2025 ALMANAK! İşte bu seneye damga vuran gelişmeler!

Bir yılı daha geride bırakırken, dünya 2025 boyunca; sarsıcı ve belirleyici gelişmelere tanıklık etti.Donald trump’ın yeniden başkanlık görevine başlamasıyla birlikte "küresel siyaset" yeni bir denge arayışına girdi; Gazze için yürütülen barış girişimleri, Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmeye yönelik diplomasi ve yeniden alevlenen ticaret savaşları gündemin merkezine yerleşti.Yıl, Hindistan-Pakistan gerilimi, İsrail-İran hattında 12 gün süren savaş, ve Afrika’dan Asya’ya yayılan krizlerle "güvenlik başlığını" öne çıkardı.

Aynı zamanda Vatikan’da yaşanan tarihi değişim, toplumsal hareketler ve protestolar, dünyada yeni kırılma noktaları ve beklenmedik fay hatları yarattı. 2025’e damgasını vuran en önemli gelişmelerden biri ise yapay zekanın hızla hayatın merkezine yerleşmesi oldu.Şimdi gelin, bu yoğun ve çarpıcı yılı başlıklar halinde daha yakından ele alalım.OCAK 20252025’in ilk günlerinde dünya, daha takvim yaprakları kurumadan önemli eşiklerden geçti.

Avrupa’da yeni bir dönem başladı, Orta Doğu’da ateşkes umudu doğdu.

Ama aynı ay; yangınlar, depremler ve saldırılarla, ‘normal’in ne kadar kırılgan olduğunu hatırlattı.

Ocak, yeni yılın ritmini sert bir şekilde kurdu.ABD’nin New Orleans kentinde yeni yıl kutlamaları sırasında ordudan emekli 42 yaşındaki bir Amerikan vatandaşının düzenlediği silahlı saldırıda, saldırgan dahil 15 kişi hayatını kaybetti, 57 kişi yaralandı.

Ocak ayında ABD’nin Los Angeles bölgesi, tarihinin en yıkıcı orman yangınlarını yaşadı.

Güçlü rüzgarlar ve uzun süren kuraklık nedeniyle çıkan yangınlarda 13 binden fazla yapı yok oldu, en az 29 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 180 bin kişi tahliye edildi.10 Ocak’ta Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişikliği Servisi, 2024’ün küresel ölçekte kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu ve ilk kez 1,5 derece eşiğinin aşıldığını duyurdu.15 Ocak’ta İsrail ve Hamas, Gazze’de savaşı sona erdirmeyi, esir takasını ve insani yardımların girişini öngören ateşkes anlaşmasını onayladı.

Ateşkes 19 Ocak’ta yürürlüğe girdi.20 Ocak'ta yeni Başkan Trump imzaladığı kararnameyle Hükümet Verimliliği Başkanlığı’nı kurdu ve başına ünlü iş insanı Elon Musk’ı getirdi.

Mayıs sonuna kadar görevde kalan Musk, çok sayıda kamu kuruluşunu kapatırken on binlerce devlet memurunu da işten çıkardı.

Musk ve Trump arasındaki ilişki uzun süre gündemi meşgul etti.27 Ocak’ta Çin merkezli DeepSeek adlı yapay zeka botunun piyasaya sürülmesiyle Çin dışındaki küresel teknoloji hisseleri sert düşüş yaşadı.

Çip üreticisi Nvidia’nın piyasa değeri yaklaşık 600 milyar dolar eriyerek Amerikan borsa tarihindeki en büyük günlük kayıplardan birini yaşadı.Bilim alanında ise Melbourne Üniversitesi, soyu tükenmiş Tazmanya kaplanını geri getirme projesi kapsamında keseli hayvanlar için ilk yapay rahmi geliştirdi.29 Ocak’ta ABD’nin başkenti Washington’da bir Black Hawk askeri helikopteri ile yolcu uçağı havada çarpıştı.

Kazada helikopterdeki 3 ve uçaktaki 64 kişi olmak üzere toplam 67 kişi hayatını kaybetti.Aynı gün, Beşar Esad rejiminin düşmesinin ardından Ahmed el Şara, Suriye’nin yeni cumhurbaşkanı olarak atandı.ŞUBAT 2025Şubat ayı, küresel ekonomide "gümrük vergileri" dalgasını, diplomaside sert bir dili, sokakta ise yeni bir neslin itirazını sahneye çıkardı.

