Haber Detayı
Burun spreyleri, koronavirüs ve diğer virüsleri engellemeye yardımcı olur mu? Solunum yolu enfeksiyonlarına karşı kalkan mı?
Bir sprey, bakteri ve virüslerin burun zarını ulaşmasını engelleyerek enfeksiyonu önleyebilir mi? Bu konuda yapılan araştırmalar ve bilim insanları ne diyor?
Koronavirüsün hayatımıza girmesinin üzerinden beş yıl geçti.
Etkileri azaldı ama hala varlığını sürdürüyor.
Tıpkı koronavirüs gibi Adenovirüs, RSV, İnfluenza gibi solunum yolu enfeksiyonları kışın en sık geçirdiğimiz hastalıklardan.
Peki, burun spreyleri bu hastalıklara karşı koruyucu olabilir mi?
Bilim insanları koronavirüsün vücudumuza en sık girdiği yer olan burnu hedef alan en az iki sprey üzerinde araştırma yaptılar.
Her iki sprey de ABD'de piyasada mevcut ancak koronavirüsten korunmak için bunların nasıl ve ne zaman kullanılacağı henüz net değil.
Çoğu zaman, virüs yüklü solunum damlacıklarını ve parçacıklarını soluduğunuzda enfekte oluruz ve bunlar daha sonra burun boşluğumuzu kaplayan hücrelere girer.Washington Post'un haberine göre, patojen yakalama ve nötralize edici özelliği ile pazarlanan burun spreyi, büyük damlacıkları yakalamayı ve bakterilerin ve virüslerin burun zarımıza ulaşmasını engelleyerek enfeksiyonu önlemeyi amaçlayan jel benzeri bir kaplama oluşturuyor.
Spreyi geliştiren Brigham and Women's Hospital'daki araştırmacılar, spreyi insanın burun geçitlerinin 3D modelinde ve farelerde test ettiler.Araştırmacılar, spreyi 3D modelde koronavirüs dahil olmak üzere neredeyse tüm hastalık yapıcı mikropları engellediğini ve farelerde test edilen belirli bir grip türüne karşı etkili olduğunu bildirdiler.
Ancak şunu belirtmek gerekir ki Brigham and Women’s Hospital, bu teknolojiyi özel bir şirkete lisansladığını bildirdi.
Çalışmanın iki yazarı da bu şirkete ücretli danışmanlık yapmakta, bilimsel danışma kurulunda yer almakta ve şirkette hisse sahibi konumundalar.
Şirket, bu çalışmanın insanları kapsamadığını ancak sağlık üzerindeki genel etki de dahil olmak üzere uygulanabilirliği ve güvenliği değerlendirmek için soğuk algınlığı ve grip mevsiminde ABD'deki sağlık çalışanları arasında bir çalışma tamamladığını açıkladı ancak çalışmanın sonuçları henüz yayınlanmadı.
Başka bir tür burun spreyi da insanlarda test edildi.Faz 2 randomize çalışmada, 450 katılımcının yarısı 56 gün boyunca günde üç kez kullandı.
Diğer yarısı ise plasebo kullandı.Haftalık kontroller sırasında, antihistaminik kullanan kişiler, plasebo kullananlara göre çok daha düşük bir oranda koronavirüs pozitif çıktı. (Yüzde 2,2'ye karşı yüzde 6,7)) Yazarlar, antihistaminin, koronavirüsün vücuda girdiği reseptörler olan ACE2 reseptörlerini bloke etmek de dahil olmak üzere birçok şekilde etki ettiğinin düşünüldüğünü belirtti.Soğuk algınlığının en sık nedeni olan rinovirüs gibi diğer patojenler de antihistamin kullananlar arasında daha düşük oranda görüldü.
Çalışmayı yöneten Saarland Üniversitesi İç Hastalıkları ve Pnömonoloji Profesörü Robert Bals, “İlk sonuçtan memnun kaldık, ancak genel olarak diğer virüslerin de bu spreyin kullanımıyla önlenebileceğini görmek bizi çok heyecanlandırdı” dedi.
San Francisco'daki California Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı Monica Gandhi “Teorik olarak, H1 reseptörlerini bloke eden diğer burun spreyleri de benzer bir etkiye sahip olabilir, ancak araştırmacılar bunların sürekli kullanıldığında mı yoksa potansiyel maruziyetlerden önce mi daha etkili olacağını bilmiyorlar” dedi.
Yale Üniversitesi'nde immünobiyoloji profesörü olan Akiko Iwasaki, “Burun spreyleri kullanarak virüsü burunda durdurmak, solunum virüsleriyle mücadele etmek ve enfeksiyonları ve hastalıkları önlemek için umut verici bir yol sunuyor” dedi.
Uzmanlar, burun spreylerinin yanı sıra, koronavirüs enfeksiyonunu önlemek için bilimsel olarak desteklenen başka yöntemler de olduğunu söyledi.
Araştırmalar, koronavirüs aşısının ağır hastalık, hastaneye yatış ve ölümü önlemede etkili olduğunu göstermektedir.Johns Hopkins Üniversitesi bulaşıcı hastalıklar bölümünde yardımcı doçent olan Geeta Sood, “Aşılar hala etkili” dedi.
Çok sayıda çalışma, doğru takıldığında maskelerin COVID dahil solunum yolu hastalıklarının yayılmasını azalttığını gösteri yor.Seyahat ederken ve halka açık yerlerde maske takın özellikle yüksek risk grubunda olanlar maske kullanmalı.
Ayrıca, uzmanlar, henüz test sonucu pozitif çıkmamış olsanız bile, semptomlarınız varsa maske takmanızı öneriyor.
Araştırmalar, açık havada toplanmanın veya daha fazla hava sirkülasyonu ile iç mekanlarda daha temiz hava sağlamanın, hava temizleyiciler kullanmanın solunum virüslerine yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Özet olarak, bazı burun spreyleri, koronavirüs enfeksiyonlarını önlemeye veya şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.
Ancak, belirli burun spreyi türleri, çalışma şekilleri ve etkinliklerinin derecesi daha fazla araştırma gerektirmektedir.
