KDK’den TOKİ’ye emsal karar: Evlilik nedeniyle elenen kadın haklı bulundu

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), Toplu Konut İdaresi Başkanlığına (TOKİ) sosyal konut projelerine ilişkin dikkat çeken bir tavsiye kararı verdi.

KDK, evlilik nedeniyle nüfus kütüğü değişen kadınların bu durumunun, başvuru şartlarını sağlamalarına engel teşkil etmemesi gerektiğini belirtti.KDK'nin kararına göre, TOKİ'nin Kilis'te 20 Mayıs'ta başlattığı sosyal konut projesine başvuran bir kadın, kura sonucu hak sahibi oldu.İşlemleri tamamlamak için bankaya giden kadın, nüfus kayıt bilgilerinde kütüğünün Hatay olması nedeniyle sözleşmeyi imzalayamadı.Bunun üzerine KDK'ye başvuran kadın, evlenmesi nedeniyle kütüğünün Hatay'a taşındığını ancak kendisi ve eşinin 25 yıldır Kilis'te ikamet ettiğini kaydetti.Hak sahipliğinin, haksız şekilde geri alındığını savunan kadın, mağduriyetinin giderilmesini istedi.Başvurucuyu haklı bulan KDK, "kura sonucu çıkan konutun kadına tahsis edilmesi" ve "gelecekte benzer mağduriyetlerin doğmaması için evlilik sebebiyle zorunlu nüfus kaydı değişikliklerinin başvuru şartlarının sağlanmasına engel teşkil etmeyeceğine ilişkin açık ve düzenleyici nitelikte düzenleme yapılması" yönünde TOKİ'ye tavsiyede bulundu.ERKEKLERE GÖRE DEZAVANTAJLI KONUMA GETİRİYORTOKİ'nin hayata geçirdiği sosyal konut projeleriyle, alt gelirli kişilerin konut ihtiyacının karşılanmasının amaçlandığı belirtilen kararda, proje başvurularında "il nüfusuna kayıtlı olma" ve "ikamet" şartlarıyla, projenin başlatıldığı şehirde yaşayan kişilere imkan tanımasının hedeflediği kaydedildi.Kadının evlilik nedeniyle nüfus kaydının değiştirilmesinin kanuni zorunluluk olduğu anlatılan kararda, bunun kadının mevcut yerleşim yeri, fiili yaşam ilişkileri veya başvuru öncesi ikamet koşullarını ortadan kaldırmadığı ifade edildi.Evlenmenin doğal ve zorunlu bir sonucu olarak tesis edilen nüfus kaydı değişikliğinin, kadınların sosyal konuta erişimini imkansız kılacak şekilde katı ve şekli bir yorumla uygulanmasının Anayasa'nın "eşitlik" ve "ölçülülük" ilkeleriyle bağdaşmadığına işaret edilen kararda, bunun kadınları, erkeklere göre dezavantajlı konuma getirdiği vurgulandı.Kararda, şu değerlendirmeler yer aldı:"Başvuru öncesinde, gerekli süre boyunca ilgili ilde ikamet ettiğini resmi belgelerle ortaya koyan ve yalnızca evlilik nedeniyle nüfus kaydı değişmiş olan kişilerin hak sahipliğinin engellenmesi, kanunun amacına aykırı bir sonuç ortaya çıkarmaktadır.

Evlilik sebebiyle zorunlu olarak gerçekleşen nüfus kaydı değişikliklerinin sosyal konut başvurularında hak kaybına yol açmaması, kadınların bu nedenle dezavantajlı konuma düşürülmemesi ve TOKİ başvuru şartlarının yorumunda eşitlik, makul denge ve hakkaniyet ilkelerinin gözetilmesi gerektiği değerlendirilmektedir."