Ukrayna masası yeniden kuruldu ama karşılıklı hamleler ve uzlaşmadan uzak, yükselen itirazlar; bu  sorunun ne denli büyük olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. avrupa’da enerji ve siyaset aynı anda yer değiştirdi.Şubat ayı bir bakıma, yıl boyunca sürecek "pazarlık düzenini" belirledi.4 Şubat’ta Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı yeniden tırmandı.

Çin yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ürünlerine yönelik gümrük tarifeleri uygulamasına karşılık olarak bazı Amerikan ürünlerine ihracat kısıtlamaları ve ek vergiler getirdi.Trump ayrıca ABD’nin İsrail’le varılan bir anlaşma kapsamında Gazze Şeridi’nin kontrolünü üstleneceğini ve bölgenin yeniden inşasının ABD ordusu tarafından yürütüleceğini açıkladı.

Trump’ın yapay zekayla elde edilmiş “Riviera” videosu dünya çapında infiale yola açtı.18 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya ile ABD’nin diplomatik ilişkileri yeniden tesis etme konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.23 Şubat’ta Almanya’da erken yapılan federal seçimlerde merkez sağ koalisyonu birinci parti oldu.

Aşırı sağcı AfD ise oylarını önemli ölçüde artırarak ikinci sırada yer aldı.28 Şubat’ta ise ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Beyaz Saray’da bir araya geldi.

Görüşmede Trump ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenskiy’i basının önünde sert şekilde eleştirdi.

Yaşanan tartışma, ABD’nin Ukrayna’ya desteği, savaşın sona erdirilmesi planları ve Kiev yönetiminin geleceğine dair soru işaretlerini artırdı.Bu tartışma küresel boyutta büyük yankı uyandırdı ve günlerce konuşuldu.MART 2025Mart ayı, dünyada bilimden siyasete, güvenlikten doğal afetlere uzanan geniş bir gündeme sahne oldu.8 Mart’ta Suriye’de geçiş hükümetine bağlı güvenlik güçlerinin Alevi nüfusun yoğun yaşadığı bölgelerde yürüttüğü operasyonlarda yüzlerce kişinin öldüğü bildirildi.

Bu olaylar, ülkede yeni bir şiddet dalgası olarak değerlendirildi.

Ancak yeni Şam yönetimi eylemleri kısa sürede kontrol altına aldı.Mart’ta Kuzey Makedonya’nın Koçani kentinde bir gece kulübünde çıkan yangında en az 59 kişi hayatını kaybetti, 150’den fazla kişi yaralandı.18 Mart’ta İsrail, Gazze Şeridi’ne yönelik geniş çaplı hava saldırıları başlattı.

Saldırılarda aralarında çocukların da bulunduğu en az 591 kişi hayatını kaybetti ve Ocak ayında sağlanan ateşkes sona erdi.21 Mart’ta İngiltere’nin en yoğun havalimanlarından Heathrow, büyük bir elektrik kesintisi nedeniyle tamamen kapandı.

Binlerce uçuş iptal edildi ve küresel hava trafiğinde günler süren aksaklıklar yaşandı.28 Mart’ta Myanmar’da meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki depremde 5 bin 400’den fazla kişi öldü, 11 binden fazla kişi yaralandı.

Depremin etkisi komşu ülkelerde de hissedildi.Mart ayında ayrıca, ABD merkezli Firefly Aerospace, Blue Ghost Mission 1 göreviyle Ay’a sorunsuz iniş yaparak bunu başaran ilk özel şirket ünvanını kazandı.

Yine Mart’ta ayrıca ABD’de Colossal Biosciences, yünlü mamutun yeniden canlandırılması projesi kapsamında genetik olarak “yünlü fareler” üretildiğini açıkladı.NİSAN 2025Nisan ayı, ekonomide ‘gümrük tarifeleri depremi’yle geldi; küresel ticaret haritası yeniden çizildi.

Vatikan’da hüzünlü bir veda yaşandı.

Bilim, uzay ve iklim başlıkları aynı ayda üst üste bindi.

Nisan, 2025’in hem duygusunu hem sertliğini bir arada taşıdı.ABD Başkanı Donald Trump Nisan ayı başında, aralarında birçok ülkenin de bulunduğu geniş kapsamlı bir ticaret tarifesi paketi açıkladı.

