Haber Detayı
Afganistan’dan Trump’a Bagram resti: 20 yıl daha savaşmaya hazırız
ABD Başkanı, üssü geri alamadığı taktirde 'çok kötü şeyler' vadediyor. Afganistan kapıyı derhal kapatırken, Çin ABD'yi yeni çatışmalar aramakla suçluyor. Bagram, Trump'un stratejik bombardıman uçaklarıyla ulaşmak istediği bölgelerin tam kalbinde yer alıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Afganistan'daki Bagram Hava Üssü için ısrarcı.
Başkan, cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, Taliban Hükûmeti’nin üssü “inşa edenlere” teslim etmemesi durumunda “kötü şeyler olacağı” tehdidinde bulundu.
Ancak Bagram Üssü, ABD'nin bölgeye nüfuz etmeye çalıştığı 1950'lerin sonlarında Afgan Hükûmeti ile Sovyetler Birliği'nin işbirliğiyle inşa edildi.
Ana pisti 1976’da tamamlandı.
Üs, başkent Kabil'e 50 kilometre mesafede bulunuyor.
Amerikan güçleri Temmuz 2021'de, Taliban'ın başkent Kabil'e girmesine haftalar kala 20 yıllık işgalin ardından üssü aceleyle boşaltmıştı.
Trump, 18 Eylül'de de Eski Başkan Joe Biden'i Bagram'ı terk ettiği için “beceriksizlik” ile suçlamış, “Yeterli kozumuz var.
Onu geri almaya çalışıyoruz, çünkü bize ihtiyaçları var.
O üssü geri istiyoruz.” demişti.
ÇİN TESİSLERİNE ULAŞMA SÜRESİ Trump taleplerine gerekçe olarak Bagram Üssü’nün “Çin'in nükleer silahlarını ürettiği yere bir saat mesafede” olduğu iddiasını öne sürdü.
ABD Başkanı'nın kastettiği, olası bir savaşta ABD stratejik bombardıman uçaklarının Çin’in nükleer tesislerine ulaşma süresi.
Pekin’in uzun menzilli füze üretim merkezleri ile nükleer araştırmalarını yürüttüğü tesisler, ülkenin iç bölgelerinde, özellikle Xinjiang ve Gansu’da yoğunlaşmış durumda.
Jiuquan Atom Enerjisi Kompleksi ve Heping zenginleştirilmiş uranyum tesisi bu merkezler arasında.
Fakat stratejik bombardıman uçaklarının Bagram'dan kalkarak bu noktalara ulaşmak için Trump'un dediği gibi bir değil, iki ila üç saate ihtiyacı var.
NÜKLEER SİLAH VE ÜS KULLANIM İDDİALARI Bazı Batılı analistler söz konusu tesislerde nükleer silah üretimi yapıldığını öne sürüyor.
Çin, bu tesisleri sivil nükleer araştırma ve enerji üretimi kapsamında tanımlıyor, Batı’daki silah üretimi iddialarını ise doğrulamıyor.
Pekin, uzay/füze test araştırmalarına ayrılan Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi (JSLC)'ni ise resmen tanıyor.
Trump ayrıca herhangi bir kanıt sunmaya gerek duymadan Çin'in Bagram üssünü kullandığını da öne sürdü.
Kabil ve Pekin bu iddiayı reddetti. 'YABANCI ASKER KABUL EDİLEMEZ' Trump'un açıklamaları, Çin ve Taliban tarafında tepkiyle karşılandı.
Afganistan Dışişleri Bakanı Danışmanı Zakir Celali, "Afgan halkı hiçbir zaman yabancı bir askeri varlığı kabul etmedi ve bu konu Doha Antlaşması’nda da reddedildi" dedi.
Afganistan Savunma Bakanı Muhammad Yakup Mücahid ise Trump'a yanıt olarak şunları hatırlattı: “ABD çekilirken üsleri elinde tutmak istedi.
Biz de onlara, 'Eğer kalırsanız, 20 yıl daha savaşmaya hazırız.' dedik.
Bunun üzerine ayrıldılar." BÖLGEDE ÇATIŞMA SUÇLAMASI Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian ise "Çin, Afganistan'ın bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duymaktadır.
Afganistan'ın geleceği, Afgan halkının ellerinde olmalıdır" dedi.
Washington'u "bölgede gerginlik ve çatışma çıkarmakla" suçladı.
Bagram Üssü, Trump'un “rezalet” olarak tanımladığı 2021'deki kaotik geri çekilmenin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan Hükûmeti’nin kontrolüne geçmişti.
Bakir ve zengin yer altı kaynakları ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS), 2010 yılında yayımladığı raporda, Afganistan’da toplam 1-3 trilyon dolar değerinde keşfedilmemiş maden potansiyeli olduğunu duyurmuştu.
Demir, kalay, bakır, altın, gümüş, değerli taşlar, uranyum, cıva ve nadir toprak elementleri, ülkenin yer altı zenginlikleri arasında.
ABD’nin yeniden işgal etmesi halinde üs, bu kaynakların çıkarılması için güvenli çıkış kapısı işlevi görebilir.
Stratejik bölgelerin ortasında Bagram’ı kontrol etmek, Avrasya’da kritik bir üs kazanmak anlamına geliyor.
Sıcak noktalara yakınlığı, üssün anlamını ortaya koyuyor: İran sınırına bin kilometreden daha az, Tahran’a yaklaşık bin 650 kilometre uzaklıkta.
Rusya’nın yurt dışındaki en büyük askeri üssünün bulunduğu Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’ye 500 kilometreden kısa mesafede.
Birçok Rus kenti ise 2 bin 500 kilometre veya daha kısa uzaklıkta bulunuyor.
Pakistan'ın başkenti İslamabad’a 400, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi’ye ise yaklaşık bin kilometre mesafede.
Üs aynı zamanda ABD hava gücüne Basra Körfezi ve Umman Denizi yönünde yeni bir manevra hattı açıyor.
Bölge bin 100 - 2 bin kilometre arasında değişen menzilde kalıyor.