Isparta'daki akademisyenler ak zambağın üretim süresinin kısalması için çalışma yapıyor

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Ziraat Fakültesi'nde ekonomik değeri yüksek ak zambağın doku kültürüyle çoğaltılması, dış koşullara adaptasyonu ve özel yetiştirme ortamları kullanılarak üretim süresinin kısaltılması için çalışma yapılıyor.ISUBÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof.

Dr.

Mehmet Polat, AA muhabirine, konvansiyonel yöntemlerle zor ve yavaş çoğaltılan bitkilerin, fakültenin doku kültürü laboratuvarındaki steril ortamda in vitro (laboratuvar ortamında ya da yapay koşullarda) yöntemlerle üretildiğini söyledi.Doku kültürü sürecinde başlangıç materyallerinin dış ortamdan temin edilerek dezenfekte edildiğini belirten Polat, "Katı besin ortamlarında büyüme düzenleyici maddeler kullanarak bitkilerin kısa sürede yüksek oranda çoğalmasını sağlıyoruz.

Bir bitkiden, türüne göre değişmekle birlikte 3 ila 30 arasında yeni bitki elde edebiliyoruz.

Bu işlemleri alt kültürlerle tekrarlayarak hedeflenen sayıya ulaşıyoruz." dedi.Çoğaltma sürecinin ardından köklendirme ve dış koşullara alıştırma aşamalarının bulunduğunu kaydeden Polat, dört seradaki sıcaklık, ışık ve nem kontrollü "yoğun bakım odaları" ile bitkilerin sağlıklı şekilde dış ortama adapte edildiğini anlattı.Ak zambakta üniversite-sektör işbirliğiPolat, laboratuvarda lisans ve lisansüstü tez çalışmalarının yanı sıra TÜBİTAK ve bitkisel araştırma projelerinin yürütüldüğünü dile getirdi.Özel sektörle işbirliği kapsamında ak zambak üzerine AR-GE çalışmaları yaptıklarına değinen Polat, şöyle devam etti: "Ak zambak projesinin temel hedefi, çoğalma katsayısını artırmak ve çiçeklenmeye kadar geçen yaklaşık 3 yıllık süreci 2 yıla düşürmek.

Ak zambaklar konvansiyonel yöntemlerle oldukça yavaş çoğalıyor.

Doku kültürü sayesinde üretim süresini kısaltarak hem üreticilere hem de ülke ekonomisine katkı sağlamayı amaçlıyoruz."Polat ayrıca, AR-GE çalışmaları bitince sonuçların sektörle paylaşılacağını ve üreticilere bu ürünleri tanıtarak yetiştirmelerinin teşvik edileceğini vurguladı.İlaç ve parfümeri sanayisinde kullanılıyorISUBÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Dr.

Öğretim Üyesi İlknur Eskimez ise doktora çalışmasını zambak üzerine yaptığını ve bu süreçte farklı besin ortamları deneyerek optimum çoğaltma protokolü geliştirdiklerini bildirdi.Geliştirilen protokolleri şu anda tıbbi değeri bulunan ak zambak üzerinde uyguladıklarını belirten Eskimez, "Soğanları steril ederek besin ortamlarına alıyoruz ve 12 ay boyunca kesintisiz, hastalık ve zararlılardan ari bir üretim gerçekleştiriyoruz.

Bu yöntemle hızlı ve sağlıklı bir çoğaltma sağlanıyor." bilgisini paylaştı.Eskimez, ak zambağın soğanlarında bulunan sekonder metabolitlerin (organizmanın büyümesinde, gelişiminde ve çoğalmasında doğrudan yer almayan, mikroorganizmalar veya bitkiler tarafından üretilen organik bileşikler) ilaç, çiçeklerinin ise kozmetik sanayisinde kullanıldığını ifade etti.Türün büyük bölümünün ihraç edildiğini, özellikle Hollanda'dan yoğun talep gördüğünü anlatan Eskimez, Türkiye'de ak zambağı işleyen güçlü bir sanayi altyapısının henüz oluşmadığını dile getirdi.Eskimez, üniversite bünyesinde yürütülen bu çalışmalarla hem doğal türlerin korunmasının hem de yerli üretimin artırılmasının hedeflendiğini sözlerine ekledi.