Karara göre tüm ithalat ürünlerine yüzde 10 oranında taban gümrük vergisi getirildi.8 Nisan’da Dominik Cumhuriyeti’nin başkenti Santo Domingo’da ünlü şarkıcı Rubby Perez’in sahne aldığı konser sırasında bir gece kulübünün çatısı çöktü.

Olayda aralarında sanatçının da bulunduğu en az 231 kişi hayatını kaybetti, 200’den fazla kişi yaralandı.15 Nisan’da Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde Kongo Nehri üzerinde seyreden motorlu ahşap bir tekne yangın sonrası alabora oldu.

Kazada en az 148 kişi hayatını kaybetti.21 Nisan’da Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri Papa Franciscus, 88 yaşında hayatını kaybetti.

Birçok ülke ulusal yas ilan ederken, dünya liderleri taziye mesajları yayımladı. 26 Nisan’da Papa Franciscus için düzenlenen cenaze törenine, 164 ülkeden heyetler, 82 devlet ve hükümet başkanı ile yaklaşık 250 bin kişi katıldı.Aynı tarihte İran’ın Bender Abbas kentindeki Şehit Recai Limanı’nda meydana gelen patlamada en az 70 kişi hayatını kaybetti, binden fazla kişi yaralandı.

Amerikan basını bu olayın İsrail’in gerçekleştirdiği bir sabotaj olduğunu iddia etti.22 Nisan’da Hindistan’ın Cammu Keşmir bölgesindeki Baisaran Vadisi’nde turistlere yönelik silahlı saldırıda 26 kişi öldü, en az 20 kişi yaralandı.

Bu terör saldırısı Hindistan’la Pakistan arasında yeni bir siyasi ve askeri gerilime yol açtı.28 Nisan’da Kanada’da yapılan federal seçimlerin ardından, Mart ayında istifa eden Justin Trudeau’nun yerine Merkez Bankası eski Başkanı Mark Carney ülkenin yeni başbakanı oldu.Aynı gün İber Yarımadası’nı etkileyen geniş çaplı elektrik kesintisi, İspanya ve Portekiz’de saatlerce hayatı durma noktasına getirdi.

Andorra kısa süreli etkilenirken, Fransa’nın güneyinde de sınırlı kesintiler yaşandı.

Nisan ayında Space-X’e ait Fram-2 adıyla yapılan yörünge uçuşu, mürettebatlı uzay görevleri arasında “kutupsal ters yörüngeye giren ilk görev” olarak kayıtlara geçti.  7 Nisan’da genetik alanında ticari çalışmalar yapan Colossal Biosciences, nesli tükenmiş “korkunç kurt” özellikleri taşıyan üç boz kurdu genetik olarak yeniden ürettiğini belirtip, kurt yavrularını dünya kamuoyuna tanıttı.MAYIS 2025Mayıs, Avrupa’da liderlik değişimini, Roma’da ise yeni bir papayı dünyaya duyurdu.

Asya’da eski fay hatları yeniden hareketlendi.

Bazı dosyalar seçim sandıklarıyla, bazı dosyalar da füzelerle test edildi.

Mayıs, 2025’in “siyaset ve gerilim” ayı oldu.6 Mayıs’ta Almanya’da Friedrich Merz, parlamentodaki ikinci tur oylamada şansölye seçildi.

Merz’in ilk turda başarısız olmasına rağmen birkaç saat sonra ikinci turda seçilmesi, İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya siyasetinde bir ilk olarak dikkat çekti.Aynı gün Hindistan ile Pakistan arasındaki gerilim tırmandı.

Hindistan ordusu, iki hafta önce gerçekleşen Pahalgam saldırısına yanıt olarak Pakistan topraklarına çok sayıda füze fırlattı.

İki ülkenin hava kuvvetleri arasında çatışmalar yaşandı.7-8 Mayıs tarihlerinde Vatikan’da toplanan 133 kardinal yeni papayı seçti.

Robert Francis Prevost, dördüncü tur oylamada Papa seçildi ve “XIV.

Leo” adını aldı.

Prevost, Katolik Kilisesi tarihinde hem ABD vatandaşı hem Peru vatandaşı olan ilk papa, Kuzey Amerika kökenli ilk papa ve Aziz Augustinus Tarikatı’ndan seçilen ilk papa olarak tarihe geçti.12 Mayıs’ta Türkiye kadar dünyanın da gündeminde öne çıkan bir gelişme yaşandı.

