Aydınlık Kırım'da! Kırım Müftüsü Ablayev: Tatarlar diline ve dinine kavuştu

Donbass’tan ayrılarak Kırım sınırına ulaşıyoruz.

Bölge sıkı denetim altında.

Kırım Rusya’ya bağlı olsa da, Ukrayna’dan gelebilecek olası terör saldırılara karşı sınırda pasaport ve bagaj kontrolleri yapılıyor.

Pasaportum kontrol edilirken sirenler çalıyor ve refleks olarak kapalı bir alana yöneliyorum; ancak sirenlerin neredeyse her gün çaldığını ve herkesin buna alışkın olduğunu fark ediyorum.

İlk olarak Kırım'ın başkenti Simferopol'e varıyoruz.

Simferepol'de devlet tarihi müzesini ziyaret ediyoruz.

Burada Kırımlı gazetecilerin ve muhabirlerin yoğun ilgisiyle karşılaşıyoruz.

Bizlerin neden Kırım'a geldiğini ve Kırım hakkında düşüncelerimiz soruluyor.

Buradan ayrıldıktan sonra, Kırım Müftüsü ve aynı zamanda Kırım Tatarı olan Emirali Ablayev ile bir görüşme gerçekleştiriyoruz.

Ablayev, Kiev yönetimi tarafından defalarca hedef gösterilmiş önemli bir isim.

Ailesi Kırım'dan göçmüş Tatar kökenli biri olarak, bu görüşmenin benim için ayrı bir anlamı var ve büyük bir heyecan duyuyorum.

Ablayev’e, Kırım’daki Tatarların mevcut durumunu, referandumun ardından günlük yaşamlarında nelerin değiştiğini ve Türkiye’de yaşayan Kırım Tatarlarına iletmek istediği mesajları soruyorum.

KIRIM TATARLARI DİLİNE DİNİNE KAVUŞTU Ablayev, Türkiye’den geldiğimi öğrenince benimle ayrıca ilgileniyor ve sorularıma şu yanıtı veriyor: "Öncelikle Türkiye’de yaşayan tüm Kırım Tatarlarını selamlıyorum; bizi seveni de sevmeyeni de selamlıyorum.

Biz herkesi kucaklarız.

Ancak bizi dinlemeden, buraya gelmeden, hakkımızda uzaktan ve gıyaben kararlar verilmesini doğru bulmuyoruz.

Kimse, hayatta olan insanların gıyabi cenazesini kılmasın; biz buradayız, ayaktayız ve varlığımızı sürdürüyoruz.

Kapımız herkese açık.

Ancak son dönemde duyduklarımız ve bizzat tanık olduklarımız kaygı verici.

Özellikle Amerika bağlantılı, Soros uzantısı bazı grupların burada yürüttüğü provokatif faaliyetler bizi rahatsız ediyor.

Zamanla daha net gördük ki bu çevreler, Kırım Tatarlarını bölmek, ayrıştırmak ve radikalleştirmek amacıyla buraya gelmişler.

Günümüzde Kırım Tatarları, Rusya yönetimi altında Ortodokslarla birlikte dinlerini ve dillerini özgürce yaşadıklarını ifade ediyor.

Kırım’daki Müslümanların toplu ibadet edebileceği en büyük Cuma Camii ise 2019 yılında hizmete açıldı.

Referandumdan önce Ukrayna yönetiminin inşasına izin vermediği cami, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in desteğiyle tamamlanarak Kırım Tatarları için önemli bir manevi merkez haline geldi.

Ayrıca Kırım Tatarcası referandumdan sonra resmi dil haline geldi.

Kırım tatarları diline ve dinine kavuştu.

Kırım’daki yaşamımız huzurlu.

Bizim tarihimiz 40–50 yıllık değil, bin yıllık bir geçmişe dayanıyor.

Bu topraklar bizim vatanımız ve vatanımızı terk etmeye niyetimiz yok.

Hakkımda fetvalar çıkardılar, “müftü öldürülmeli” dediler; ama ne olursa olsun, doğrasalar da burayı terk etmeyeceğiz.

Türkiye’deki tüm Türklere selamlarımı iletiyorum." Kırım Müftüsü Emirali Ablayev Ardından, Ukrayna yönetiminin yıllarca izin vermediği ve referandumun ardından 2019 yılında ibadete açılan Kırım Cuma Camii’ni ziyaret ediyoruz.

Kırım Cuma Camii KIRIM'DA ÜÇ DİL: RUSÇA, TATARCA, UKRAYNACA...

Otelimize yürüyerek dönerken Kırım Cumhuriyeti Parlamento Binası’nı görüyoruz.

