Haber Detayı
İran’da idamlar son 20 yılın zirvesinde
İran’da rejimin casusluk suçlamaları gerekçesiyle başlattığı sert baskı sürecinde, infazların son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştığı bildirildi. İnsan hakları örgütlerine göre ülkede bu yıl en az bin 922 kişi idam edildi.
İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı’nın (HRANA) verilerine göre, İran’da bu yıl gerçekleştirilen infaz sayısı geçen yıla kıyasla iki kattan fazla arttı.
HRANA, İran’ın dünyada nüfusa oranla en fazla idam gerçekleştiren ülke konumunda olduğunu belirtti.
Rapora göre infazlar, İsrail’in haziran ayında İran içindeki hedeflere yönelik saldırılarının ardından hızla yükseldi.
Haziran’daki 12 günlük çatışma sürecinden sonra, aylık infaz sayısı 100’ün biraz üzerindeyken, kasım ayında 300’ün üzerine çıktı.
İran Ulusal Direniş Konseyi (NCRI) Sözcüsü Kamran Dalir, ülkedeki durumu “her an patlayabilecek bir barut fıçısı” olarak tanımladı.
Dalir, “12 günlük savaş rejimin zayıflıklarını ortaya çıkardı.
Yönetim bu nedenle içeride baskıyı artırmaya yöneldi.
İnfazların ay ay artmasının nedeni bu” dedi.
Bazı insan hakları örgütleri, açıklanan infaz sayılarının gerçeği yansıtmadığını ve gerçek rakamların çok daha yüksek olabileceğini savunuyor.
HRANA’ya göre infazların yüzde 95’i gizli şekilde gerçekleştiriliyor.
İdamların büyük bölümü cezaevlerinde asılarak yapılırken, zaman zaman halka açık infazlar da düzenleniyor.
CASUSLUK SUÇLAMALARI ÖNE ÇIKIYOR İran yargısı, ağustos ayında casuslukla suçlanan bir kişinin idam edilmesinin ardından, “şüpheli casuslara karşı kararlı ve yasal şekilde hareket edileceğini” açıklamıştı.
Bu tarihten sonra, İsrail istihbarat servisi Mossad ile bağlantılı olmakla suçlanan kişilere yönelik çok sayıda infaz gerçekleştirildi. 20 Aralık’ta, 27 yaşındaki mimarlık öğrencisi Aghil Keshavarz, işkence altında İsrail adına casusluk yaptığını itiraf ettiği iddiasıyla idam edildi.
Oslo merkezli İran İnsan Hakları Örgütü, Keshavarz’ın işkence gördüğünü bildirdi.
Bir başka idam mahkûmunun yakını, The Telegraph’a yaptığı açıklamada, akrabalarının son iki yıldır darp, uzun süreli hücre hapsi ve cinsel saldırı tehdidine maruz kaldığını anlattı.
İnfaz dalgası, ülkede siyasi ve toplumsal huzursuzluğun arttığı bir döneme denk geldi.
Aralık ayında İran para birimi 1,3 milyon riyal/dolar seviyesinin altına gerileyerek rekor kırdı.
ABD yaptırımları, yeni petrol kısıtlamaları ve Avrupa’nın eylül ayında devreye soktuğu yaptırımlar, ekonomik krizi daha da derinleştirdi.
Kasım ayında yaşanan şiddetli kuraklık, Tahran’a içme suyu sağlayan barajların kuruma riskiyle karşı karşıya kalması üzerine protestolara yol açtı.
Kuraklıkla birleşen hava kirliliği, birçok kentte okulların kapanmasına neden olurken, Tahran kısa süre önce dünyanın en kirli başkenti olarak kaydedildi.
EKİM-ARALIK DÖNEMİNDE 900 İDAM NCRI’ye göre, yalnızca ekim-aralık döneminde 900’den fazla kişi idam edildi.
Bu üç aylık süreç, 1988’de 30 bin siyasi tutuklunun katledilmesinden bu yana en kanlı dönem olarak nitelendiriliyor. 67 yaşındaki elektrik mühendisi Zahra Tabari, yasaklı Halkın Mücahitleri Örgütü (PMOI) ile bağlantılı olmakla suçlandı.
Tabari, ekim ayında Reşt’teki Devrim Mahkemesi’nde 10 dakikadan kısa süren çevrim içi duruşmada “silahlı isyan” suçlamasıyla mahkûm edildi.
Şu anda yaşları 22 ile 66 arasında değişen 17 siyasi tutuklu, muhalif örgütlere üye oldukları iddiasıyla idam tehdidi altında bulunuyor.
Mahkûmların aileleri infazların durdurulmasını isterken, eski büyükelçiler, milletvekilleri ve din adamlarından oluşan bir grup, Birleşmiş Milletler’e “İran’da gözler önünde bir katliam yaşandığı” gerekçesiyle müdahale çağrısı yaptı.
