Ukrayna büyük yol ayrımında

ABD Başkanı Donald Trump bugün Florida’daki özel konutu Mar-a-Lago’da Ukrayna CB Zelenski’yi kabul edecek.

Ama söz konusu olan eş düzeyli iki devlet başkanı arasındaki olağan bir diplomatik müzakere değil.ABD tarafından Zelenski’ye bir uyarı tebliğ edilecek: Ya Amerikan barış planını revize ettiğimiz son şekliyle kabul et, ya da savaşa devam et ama bizim desteğimizi unut.

Artık işin fazla uzamasını da istemiyoruz.Ukrayna ve Zelenski büyük yol ayrımında.Birinci seçenek ağır bir yenilginin resmen kabulü anlamına gelecek.

Yüz binlerce Ukraynalının hayatını kaybettiği, milyonlarcasının yaşamının alt üst olduğu, ülkenin korkunç bir yıkıma uğradığı, topraklarının %20’sini kaybettiği ve NATO yolunun kapandığı bir barış anlaşması.Son işaretlere göre bu seçenek daha yüksek ihtimal.

Trump daha önce, sadece barış ihtimalini yakın görürse Zelenski’ye zaman ayıracağım demişti.Daha az ihtimal görünen ikinci seçenek ise Ukrayna için daha büyük felaket anlamına gelecek.

Ordunun ve devletin çöküşüne kadar giden gelişmeler tetiklenebilir.Ağır yenilgiUkrayna için daha hayırlı senaryo bu.Zelenski ilk kez, Donbas havzasında henüz Rusya’nın alamadığı toprakları, de-militarize bölge ilan edilmesi koşuluyla, Rusya’ya bırakabileceğini ve barış planını halk oylamasına sunacağını açıkladı.Amerika’yla güvelik garantileri içeren bir alt-anlaşma mutabakatı sağlandı.

Bütün bunlar birinci seçeneğin daha güçlü ihtimal olduğunu gösteriyor.Ukrayna’nın kaybettiği topraklar ağırlıklı olarak Rus nüfusun yaşadığı bölgeler, şimdi daha homojen bir nüfusa sahip olacak.

Ülkenin yeniden inşası ve hızlı bir AB üyelik süreci başlayacak.Ama her şeye rağmen ağır yenilgiyi gözlerden kaçırmak imkansız.Yitirilen hayatların, toprakların ve yıkımın sorumlusu kim veya kimler?

Bu sorular kaçınılmaz şekilde gündeme gelecek.Zelenski’nin savaşın başında vaat ettiği sonuç asla bu değildi.Savaş başlamadan kısa süre önce zamanın Almanya Başbakanı Olaf Scholz Zelenski’ye “NATO üyeliğinden vaz geçtiğini bildir ve savaşı engelle” önerisi yaptı, o reddetti.

Bunu bizzat Scholz açıkladı.Rusya savaşı başlattıktan hemen sonra yazılı barış mutabakatı sağlandı.

Ruslar askerlerini çekecek, Ukrayna AB üyesi olabilecekti.

Amerika-İngiltere ikilisinin araya girerek ikna ettiği Zelenski mutabakatı bozdu, savaşa devam dedi.Şimdi sonuç ortada.

Ağır yenilginin hesabını vermesi gereken isimlerin başında Zelenski geliyor.

O hesabı da muhtemelen önce Ukrayna milliyetçileri soracak.Yolsuzlukların yaygın olduğu Ukrayna’da, milyarlarca dolar akıtan Batılıların baskısı sonunda Milli Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) kuruldu ve özerklik verildi.Soruşturmaların en yakın çevresine yöneldiğini hisseden Zelenski, yaz aylarında NABU’nun özerkliğini kaldırıp kendisine bağlayan bir yasa tasarısı hazırladı.

Gerekçesi, “Ruslar NABU’ya sızdı” idi.

Ancak yolsuzluklardan bıkan halk öfkelendi, protesto mitingleri düzenlendi.

