Haber Detayı
'Akşamdan kalma' hali için en etkili ilaç nedir?
Alkol aldığınız bir gecenin sabahında vücudunuzda neler oluyor?
Büyük bir kutlama gecesinin ardından sabah biraz sızlanarak ve bir önceki gece neler yaşadığınıza dair huzursuz bir merak hissiyle uyanabilirsiniz.
Baş ağrısı, beyin sisi, halsizlik ve mide bulantısının keskin bir açlıkla birleştiği bir halden bahsediyoruz.
Semptomları sıraladığınızda, bunlar kulağa ciddi bir sağlık sorununun habercisi gibi gelebilir.
Ama bu tabii ki herkesi biraz huysuz hissettirebilecek, alkollü içkiyi fazla kaçırma sonrasında klasik bir akşamdan kalmalık halinin tanımı.
Bu durumu atlatmanızı sağlayacağı iddia edilen pek çok "mucize tedavi" önerisi olsa da, bu durumda gerçekten etkili olabilecek yiyecek ve içecekleri uzmanlara sorduk.Kanda sıfır alkol Düşündüğünüzün aksine, akşamdan kalma halinizin sebebi kanınızdaki alkol kalıntıları değil, vücudunuzun alkole vermeye devam ettiği tepkidir.
İngiltere'deki Northumbria Üniversitesi'nde İnsan Psikofarmakolojisi Profesörü ve Alkol Sonrası Baş Ağrısı Araştırma Grubu üyesi Andrew Scholey, belirtiler "kanınızdaki alkol seviyesi sıfıra yaklaştığında veya sıfıra indiğinde ortaya çıkar" diyor.
Vücudumuz alkolü zehirli yan ürünlere dönüştürür, bunlar da kan yoluyla vücudumuzun her yerine yayılır.
BBC Dünya Servisi'nin "The Food Chain" (Gıda Zinciri) programına konuşan Prof.
Scholey, "Alkol bir toksin olduğu için vücut 'iltihaplanma tepkisi' adı verilen bir süreç başlatır" diyor.Yani alkol alınca, bir enfeksiyonla savaşırken salgıladığımız türden proteinleri salgılarız ve bunların çoğu da beyin fonksiyonlarımızı etkileyebilir.
Araştırmalar, akşamdan kalma durumunun bir sürücünün performansını sarhoşluk kadar etkileyebileceğini gösteriyor.
Yani kanınızda alkolün zerresi kalmamış olsa dahi, araç kullanırken sarhoş bir insan kadar zorlanabilirsiniz.
Ancak içki sonrası bazı kişilerin alkolün etkilerini diğerleri kadar çok hissetmediği iddiasında da bir doğruluk payı var.Bu kişiler daha az içmelerinin yanı sıra, daha yavaş içiyor olabilir.
Prof.
Scholey ayrıca bu süreçte alkolü parçalayan enzimlerdeki genetik farklılıkların da etkili olabileceğini söylüyor; "Alkolü daha hızlı parçalayan kişiler, genellikle sonraki günü daha rahat atlatıyor" diyor.
Toparlanma süreci Peki sonraki günü zor geçirenlere gelirsek...
Prof.
Scholey, ekibinin "akşamdan kalma ilacı" olarak piyasada yer alan bir dizi ürünü incelediğini ve bunlar arasında bilimsel çalışmalarla desteklenen tek bir ürün bulamadıklarını belirtiyor. "Ne yazık ki, bu gibi 'akşamdan kalmalık giderici' ürünlerde - ki bunlar genellikle takviye edici gıdalar, elektrolitler veya vitamin kokteylleri gibi ürünler - kanıtlardan ziyade pazarlamaya çok fazla önem veriliyor" diyor.Yani sihirli bir hap yok ve Prof.
Scholey bu yüzden vücudumuzun toparlanması için çaba göstermemiz gerektiğini söylüyor.
Yiyip içtiklerimizin farkında olmak da bu sürecin bir parçası.
Alkol sonrası açlık çoğumuzu yüksek şekerli, tuzlu ve doymuş yağ oranı yüksek, genellikle "aşırı işlenmiş" gıdalar yemeye yöneltebilir.
Ancak bunlar, alkolün vücutta parçalanmasından kaynaklanan mevcut iltihaplanmayı daha da artıran, yani bu süreci tetikleyici yiyeceklerdir.Prof.
Scholey "İşte bu yüzden bunlardan kaçınmalıyız" diyor.
Peki çok su içmek bir işe yarar mı?
Bu, bazılarının iddia edebileceği gibi, vücudumuzdaki toksinleri yıkayıp atmaz.
Profesör Scholey, "Birçok insan alkol sonrası oluşan baş ağrısı ve mide bulantısı belirtilerini azaltmak için sadece su içmenin yeterli olduğundan emin olsa da, yapılan araştırmalar şunu gösteriyor ki su baş ağrısını doğrudan azaltmıyor" diyor. "Ancak bir diğer semptom olan susuzluğu giderebilir." Beslenme uzmanı Marissa Moll, vücudunun sıvı kaybını gidermek için salatalık, kereviz, hindistan cevizi suyu, yeşil elma, maydanoz ve zencefilden oluşan "yeşil bir meyve suyu" tercih ettiğini söylüyor.
Ayrıca zencefilin de mide bulantısına çok iyi geldiğini ekliyor.
Alkol almadan önce alınabilecek önlemlerKonuştuğumuz uzmanların hemfikir olduğu noktaysa, alkol almadan önce tüketilecek bazı sağlıklı gıdaların, yaklaşmakta olan akşamdan kalmalık durumunu hafifletebileceği.
Beslenme uzmanı Moll bu açıdan tavuk ve yumurta gibi yüksek proteinli gıdalarla, avokado ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağları öneriyor. "Avokadoyu zeytinyağıyla karıştırıp tavukla sos gibi yiyebilirsiniz".
Prof.
Scholey de "Alkol tüketmeden önce doğru türde bir yemek yerseniz, kan dolaşımına giren alkol miktarını yarıya indirebilirsiniz" diyor.Alkolü parçalayan enzimler, alkol bağırsaktan çıkıp vücudun geri kalanına yayılmadan önce harekete geçebiliyor.Prof.
Scholey'e göre bunun sebebi, bu gıdaların mikrobiyomla etkileşime girme şeklinden de kaynaklanabilir.
Bu, artık daha iyi anlaşılmaya başlanan bir konu.
Ancak konumuza dönersek, akşamdan kalmalığı engellemenin en etkili yolu daha az alkol tüketmek.
Prof.
Scholey'e göre "Alkolün neden olduğu sersemlik halini önlemenin kesin, garantili ve işe yarar tek yolu bu".