Terör örgütü PKK, daha önce ilan ettiği ateşkesin ardından örgütün feshedildiğini açıkladı.

Bu haber, dünya çapında haber ajansları ve diğer uluslararası yayın kuruluşları tarafından; “son dakika gelişmesi” olarak duyuruldu.HAZİRAN 2025Haziran, yıl boyunca yaşanan tüm gerilimlerin aynı anda patladığı ay oldu.

ABD’de sokaklar hareketlendi, Ukrayna’da drone savaşı yeni bir evreye girdi.

Ama en kaygı verici gelişme Ortadoğu'da yaşandı. 12 gün süren İran–İsrail Savaşı, küresel bir savaş ihtimali riskini zirveye taşıdı.

Haziran ayı, 2025’in en sert virajı oldu.1 Haziran’da Ukrayna, “Örümcek Ağı” adını verdiği bir operasyonla Rusya’daki askeri hava üslerine geniş çaplı insansız hava aracı saldırıları düzenledi.

Saldırılarda Rus Hava Kuvvetleri’ne ait 40’tan fazla uçağın hedef alındığı bildirildi.6 Haziran’da ABD’nin Los Angeles kentinde Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Birimi ICE’ın gözaltı ve sınır dışı işlemlerine karşı protestolar başladı.

Gösteriler günlerce sürdü.

Bunun üzerine Trump, Demokrat eyaletlerde Ulusal Muhafızları konuşlandırdı, medyayı baskı altına alan adımlar attı ve çeşitlilik-kapsayıcılık programlarına savaş ilan etti.12 Haziran’da Hindistan’ın Ahmedabad kentinden Londra’ya gitmek üzere havalanan Air India’ya ait Boeing 787 Dreamliner tipi yolcu uçağı, kalkıştan kısa süre sonra bir binaya çarptı.

Kazada 229 yolcu, 12 mürettebat ve yerde bulunan 19 kişi hayatını kaybetti.

Bir yolcu kazadan sağ kurtuldu.

Olay, Boeing 787 tipi uçakların karıştığı ilk ölümcül kaza olarak kayıtlara geçti.Ve yılın en şiddetli savaşı…. 13 Haziran’da İsrail, İran’ın nükleer tesislerine yönelik hava saldırıları düzenledi.

Saldırılarda üst düzey askeri komutanların da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi hayatını kaybetti.

İran, saldırılara misillemeyle karşılık verdi ve iki ülke arasında savaş başladı. 22 Haziran’da ABD, Fordo, Natanz ve İsfahan’daki üç İran nükleer tesisini B-2 bombardıman uçaklarıyla vurdu.

İran ise ertesi gün Katar ve Irak’taki ABD üslerine füze saldırıları düzenledi. 12 gün süren karşılıklı füze ve hava saldırılarında yüzlerce kişi hayatını kaybetti.14 Haziran’da ABD başta olmak üzere Kanada, Avrupa ülkeleri, Japonya ve Meksika’da “Krallara Hayır!” adı verilen protestolar düzenlendi.

Gösteriler, ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarına karşı yapıldı.27 Haziran’da ABD, Katar’ın desteğiyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Ruanda arasında devam eden çatışmalara ilişkin “ön anlaşmaya varılmasını” sağladı. 2022’den bu yana süren silahlı çatışmaların sona erdirilmesini hedefleyen bu anlaşma, bölgede kalıcı barış için önemli bir adım olarak değerlendirildi.TEMMUZ 2025Temmuz ayı gündemi; dünyada doğal afetler, askeri gerilimler, siyasi krizler ve uluslararası hukuk alanındaki önemli kararlarla doluydu yine...4–7 Temmuz tarihleri arasında ABD’nin Texas eyaletinin orta kesimlerinde etkili olan sel felaketinde en az 135 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişinin ise kayıp olduğu bildirildi.

Şiddetli yağışlarla gelen seller, geniş bir bölgede ağır hasara yol açtı.13 Temmuz’da Suriye’nin güneyinde Dürzi ve Bedevi silahlı gruplar arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.

Çatışma noktalarında can kayıpları ve yerinden edilen siviller olduğu bildirildi.16 Temmuz’da ise İsrail savaş uçakları, Şam’daki Suriye Cumhurbaşkanlığı Sarayı ile Genelkurmay Karargahını hedef alan hava saldırıları düzenledi.

