Enerjide 2025 böyle geçti: Ocak-haziran

Türkiye ve dünyada yılın ilk yarısında enerji sektörü önemli gelişmelere sahne oldu.

Yerli petrol ve doğal gaz üretiminde artış, yenilenebilir enerjide kapasite sıçraması, uluslararası enerji işbirlikleri ve küresel piyasalardaki arz-talep dengelerini etkileyen kararlar bu dönemin öne çıkan başlıkları arasında yer aldı.Yılın ilk yarısında Türkiye'de hidrokarbon arama ve üretim faaliyetleri hız kazandı.

Şırnak Gabar'da günlük petrol üretimi 81 bin varile ulaşırken, Türkiye'nin toplam üretimi günlük 132 bin varil seviyesini gördü.

Karadeniz'deki Sakarya Gaz Sahası'nda ilk fazın tamamlanmasıyla günlük üretim 9,5 milyon metreküpe çıktı, Göktepe-3 Kuyusu'nda 75 milyar metreküplük yeni doğal gaz keşfi yapıldı.

Sakarya Gaz Sahası'nda doğal gaz üretimini 2 katına çıkaracak Türkiye'nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi'nin Karadeniz'e ulaşması yeni üretim hedeflerinin göstergesi oldu.Doğal gazda arz güvenliği ve bölgesel rol güçlendi.

Türkmenistan ile yapılan anlaşmalar kapsamında 20 yılı aşkın süredir ilk kez boru gazıyla Türkiye'nin sınır komşusu olmayan bir ülkeden tedarik sağlandı ve swap yöntemiyle Türkmen gazı Türkiye'ye akmaya başladı.Türkiye üzerinden Nahçıvan'ın doğal gaz ihtiyacını karşılamak üzere günlük 2 milyon metreküp taşıma kapasitesine sahip Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı hizmete alındı.Suriye'nin enerji ihtiyacının karşılanması için Kilis'ten Halep'e doğal gaz ihracatının yapılacağı boru hattı bağlantısı tamamlandı.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) yüzer LNG depolama ve gazlaştırma ünitesinin (FSRU) ilk kez yurt dışında görev alacak olması, Türkiye'nin altyapı kabiliyetini bölgesel ölçekte öne çıkardı.Yenilenebilir enerjide kapasite ve yatırımlar dikkati çekti. 2035'e kadar güneş ve rüzgarda 120 bin megavat kurulu güç hedefi doğrultusunda, toplam 2 bin megavatlık Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) 2024 yarışmaları yoğun katılımla gerçekleştirilirken, ilk YEKA yüzer güneş enerjisi santrali için Demirköprü Barajı aday bölge olarak belirlendi.Küresel enerji piyasalarında ise jeopolitik kaynaklı gelişmeler öne çıktı.

Gazprom'un Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatını durdurması, ABD'nin Rusya'nın petrol ticaretini hedef alan yaptırım kararları ile Venezuela'ya yönelik petrol satışına tanınan muafiyeti iptal etmesi piyasalar tarafından yakından izlendi.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubuna üye sekiz ülkenin gönüllü üretim kesintilerini kademeli olarak sonlandırarak üretimi artırma kararı ise arz tarafında belirleyici gelişmeler arasında yer aldı.Bu gelişmeler, yılın ilk yarısında enerji sektöründe Türkiye'nin üretim, altyapı ve diplomasi alanlarında ağırlığını artırdığı, küresel ölçekte ise yenilenebilir enerji büyümesi ile fosil yakıt piyasalarındaki dengelerin eş zamanlı şekillendiği bir tablo ortaya koydu.AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, enerjide yılın ilk yarısında öne çıkan bazı gelişmeler şöyle: 1 OCAKŞırnak'ta Gabar Dağı Şehit Aybüke Yalçın Petrol Sahası'nda yeni yılın ilk petrol sondaj kuyusunun açılışı yapıldı.Rus enerji şirketi Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatının durdurulduğunu bildirdi.9 OCAKEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, günlük 210 megavatlık elektriği 7 ayrı noktadan Suriye'ye verdiklerini bildirdi.10 OCAKABD Hazine Bakanlığı, Rusya'nın büyük petrol üreticilerinden Gazprom Neft ve Surgutneftegas'ı, 180'den fazla gemiyi, çok sayıda petrol tüccarını, petrol sahası hizmet sağlayıcısını ve enerji yetkilisini yaptırım listesine eklediğini açıkladı.28 OCAKTürkiye'nin güneş enerjisi kapasitesi son 2,5 yılda 2 katına çıkararak 19,6 gigavata ulaştı.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının, 5 ayrı bölge için toplam 1200 megavatlık rüzgar enerjisine dayalı YEKA RES-2024 yarışmaları 40 şirketin katılımıyla yapıldı.3 ŞUBATEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2024'te Türkiye'nin elektrik üretiminin 348,9 milyar kilovatsaat, elektrik tüketiminin ise 347,9 milyar kilovatsaatle rekor seviyeye ulaştığını bildirdi.4 ŞUBATBakanlığın 6 ayrı bölge için toplam 800 megavatlık güneş enerjisine dayalı YEKA GES-2024 yarışmaları 67 şirketin katılımıyla yapıldı.11 ŞUBATBOTAŞ ile Türkmengaz arasında 1,3 milyar metreküplük Türkmen gazının Türkiye'ye tedariki konusunda anlaşmaya varıldı.