Son gün burada Kırım Cumhuriyeti Lideri Sergey Aksyonov ile görüşeceğiz.

Binada ilk dikkatimi çeken unsur, adının üç farklı dilde yazılmış olması: Rusça, Tatarca ve Ukraynaca.

Ukrayna yönetimi döneminde Kırım Tatarcası resmi dil statüsüne sahip değildi.

Ancak Kırım’ın referandumla Rusya’ya katılmasının ardından Kırım Tatarcası da resmi diller arasına girdi.

Kırım Cumhuriyeti Parlamento Binası YALTA KONFERANSI'NIN YAPILDIĞI NOKTADAYIZ Ertesi gün Yalta'ya gidiyoruz.

Yalta Konferansı'nın yapıldığı Livadya Sarayı'nı ziyaret ediyoruz.

Yalta Konferansı’nın gerçekleştirildiği Livadya Sarayı, Kırım’ın Yalta kenti yakınlarında yer alıyor. 1911 yılında Rus Çarı II.

Nikolay için yazlık saray olarak inşa edilen yapı, 1945’te ABD Başkanı Franklin D.

Roosevelt, İngiltere Başbakanı Winston Churchill ve Sovyet lideri Josef Stalin’in katılımıyla yapılan tarihi Yalta Konferansı’na ev sahipliği yaptı.

II.

Dünya Savaşı sonrası dünya düzeninin şekillendiği bu toplantıyla küresel tarihte önemli bir yer edinen Livadya Sarayı, bugün müze olarak ziyaret edilebiliyor.

Yalta Konferansı'nın yapıldığı Livadya Sarayı Ertesi gün Sivastopol'e doğru yola çıkıyoruz.

Hersones antik kentine gideceğiz.

Burada Aziz Vladimir Katedrali bulunuyor.

Bu katerral Rus Ortodoksluğu açısından tarihi ve dini önemiyle öne çıkıyor.

Katedral, Kiev Knezliği hükümdarı Büyük Vladimir’in 988 yılında vaftiz edildiğine inanılan Hersones antik kenti üzerine inşa edilmiş.

Bu vaftiz, Doğu Slav dünyasında Hristiyanlığın resmen kabul edilmesinin başlangıcı olarak kabul ediliyor.

Bu nedenle yapı, Rus Ortodoks Kilisesi için kutsal bir merkez ve hac noktası niteliği taşıyor.

Aziz Vladimir Katedrali aynı zamanda Rus devlet geleneğinde din ile siyasi otoritenin birleştiği sürecin simgelerinden biri olarak görülüyor ve Kırım’ın tarihsel, kültürel ve dini kimliğini yansıtan önemli yapılar arasında yer alıyor.

Gezimizin son günlerine yaklaşırken, tekrar Simferepol'e gidiyoruz.

Burada Kırım Cumhuriyeti Başkanı Sergey Aksyonov ve  Kırım Cumhuriyeti Devlet Konseyi Başkanı Vladimir Konstantinov ile görüşüyoruz.

KIRIM TATARLARININ HAYATLARI RUSYA’YA KATILMA REFERANDUMUNDAN SONRA NASIL DEĞİŞTİ?

Konstantinov’a, Kırım’daki Tatarların mevcut durumunu ve 2014’teki referandumun ardından günlük yaşamlarında ne gibi değişiklikler yaşandığını soruyorum.

Konstantinov şu yanıtı veriyor: "Kırım’daki Müslümanların ibadet edebileceği en büyük Cuma Camii, 2019 yılında hizmete açıldı.

Referandumdan önce Ukrayna yönetimi caminin inşasına izin vermezken, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in desteğiyle tamamlanan bu yapı, Kırım Tatarları için büyük bir manevi anlam taşıyor.

Ukrayna yönetimi döneminde uzun yıllar boyunca hayata geçirilemeyen bu proje, Kırım’ın Rusya’ya katılmasının ardından gerçekleştirildi.

Referandum sonrasında özellikle Tatarların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde kapsamlı yatırımlar yapıldı; yeni anaokulları inşa edildi, yollar ve altyapı çalışmaları yenilendi.

Tatar mahalleleri tek tek ziyaret edilerek sorunlar yerinde dinlendi ve bölgeye yeni bir teknik üniversite kazandırıldı.

Sokakta istediğiniz Tatar vatandaşa sorun, size referandumdan sonra yaşam standartlarının nasıl geliştiğini anlatacaktır." Ertesi gün Moskova'ya dönmek üzere araca biniyoruz ve basın turumuz son buluyor.

Bu tura katılmama vesile olan Aydınlık Gazetesi ailesine teşekkür ediyorum.