Saldırılar, bölgede tansiyonun daha da yükselmesine yol açtı.21 Temmuz’da 28 ülke bir küresel vicdan çağrısında bulundu; Gazze’de süren savaşın derhal sona erdirilmesi talebini içeren ortak bir bildiri yayımladı.

Bildiride, savaşın sivil halkın yaşadığı acıları daha da derinleştirdiği vurgulandı.23 Temmuz’da Uluslararası Adalet Divanı, ülkelerin tarihsel sera gazı salımları ve iklim değişikliğinin yol açtığı etkiler nedeniyle birbirlerine dava açabileceğine hükmetti.

Karar, iklim davaları açısından emsal niteliği taşıdı.24 Temmuz’da Kamboçya ile Tayland arasında sınır anlaşmazlığının tırmandığı bölgelerde silahlı çatışmalar başladı.

Çatışma ve bombardımanlar nedeniyle en az 39 kişi öldü, 100 binden fazla kişi yerinden edildi.30 Temmuz’da Rusya’nın Kamçatka Yarımadası açıklarında meydana gelen 8,8 büyüklüğündeki deprem, Japonya ve Hawaii için tsunami uyarılarının yapılmasına neden oldu.

Deprem, Pasifik havzasında geniş bir alanda hissedildi.AĞUSTOS 2025Ağustos, diplomasinin vitrine çıktığı ama sahadaki acının azalmadığı aydı.Ukrayna için masalar kuruldu, barış için alaska'da önemli bir buluşma gerçekleşti.

Ancak beklentiler boş çıktı.Filistin için durum biraz daha farklıydı… Gazze’de İsrail’in yürüttüğü soykırım siyaseti ve kıtlık felaketinin "Dünya medyasına yansımaya başlaması", 2025’in vicdan dosyasını artık küresel bir mesele olarak gündeme taşıdı.

Ağustos, umut ile yıkımın aynı satırda buluştuğu ay oldu.8 Ağustos’ta Ermenistan ile Azerbaycan arasında Zengezur stratejik transit geçiş koridoru anlaşmasının imza törenine Beyaz Saray ev sahipliği yaptı.

Törene ABD Başkanı Donald Trump arabuluculuğunda, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.

Anlaşma, Güney Kafkasya’da kalıcı barış umutlarını güçlendirdi.15 Ağustos’ta ABD Başkanı Donald Trump bu defa Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Alaska’nın Anchorage kentinde bir araya geldi.

Rusya–ABD Zirvesi’nde Ukrayna savaşının sona erdirilmesine yönelik olası çözüm planları ele alındı.

Dünya çapında büyük beklentiler oluşturan bu zirveden somut herhangi bir sonuç elde edilemedi.22 Ağustos’ta Birleşmiş Milletler destekli Gıda Güvenliği Sınıflandırma Sistemi, Gazze kentinde ilk kez resmi olarak kıtlık ilan edildiğini duyurdu.

Değerlendirme, en üst ve en ağır seviye olan Faz 5’e yükseltildi.

Açıklamada, 500 binden fazla kişinin açlık, yoksunluk ve ölüm riskiyle karşı karşıya olduğu belirtildi.31 Ağustos’ta Afganistan’ın doğusunda meydana gelen 6,0 büyüklüğündeki depremde 2 bin 200’den fazla kişi hayatını kaybetti, 3 bin 500 kişi yaralandı.Ağustos ayında ayrıca teknoloji alanında önemli bir gelişme yaşandı ve OpenAI, yeni yapay zeka modeli GPT-5’i kullanıma sundu.

Model, kısa sürede küresel ölçekte büyük ilgi gördü.Aynı tarihlerde Çin’in başkenti Pekin’de ilk kez Dünya İnsansı Robot Oyunları düzenlendi.EYLÜL 2025Eylül ayı, dünyada siyasi krizler, kitlesel protestolar, güvenlik ihlalleri ve ölümcül kazalarla öne çıktı.3 Eylül’de Portekiz’in başkenti Lizbon’un merkezinde bulunan Gloria Füniküleri raydan çıktı.

Kazada en az 16 kişi hayatını kaybetti, 21’den fazla kişi yaralandı.