Bakan Bayraktar, 20 yıldan sonra ilk kez Türkiye'nin kendi sınırları olmayan bir ülkeden boru gazıyla tedarik yapacağını aktardı.Bakan Bayraktar, Türkiye ile Endonezya arasında enerji ve madencilik alanlarında işbirliği zaptı imzalandığını bildirdi.13 ŞUBATBayraktar, Türkiye ile Pakistan arasında enerji dönüşümü ve madencilik alanlarında mutabakat zaptı imzaladıklarını duyurdu.19 ŞUBATBakan Bayraktar, geçen yıl 60 yeni yerleşim yerine doğal gaz ulaştırıldığını, doğal gaz erişimi olan yerleşim yeri sayısının 913'e ulaştığını bildirdi.23 ŞUBATIrak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda Irak ile anlaşma sağlandığını açıkladı.26 ŞUBATTürkiye'de, 24 Şubat'ta günlük 333,7 milyon metreküp doğal gaz tüketimiyle rekor kırıldı.ABD Başkanı Donald Trump, Başkan Joe Biden döneminde Venezuela'ya sağlanan petrol satışına ilişkin muafiyet anlaşmasını iptal ettiğini açıkladı.1 MARTTürkmen gazının "swap" yöntemiyle Türkiye'ye sevkiyatına başlandı.3 MARTLibya, 2008'den bu yana ilk kez uluslararası şirketlere yönelik, karada ve açık denizlerde yeni petrol ve gaz sahalarının keşfi için ihaleye çıktı.5 MARTGünlük 2 milyon metreküp taşıma kapasitesine sahip Iğdır-Nahçıvan Doğal Gaz Boru Hattı, Türkiye üzerinden Nahçıvan'ın doğal gaz ihtiyacını karşılamak üzere hizmete alındı.8 MARTBakan Bayraktar, Türkiye'nin günlük petrol üretiminin 132 bin varile ulaştığını bildirdi.12 MARTTürkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), TransAtlantic Petroleum ve Continental Resources ile Diyarbakır Havzası'ndaki konvansiyonel olmayan petrol ve gaz kaynaklarının geliştirilmesi için ortak girişim anlaşması imzaladı.26 MARTUluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 2024'te yıllık yüzde 15,1 büyümeyle 4 bin 448 gigavat seviyesine ulaştığını bildirdi.1 NİSANOPEC+ grubunun 8 üyesi, günlük 2,2 milyon varillik gönüllü üretim kesintisini kademeli olarak sonlandırarak üretimi artırmaya başladı.15 NİSANGaz İhraç Eden Ülkeler Forumu (GECF), küresel doğal gaz tüketiminin 2024'te tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşarak 4 trilyon 170 milyar metreküpe çıktığını kaydetti.21 NİSANBakan Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası'nda günlük 9,5 milyon metreküp üretime ulaşılarak ilk fazın tamamlandığını bildirdi.23 NİSANKüresel Rüzgar Enerjisi Konseyi (GWEC), küresel rüzgar enerjisi kurulu gücünün geçen yıl önceki yıla göre 117 gigavatlık rekor artışla 1136 gigavata yükseldiğini belirtti.4 MAYISEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye'nin nükleer programı içinde yerli sanayi katkısının artırılması amacıyla Nükleer Enerji Tedarikçi Bilgi Sistemi'ni kullanıma açtı.13 MAYISBakan Bayraktar, BOTAŞ ile Mısır'ın kamu enerji şirketi EGAS arasında imzalanan sözleşme ile BOTAŞ envanterindeki bir FSRU'nun ilk kez yurt dışında dönemsel görev yapacağını bildirdi.17 MAYISCumhurbaşkanı Erdoğan, Karadeniz'deki Göktepe-3 Kuyusu'nda 75 milyar metreküplük yeni doğal gaz keşfi yapıldığını duyurdu.19 MAYISBakan Bayraktar, Şırnak Gabar'da 81 bin varillik günlük üretime ulaşıldığı bilgisini verdi.23 MAYISBakan Bayraktar, Kilis'ten Halep'e doğal gaz boru hattı bağlantısını tamamladıklarını açıkladı.29 MAYISSakarya Gaz Sahası'nda doğal gaz üretimini 2 katına çıkaracak Türkiye'nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Osman Gazi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı törenle Karadeniz'e uğurlandı.3 HAZİRANTPAO, Hazar Denizi'nin Azerbaycan'a ait kesiminde yer alan Şafak-Asiman Doğal Gaz Sahası'na yüzde 30 payla ortak olduğunu duyurdu.12 HAZİRANTürk mühendisler tarafından inşa edilen Oruç Reis sismik araştırma gemisi, kıtalar arası ilk görevini tamamladı.25 HAZİRANTPAO ile Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC), Libya'da 2 boyutlu sismik araştırma yapmak üzere mutabakat zaptı imzaladı.27 HAZİRANTürkiye'nin ilk YEKA yüzer GES'i için aday bölge olarak Demirköprü Barajı belirlendi.GWEC, küresel deniz üstü rüzgar enerjisi kurulu gücünün 2024 sonu itibarıyla 83 gigavata ulaştığını bildirdi.