleri, jeopolitik ve iç siyaset temelli nedenlere dayanıyor.

Diplomatik kaynaklara göre Yunanistan, SAFE’in Türkiye’ye savunma sanayii projelerinde finansman ve ortak üretim imkânı sağlamasının Ege’deki askeri dengeyi kendi aleyhine çevirebileceği endişesini taşıyor.

Atina, bu nedenle sürecin AB Konseyi aşamasında geciktirilmesi veya koşullara bağlanması yönünde tutum sergiliyor.Miçotakis hükümeti ayrıca, SAFE sürecini Türkiye’ye karşı “AB içi baskı aracı” olarak kullanmaya çalışıyor.

Bu yaklaşım, Brüksel’de “ikili sorunların AB gündemine taşınması” olarak görülüyor ve birçok üye ülke nezdinde rahatsızlık yaratıyor.

AB çevrelerinde, Atina’nın bu tutumunun Avrupa güvenlik vizyonu ve NATO’nun müttefiklik ruhuyla bağdaşmadığı görüşü öne çıkıyor.

Türkiye ise, SAFE kapsamında ortak savunma kapasitesine katkı sunabilecek bir aktör olduğunu vurgulayarak diplomatik temaslarını sürdürüyor.