Raydan çıkan vagonlardan biri çevredeki binalardan birine çarptı ve olay kentte büyük paniğe yol açtı.8 Eylül’de Fransa’da süren siyasi kriz derinleşti ve Bayrou hükümeti, mecliste yapılan güvensizlik oylamasını kaybederek düştü.Nepal’de ise hükümet karşıtı kitlesel protestolar patlak verdi.

Z Kuşağı eylemleri olarak tanımlanan gösteriler sırasında en az 22 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.

Başbakan protestoların ardından istifa etti.9 Eylül’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 80’inci oturumu  New York’ta açıldı.

Aynı gün İsrail, Katar’ın Doha kentinde Hamas liderliğini hedef alan saldırılar düzenledi.

İsrail saldırısına “Amerikan ve İngiliz hava kuvvetleri desteği iddiaları” uluslararası arenada bu ülkelere yönelik sert eleştirilere neden oldu.Aynı gün Rusya’nın Ukrayna’daki geniş çaplı saldırıları sırasında çok sayıda Rus insansız hava aracının Polonya hava sahasına girdiği anlaşıldı.

İHA’lar Polonya ve NATO unsurları tarafından düşürüldü.

Olay, NATO topraklarına yönelik ilk doğrudan ihlal olarak kayda geçti ve Polonya NATO’nun 4’üncü maddesini devreye soktu.10 Eylül’de ABD’de aşırı sağcı aktivist ve Başkan Donald Trump’ın yakın müttefiki olan Charlie Kirk, Utah’ta bir üniversite etkinliği sırasında suikasta uğradı.

Olay, ABD içinde ve uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.16 Eylül’de Birleşmiş Milletler’e bağlı özel soruşturma komisyonu, İsrail’in Gazze’de Filistinlilere karşı soykırım suçu işlediği sonucuna vardığını açıkladı.21 Eylül’de İngiltere, Kanada ve Avustralya, Filistin’i resmen tanıdıklarını açıkladı.

Fransa da bir gün sonra aynı yönde karar aldı.EKİM 2025Ekim ayı, Gazze dosyasında yeni bir anlaşma sayfası açtı ama bu, şüphelerle dolu bir sayfaydı… O günlerde dünya, başka coğrafyalarda farklı siyasi hareketlilikler yaşıyordu.

Özellikle Asya ve Afrika’da dengeler yerinden oynadı, değişimler gerçekleşti.

Ekim, 2025’in ‘aynı anda çok cepheli’ aylarından biri oldu...1 Ekim’de İsrail, Gazze Şeridi’ne insani yardım taşıyan Global Sumud Filosu’nu uluslararası sularda durdurdu.

Müdahale sırasında 47 ülkeden 443 aktivist gözaltına alındı.

Olay, uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.5 Ekim’de Suriye’de parlamento seçimleri yapıldı.

Bu seçimler, 2024’te Esad rejiminin devrilmesinin ardından gerçekleştirilen ilk parlamento seçimleri olarak kayıtlara geçti.9 Ekim’de İsrail ile Hamas, Gazze’de ateşkese giden yolu açan barış anlaşmasının ilk aşaması üzerinde uzlaştı.

Anlaşma, çatışmaların başlamasından yaklaşık iki yıl sonra sağlandı.Nepal’de oduğu gibi, 12 Ekim’de Madagaskar’da haftalar süren Z kuşağı protestolarının ardından Devlet Başkanı Andry Rajoelina görevden uzaklaştırıldı. “One Piece” adını taşıyan Japon çizgi romanı - mangadaki hasır şapkalı korsan bayrağı, kıtalar arası baskı karşıtı hareketin sembollerinden biri haline geldi.13 Ekim’de Hamas, 2023 yılındaki saldırılar sırasında kaçırılan ve hayatta olan son 20 İsrailli rehineyi serbest bıraktı.

Buna karşılık İsrail, 250 Filistinli mahkum ile 1.700’den fazla tutukluyu salıverdi.19 Ekim’de Fransa’nın başkenti Paris’teki Louvre Müzesi’nde büyük bir soygun gerçekleşti.

Apollon Galerisi’nden Fransız Kraliyet Mücevherleri’ne ait bazı parçalar çalındı.

Tüm dünyada manşet olan soygun, dünyanın en çok ziyaret edilen müzesinde güvenlik tartışmalarını alevlendirdi.21 Ekim’de ise Japonya’da tarihi bir değişim yaşandı.

