Haber Detayı
Türk halkı tefeciye çalıştı
Birçok sanayiciye göre 2025 yılı üretimin en çok zorlandığı sene oldu. İSO İmalat PMI’ya göre imalat sanayisi 20 aydır daralıyor. Son açıklanan verilere göre iflaslar yüzde 100 arttı, icra dosyaları 24 milyona dayandı, karşılıksız çekler patladı. Bu dönemde bankalar kârlılıklarını sürdürdü.
Ekonomide 2025 yılının temel gündem maddesi, yüksek faiz ortamında zorlanan sanayi sektörü oldu.
Sanayiciler, sıkılaştırma politikaları nedeniyle yaşadıkları güçlükleri her fırsatta kamuoyuyla paylaşarak ekonomi yönetimini eleştirdi.
Ekonomik faaliyetlerin göstergesi niteliğindeki veriler de durumu ortaya koydu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nın hazırladığı Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi), reel sektörde 20 aydır süregelen bir durgunluk olduğunu gözler önüne seriyor.
Eşik değer olan 50,0’nin altında ölçülen tüm verilerin sektörde daralmaya işaret ettiği anket sonuçları, 20 aydır 50 puanın altında seyrediyor.
Son açıklanan 2025 Kasım İmalat PMI anketine göre piyasa durgunluğu nedeniyle sektörde yeni siparişler azalıyor, üretim hacimleri daralıyor. 10 SEKTÖRÜN 7’SİNDE ÜRETİM DÜŞÜYOR Anket, ekim ayında, rapor kapsamında incelenen 10 sektörün tamamında, kasımda da yedisinde üretim düşüşü tespit etmişti. 2025 yılında ayrıca durağan piyasa koşulları ve yüksek faiz ortamında iş yapamayan firmaların borçları arttı; iflaslar ve konkordatolar katlandı.
İFLASLAR İKİYE KATLANDI Basın İlan Kurumunun son paylaştığı verilere göre, 2025 yılı Kasım ayında iflaslar, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 100 artarak 217’ye ulaştı. 2024’ün tamamında iflas sayısı 132 idi.
Bu dönemde konkordatolarda da sert yükselişler meydana geldi.
Toplam konkordato kararı, Kasım 2025’te, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42 artarak 571’e çıktı.
Ocak-kasım döneminde ise mahkemeler, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 169 artışla 2 bin 535 dosya için geçici mühlet kararı verdi. 2024’ün tamamında alınan geçici mühlet kararı sayısı bin 723’tü.
Yılın 11 ayında kesin mühlet kararı verilen dosya sayısı da yüzde 120 artışla bin 506’ya yükseldi. 24 MİLYON İCRA DOSYASI VAR Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) verilerine göre de 28 Aralık itibarıyla icra ve iflas dairelerindeki toplam dosya sayısı 24 milyon 205 bin 787’ye yükseldi.
Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 22,4 milyon seviyesindeydi.
Bu dönemde firmaların karşılaştığı ödeme güçlüğü nedeniyle karşılıksız çıkan çekler de artış gösterdi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre Ocak-Kasım 2025 döneminde karşılıksız çıkan çek sayısı, geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 13 artarak 272 bin oldu.
Karşılıksız çeklerin tutarı bu dönemde yüzde 50 arttı ve 225 milyar TL’ye ulaştı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kurulan-Kapanan Şirketler istatistikleri de piyasa koşullarındaki zorluğu ortaya koyan verilerden. 2025’in ilk 11 ayında kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 azaldı.
Aynı dönemde kapanan şirket sayısı ise yüzde 9 yükseldi.
TEKSTİLDE İSTİHDAM KAYBI 300 BİNE ULAŞTI Sektörel bazda incelendiğinde ise en fazla konkordato başvurusunun tekstil sektöründen yapıldığı görüldü.
Tekstil ve hazır giyim, kriz yaşayan sektörler arasında öne çıktı.
Türkiye’deki üretim maliyetleri nedeniyle ihracatta rekabet edemeyen pek çok tekstil firması Mısır’a taşındı.
Türkiye’nin önde gelen giyim markalarından Kiğılı’nın sahibi Abdullah Kiğılı’nın dahi Mısır’a taşınma sorununu dile getirmesi dikkat çekti.
Kiğılı, “Devlet hazırgiyim ve tekstili gözden çıkardı. 6 ay sonra üretim duruyor.
Anadolu’da fabrikalar kapanıyor, üretim Mısır’a kayıyor.
Bizi bekleyen büyük bir tehlike var.
Üretim olmazsa malı nasıl yerine koyacağız?
Sıkıntılar başlıyor.” ifadelerini kullanmıştı.
Son olarak Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş da 2022'den beri devam eden iş yeri kapanmaları ve iflasların doğal bir sonucu olarak sektörde 300 bin kişilik istihdam kaybı yaşandığını ifade etti.
Sertbaş, konkordatolar, firma kapanışları ve yurt dışına kayan yatırımlar nedeniyle sektörün 2025 yılında ayakta kalmaya çalıştığını söyledi.
BEYAZ EŞYADA İHRACAT YÜZDE 17 DÜŞTÜ Gözde markalarıyla öne çıkan Türk beyaz eşya sektörü bile 2025 yılında sert daralmalarla karşılaştı.
Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD)'nin açıkladığı verilere göre, kasım ayında sektörde, geçen yıla göre ihracatta yüzde 17’lik, üretimde yüzde 11’lik düşüş yaşandı.
Bankalar kârlı çıktı Üreticiler ve vatandaşların borç yükü artarken, bankalar ise kârlılıklarını sürdürdü.
Bankacılık sektörünün net kârı, yılın ilk 11 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 45 yükseldi.
Sektörün toplam net kazancı 842,8 milyar lira seviyesine ulaştı.
Bu büyüme, ekonomik aktivite ve kredi hacmindeki genişlemenin bilançolara yansıması olarak belirlendi. 1,8 milyon kişi borç batağında Yüksek faizli krediler, firmaları olduğu kadar vatandaşların da borç yükünü ağırlaştırdı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankaların tahsil edemediği ve takibe aldığı alacak tutarı bu 572 milyar 147 milyon liraya fırladı.
Bu dönemde bireysel kredi veya kredi kartı borcu nedeniyle yasal takibe alınanların sayısı da geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 20 artarak 1 milyon 810 bin kişiye ulaştı.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre kredi kartı sayısı 142,3 milyona ulaşırken, kartlı ödemelerin toplam tutarı geçen yıla oranla yüzde 48 artarak 2,2 trilyon lirayı aştı.
