Anayasa Mahkemesi'nden Meclis'e 'faiz' önerisi: Değer kaybı hak ihlali yaratıyor

Anayasa Mahkemesi, alaca ğın enflasyon karşısında uğradığı değer kaybının tazmin edilmemesinin hak ihlali olduğuna h ükmetti.

Mülkiyet ve etkili ba şvuru hakkının ihlal edildiğine karar veren Mahkeme, faiz oranlarının değer kaybını karşılamadığını belirtti.

AYM, munzam zarar davalarının da yeterli koruma sağlamadığına dikkat çekerek Meclis'e yasal düzenleme önerisinde bulundu.

Ekonomim.com'un haberine göre; AYM, Caner Şafak’ın bireysel başvurusu üzerine verilen ve pilot karar niteli ği taşıyan bir karar verdi.

Alınan karar i ç hukukta benzer nitelikteki uyu şmazlıklara y önelik kapsaml ı bir d üzenleme ihtiyac ını g ündeme getirdi.

Şafak, 2010 yılında özel bir bankaya kar şı a çt ığı icra takibi sonucu asıl alacağı 48 bin 854 TL olarak belirlenen bir borcun, itiraz s üreçleri ve yarg ılamaların ardından 2020 yılında 119 bin 114 TL olarak ödendi ğini belirtti.

Ancak ge çen 10 y ıllık s ürede yasal faizin, alaca ğın özellikle hiperenflasyon kar şısındaki değer kaybını karşılamadığını dile getirdi.

Başvurucu Şafak'ın açt ığı 100 bin TL’lik “munzam zarar” davası, t üketici mahkemesi ve sonras ında istinaf ile temyiz mercilerince reddedildi.

ETKİLİ HUKUK YOLU YOK Anayasa Mahkemesi, m ülkiyet hakk ı ile bağlantılı olarak Anayasa’nın 40. maddesinde d üzenlenen etkili ba şvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Mahkeme, devletin sadece kamu bor çlar ında değil, özel hukuk ki şilerinin alacaklarında da adil dengeyi sağlama y ükümlülü ğ ü bulundu ğunu vurguladı.

TBMM'YE YENİ KANUN ÖNERİSİ Kararda, 3095 say ılı Kanuni Faiz ve Temerr üt Faizine İlişkin Kanun’un, enflasyon karşısında alacakların ger çek de ğerini koruma konusunda yetersiz kaldığı belirterek, TBMM'ye bu konuda d üzenleme yapmas ı konusunda öneride bulundu.

Mevzuattaki faiz oranlar ının, yıllık enflasyonun altında kaldığı ve bu nedenle “değer kaybını telafi etme kapasitesine sahip olmadığı” ifade edildi.

Kararda, T ürk Borçlar Kanunu’nun 122. maddesine dayal ı olarak a ç ılan munzam zarar davalarının da etkin çözüm sunmad ığına dikkat çekildi.

Mahkeme, bu tür davalarda yüksek mahkemelerce geli ştirilen i çtihatlar ın “istikrarsız” ve “belirsiz” olduğu, enflasyonun tek başına zararı ispat i çin yeterli görülmedi ği durumlarda alacaklının korumasız kaldığını vurguladı.

EMSAL KARAR EKLENDİ AYM, daha önce kamudan olan alacaklar ın ge ç ödenmesine ili şkin verdiği ANO İnşaat ve Ticaret Ltd.

Şti. kararını emsal olarak kullandı.

Y üksek Mahkeme, alaca ğın ge ç ödenmesi nedeniyle enflasyon kar şısında aşırı ve olağan dışı değer kaybına uğratılması, ödenen faiz tutar ına rağmen alacağın değer kaybetmeye devam etmesi ve mahkemelerin somut ispat zorunluluğu nedeniyle başvurucunun zararının giderilememesi durumunda, m ülkiyet hakk ının ihlal edildiğine karar vermişti.

AYM ayrıca kararında yıl yıl enflasyon oranlarına da yer vererek değer kaybının b üyüklü ğ üne i şaret etti.

İşte AYM kararında yer verilen enflasyon oranları: PİLOT KARAR UYGULANACAK Anayasa Mahkemesi, bu kararında “pilot karar” usul üne ba şvurdu.

Bu y öntemle, benzer hak ihlallerine yol açabilecek yap ısal sorunun çözümü için yasama ve yarg ı organlarına sorumluluk y üklendi.

Bu tür davalarda enflasyon etkisinin hukuk düzeninde aç ık ve etkili şekilde giderilmesini sağlayacak bir mekanizma oluşturulması istenmiş oldu.

AYM kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.