Sanae Takaichi, ülkenin ilk kadın başbakanı olarak göreve başladı.24 Ekim’de Sudan’ın El Faşir kentinde Hızlı Destek Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen saldırılarda en az 2.500 sivilin öldürüldüğü bildirildi.

Sosyal medyada paylaşılan ve küresel çapta infiale yol açan çok sayıda teyit edilmiş görüntüyle sivillerin vahşice katledildiği kanıtlandı.

Birleşmiş Milletler bu katliamla ilgili soruşturma başlattı.28 Ekim’de Melissa Kasırgası, Jamaika’ya Kategori 5 seviyesinde ulaştı.

Saatte 295 kilometreyi bulan rüzgar hızlarıyla büyük yıkıma neden oldu.Aynı gün Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde “Önleme Operasyonu” adı verilen harekat kapsamında suç örgütü Comando Vermelho’ya yönelik baskınlarda 120’den fazla kişi hayatını kaybetti.

Operasyon, Brezilya tarihinin en ölümcül polis operasyonu olarak kayda geçti.

KASIM 2025Kasım ayı, dünyada peş peşe yaşanan doğal afetler, büyük kazalar, siyasi gelişmeler ve uluslararası zirvelerle dikkat çekti.3 Kasım’da Afganistan’ın Belh ve Samangan vilayetlerinde 6,3 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

Depremde 31 kişi hayatını kaybetti, 956 kişi yaralandı.

Çok sayıda ev hasar gördü ve bölgede acil yardım çalışmaları başlatıldı.4 Kasım’da Kalmaegi Tayfunu, Filipinler, Vietnam ve Tayland’ı etkisi altına aldı.

Şiddetli fırtına ve sel nedeniyle 288’den fazla kişi hayatını kaybetti.26 Kasım’da da Tayland, Malezya ve Endonezya’yı etkileyen Senyar Kasırgası nedeniyle en az 1.390 kişi öldü, 186 kişi kayboldu.Yine 26 Kasım’da Hong Kong’daki Wang Fuk Court adlı apartman bloğunda büyük bir yangın çıktı.

Yangında en az 161 kişi hayatını kaybetti, 150’den fazla kişi kayıp olarak bildirildi.28 Kasım’da Ditwah Kasırgası’nın yol açtığı sel ve toprak kaymaları, Sri Lanka ve Güney Hindistan’da büyük yıkıma neden oldu.

Felakette en az 647 kişi hayatını kaybetti, 183 kişi kayboldu.27–30 Kasım tarihleri arasında İznik’te, Birinci İznik Konsili’nin 1.700’üncü yılı dolayısıyla Doğu Ortodoks Kilisesi ile Katolik Kilisesi’nin katıldığı ekümenik bir toplantı gerçekleştirildi.

Papa 14.

Leo da bu vesileyle ilk yurtdışı seyahatini Türkiye’ye yapmış oldu.Kasım ayında ayrıca, Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan bir raporda, Endonezya’nın başkenti Cakarta’nın 42 milyonluk nüfusuyla Tokyo’yu geride bırakarak dünyanın en kalabalık kenti olduğu açıklandı.ARALIK 2025Aralık ayı, dünyada protestolar, şiddet olayları, doğal afetler ve diplomatik kararlarla gündemin yoğunlaştığı bir dönem oldu.Amerikan donanması unsurları, Karayipler ve Antiller’de uyuşturucu taşıdığı iddia edilen gemilere yönelik 20’den fazla saldırı düzenlendi.

Bu saldırılarda çok sayıda kişi öldü.

Başkan Trump, kaçakçılığın odağının Venezuela olduğunu öne sürerek, Amerikan ordusuna, bu ülkeye havadan ve denizden abluka uygulanmasını emretti.

Trump ayrıca, Venezuela lideri Nicolas Maduro’yu bir kartelin lideri olmakla suçladı ve yakalanması için 50 milyon dolarlık ödül koyduklarını açıkladı.Aralık ayının bir başka önemli gelişmesiyle İsrail’e yönelik protestolardı.2026’da Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenlenecek Eurovision Şarkı Yarışması’nın organizatörleri, İsrail’in yarışmaya katılmasına izin verildiğini duyurdu.

