Çıksalar ne olur çıkmasalar ne olur

Konuşmak neden aramaz, sessizliğinse anlaşılır bir nedeni vardır.

AKP’li vekiller televizyona ç ıkacak mı?

Gazetecilerin koltuklarına oturacak mı?

Parti politikalarını anlatacak mı?

G ünlerdir televizyonlarda bu konu konu şuluyor, tartışılıyor.

Herkes fikrini s öyledi.

Evet ya da hay ır diyenlerden daha k öklü bir cevab ı Şamil Tayyar verdi: “Kurumlar, kurullar, kurallar yerli yerine ve ahenkle oturtulmadan sistemin bir k ö şesine fır çayla dokunman ın hi çbir yarar ı olmaz.” ERDOĞAN’IN İMZASIYLA SU KARARI Ger çekten ben de böyle dü ş ünüyorum.

Ş öyle anlatay ım: Yakın zamanda siyaset dışı g örünen bir tart ışma yaşadık.

Sazlıdere Barajı’nın yakınında TOKİ tarafından binlerce konutluk yapılaşma başlatıldı.

İSKİ’den de “Derhal yıkın” yanıtı geldi.

Kurumlar arası başlayan savaş ise ö ğrendiğime g öre Dan ıştay’da halen s ürüyor.

İşte önümde bu konuyla ilgili resmi belge duruyor. 15 Eylül 2022 tarihli, 6065 say ılı.

Altında Cumhurbaşkanı Erdoğan ’ın imzası var. “Devlet Su İşleri tarafından inşa edilen bazı tesislerin maksat oranlarının yeniden belirlenmesine” diye yazılmış.

Sadece Sazlıdere değil...

Altında 6 tane tesis adı var.

Konya/ Mavi T ünel Sistemi, Isparta Dar ıderesi-1 G öleti, Afyonkarahisar/ Akde ğirmen Barajı, Sivas/ Çataloluk Baraj ı, Kastamonu/Hasanlı G öleti ve di ğeri.

Örne ğin Isparta’daki baraj ge çmi şte y üzde 100’ü sulama için kullan ılırken bu kararla y üzde 63’e dü ş ürülmü ş ya da Afyon’daki barajın y üzde 100’ü içme suyu için kullan ılırken bu oran y üzde 34’e indirilmi ş.

Ancak en radikal değişiklik Sazlıdere’de olmuş.

Eskiden y üzde 100’ü İstanbul’un i çme suyu olarak kullan ılan barajda, o g ün bu oran yüzde 0’a dü şm ü ş!

SORUN SİSTEM SORUNU Bilmiyoruz belki ama Erdoğan’ın bir imzayla barajları değiştirme yetkisinin de bir tarihi var.

Eskiden sistemin Bakanlar Kurulu’na kadar tartışarak verdiği bu karar, yeni h ükümet sisteminde cumhurba şkanına verilmiş. 1953’ten beri y ürürlükte olan 72 y ıllık Devlet Su İşleri Genel M üdürlü ğ ü Kanunu’nda en radikal de ğişiklik de bu olmuş. 10 Haziran 2022 tarihli Resmi Gazete’de ş öyle yer al ıyor: “Devlet Su İşleri Genel M üdürlü ğ ü taraf ından inşa edilen baraj, g ölet ve di ğer depolama tesislerinin maksat oranları cumhurbaşkanı tarafından belirlenir, değiştirilebilir veya kaldırılabilir.” Erdoğan, yeni sistemdeki değişikliklerle her yetkiyi elinde toplarken 2022 Haziran’ında barajlardaki suların kullanım oranını belirleme yetkisini de eline almış. 3 ay sonra da Sazlıdere’ninkini 0’a d ü ş ürmü ş.

BİR CUMHURİYET KURUMU Aslında eski T ürkiye hikâyesi bunu anlat ıyor.

Ş öyle özetleyeyim: 1868 y ılında Fransız şirketine imtiyaz verilerek kurulan Dersaadet Anonim Su Şirketi (Terkos Şirketi) Cumhuriyetin ilk yıllarında kamulaştırıldı. 1933’te İSKİ’nin temelini atan kanunla belediyeye bağlı sular idaresi kurulurken kurum “h ükmi şahsiyeti haiz hususi bir idare” olarak tanımlanıyordu.

Bu öyle bir yap ı ki halen etkileri s ürüyor.

İSKİ genel m üdürünü İstanbul Belediye başkanı öneriyor ama atama ya da görevden almay ı resmi olarak Çevre ve Şehircilik bakanı yapıyor.

Yani mesele su olunca, Cumhuriyet, İSKİ’yi kimsenin keyfiyetine bırakmamış.

İstanbul’un suyunu yabancılardan kurtarırken onu siyasetin ya da rantın etkilerinden koruyacak bi çimde sistemi kurmu ş.

Adeta “İSKİ’ye karışmayın” demiş.

Üstelik...

İSKİ’ye, sadece su toplayıp dağıtma değil, kanunla su havzalarını koruma yetkisi vermiş.

Yani “Sen suyu herkese karşı koru, işin bu” demiş.

Bu a ç ıdan TOKİ’ye “Dur” demek İSKİ’nin g örevi.

TEK İMZALI SUSKUN DÜZEN Bugün Cumhurba şkanlığı verilerine g öre, Sazl ıdere’de, İstanbul’un su ihtiyacının y üzde 4.4’ü var.

İstanbul’da her g ün 20 milyon insan ın vakit ge çirdi ği d ü ş ünülürse bu 877 bin ki şi demek.

İSKİ verilerine g öre ise yüzde 4.6’s ı.

Buna g öre de 929 bin ki şi demek.

Üstelik Avrupa Yakas ı’nda su kaynağının çok daha az oldu ğu d ü ş ünülürse bu say ı daha da önemli hale geliyor.

Nitekim barajdan 4 ilçeye halen su sa ğlanıyor.

Üstelik Sazl ıdere Barajı’nın, bu h ükümet döneminde, 2009 y ılında, İSKİ’nin DSİ’ye geri ödeme protokolü onaylanm ış. 30 yıl s ürecek vadeli ödemelerin 14. y ılında, baraj, masal tabiriyle “yanmış, bitmiş, k ül olmu ş” .

Ancak ödemeler halen devam ediyor.

Sonuç olarak...

Susuzlu ğa giden bir d ünya... 20 milyonluk dev bir şehir...

Bu şehirde yaşayan 20 milyonu ge çtim.

Karardan etkilenecek bir milyon insan konu şmuyor.

Suyu y önetme, koruma görevlisi İSKİ konuşmuyor.

Su plancısı, savunucusu bilimadamları, fikir insanları konuşmuyor.

Kurumlar, kurullar konuşmuyor.

Sadece tek bir kişinin imzası b ütün sözlerin yerine geçiyor.

Haliyle AKP’li vekiller televizyonda konu şsa ne olur konuşmasa ne olur?

Zira sistem konuşmak üzerine kurulu de ğil.

Aksine insanların kendi suları haklarında bile susmasına dayalı bir sistem var.