Batılılar müdahale etti ve Zelenski tasarıyı geri çekmek zorunda kaldı.Savaşa devam yanlısı Andrey Yermak, “Başkan Yardımcısı” gibi görülen, Batılı ülkelerle hatta Rusya ile örtülü temasları yürüten, Zelenski’nin en yakınındaki kilit isimdi.

Kısa süre önce NABU tarafından ortaya çıkarılan büyük yolsuzluk skandalı Yermak’a kadar bulaştı ve istifa etmek zorunda kaldı.

Şimdi Zelenski en yakın adamından mahrum ve daha yalnız.Timur Mindiç, Zelensky Başkan seçilmeden önce TV filmleri yaptığı günlerden beri bir numaralı finansal destekçisi olan iş adamı.

Yüz milyonlarca $ yolsuzluğa adı karışan Mindiç, evine polis gelmeden saatler önce yurt dışına kaçtı.

Evinde yapılan aramada altın tuvalet ve altın musluklar kullandığı ortaya çıktı.Veya büyük felaketTrump planı barışla sonuçlanmazsa, Rusya’nın ilk hedeflerinden biri muhtemelen Odesa dahil Karadeniz sahilini tamamen almak olacak.

Şu günlerde en yoğun bombardıman yaşayan bölge Kiev değil o sahil şeridi.Odesa herhangi bir toprak parçası değil, Ukrayna’nın dünyaya açılan son stratejik kapısı.Zaten asker sıkıntısı çeken ordunun Amerikan desteği ve istihbaratı olmadan uzun süre dayanabilmesi çok zor.

Savaşı kaybettiğini, cephanenin tükendiğini gören cephedeki komutanlar Başkan’ın emirlerini dinlemeyebilir.Zelenski rejiminin sindirdiği muhalif siyasetçiler yüksek sesle ortaya çıkabilir.

Merkezi hükümetin otoritesini kaybetmesi durumunda meydana gelecek kaosun nereye varacağı öngörülemez.Her şeyin farkında olan Zelenski en zor günlerini yaşıyor.

ABD Kongre’sinde dakikalarca ayakta alkışlandığı günler artık uzak bir hatıra.Amerika’nın ipiyle kuyuya indi ve kuyuda kaldı.Trump’un devamlı tepeden bakmasına, onu hor görmesine rağmen neredeyse her konuşmasında Trump’a ve Amerika’ya teşekkür ediyor.Çünkü sadece Ukrayna’nın değil kendi geleceği için de Trump’a muhtaç.

Bir gün görevi bırakmak zorunda kaldığında, biyolojik hayatını koruyabilmek için öncelikle CIA yardımına ihtiyacı olduğunu da biliyor.Allah hiç kimseyi bu duruma düşürmesin.Amerika ne istiyor?Trump yönetimi Amerika’nın küresel pozisyonunu yeniden tanımlarken önceliği Çin’le rekabete veriyor, Avrupa dahil diğer bölgelerdeki angajmanını en aza indirmek istiyor.Ukrayna’nın savaşı kazanmasının veya gidişi çevirmesinin mümkün olmadığını görüyorlar, bunu açıkça söylediler.Washington‘un “Amerikan çıkarları” temelinde yaptığı soğuk ve acımasız hesaplar, Rusya-Çin ittifakının olabildiğince gevşetilmesini gerektiriyor.Amerikalı seçmen, özellikle Trump seçmeni Ukrayna için para harcanmasına kesinlikle karşı.

Sokaktaki Amerikalılar ve Trump takımı için Ukrayna fazla bir anlam ifade etmiyor.Avrupa ise, kendi kıtasında uzun dönemli ciddi sonuçlar doğuracak bir savaşın nasıl biteceği konusunda büyük ölçüde devre dışında.

Avrupa merkez siyasetinin dört yıldır yaptığı öngörü ve analizlerin büyük kısmı yanlış çıktı.Türkiye’yi yakından ilgilendiren Avrupa’daki durumu daha ayrıntılı irdelemeye devam edeceğiz.