Bu kararın ardından İzlanda, İrlanda, Hollanda, Slovenya ve İspanya’daki kamu yayıncıları, yarışmayı boykot edeceklerini ve katılmayacaklarını açıkladı.8 Aralık’ta Japonya’nın Aomori eyaleti açıklarında Pasifik Okyanusu’nda 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi.

Depremin ardından en fazla 70 santimetre yüksekliğinde tsunami oluştu ve kıyı bölgelerinde önlemler alındı.14 Aralık’ta Avustralya’nın Sidney kentindeki Bondi Plajında Yahudilerin Hanuka Bayramı’nın başlangıcı dolayısıyla düzenlenen etkinlik sırasında iki silahlı saldırganın açtığı ateş sonucu en az 16 kişi hayatını kaybetti, 43 kişi yaralandı.

Olay, terör saldırısı olarak nitelendirildi ve ülkede geniş yankı uyandırdı.19 Aralık’ta Avrupa Birliği liderleri, Ukrayna’ya önümüzdeki iki yıl için 90 milyar avroluk kredi verilmesini onayladı.

Karara göre Kiev yönetimi, bu krediyi ancak Rusya’nın savaş tazminatı ödemesi halinde geri ödeyecek.Aynı gün ABD Adalet Bakanlığı, Kongre’den geçen Epstein Dosyaları Şeffaflık Yasası’nın ardından Jeffrey Epstein dosyalarını kamuoyuna açıkladı.

Dosyalarda Başkan Trump’ın da fotoğraflarının bulunduğu dikkat çekti.20 Aralık’ta Alman mühendis Michaela Benthaus, Blue Origin’in New Shepard aracıyla uzaya çıkan ilk tekerlekli sandalye kullanıcısı oldu.

Uçuş, uzay yolculuğunda erişilebilirlik açısından tarihi bir adım olarak değerlendirildi.Ve teknoloji…2025, teknolojide devrim niteliği taşıyan gelişmelere sahne oldu.

Yapay zeka, sadece metin ve görsel üretiminde kalmayıp, iş süreçlerini otonomlaştıran, kod geliştirmeyi hızlandıran ve müşteri deneyimini kişiselleştiren bir dijital yardımcıya dönüştü.Dans eden, spor müsabakalarına katılan ve ev işlerine yardım eden robotlar hızla hayatımıza girmeye başladı.

İnsansı robotlar, çamaşır katlamak ve bulaşık makinesini doldurmak gibi ev işlerini yapabilme potansiyeliyle büyük şaşkınlık yarattı.

Elon Musk'ın Neuralink projesinde, bilişsel becerileri geliştirmeyi hedefleyen beyin-bilgisayar arayüzü çipinin insan denekler üzerindeki uygulamalarında önemli ilerlemeler kaydedildi.

Bu gelişme, insan beyninin potansiyelini artırma ve nörolojik hastalıkları tedavi etme konusunda umutları tazeledi.BlueBird uyduları, dev antenler aracılığıyla uzaydan doğrudan cep telefonlarına yüksek hızlı internet hizmeti sunmaya başladı.

Bu gelişme de, dünyadaki 'bağlantısız' bölgeler sorununa kalıcı bir çözüm getirme ve küresel iletişimde devrim yaratma potansiyeliyle büyük yankı uyandırdı.MUTLU YILLAR DİLERİZ 2025, dünyaya aynı anda hem savaşın sertliğini gösterdi hem de diplomasinin kırılgan umutlarını yaşattı.

Gazze’den Ukrayna’ya, Sudan, Ruanda ve Kongo'dan Kamboçya ve Yayland'a uzanan hatlarda çatışmalar sürdü; ticaret savaşları ve ekonomik dalgalanmalar küresel dengeleri yeniden şekillendirdi.

Afetler, yangınlar ve fırtınalar iklim krizi gerçeğini bir kez daha gündemin üst sıralarına taşıdı.

Teknoloji ve uzay yarışında yeni eşikler aşılırken, sokaklarda yükselen itirazlar da değişim arayışını büyüttü.Yıl boyunca en fazla konuşulan konulardan biri de şüphesiz ki yapay zeka oldu.

Şimdi takvim yaprakları kapanırken geriye tek soru kaldı: 2026, geçtiğimiz  "fırtınalı yılın" derslerini bir barış ve denge fırsatına çevirecek mi?

Umarız öyle olur…Sağlık, huzur ve barış içerisinde yaşayacağınız yeni bir yıl dileriz…