CHP'den Mehmet Şimşek'e zor soru: 'Türkiye'nin yeniden gri listeye girme riski var mı?'

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel , Türkiye'nin yeniden Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından gri listeye alınma riski olup olmadığını Meclis gündemine taşıdı.

A ç ıkel, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, ülkede ya şanan son gelişmeler ekseninde T ürkiye'nin yeniden Mali Eylem Görev Gücü (FATF) taraf ından gri listeye alınma riski olup olmadığını sordu.

A ç ıkel, FATF’ın t üm üye ülkeler üzerinde be şinci tur karşılıklı değerlendirme s ürecinin devam etti ği ve bu ama çla 2025 y ılı Kasım ayında T ürkiye’ye de bir heyetin yerinde ziyaret kapsam ında geldiği, kamu ve özel sektör temsilcileriyle görü şmeler yapıldığı bilinmektedir a ç ıklamasında bulundu.

Şimşek'in yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na soru önergesi veren Açıkel, şunları kaydetti: Türkiye, 2002-2025 döneminin altı yıllık bölümünü (2011-2014 ve 2021-2024) kara paranın aklanmasıyla mücadele amacıyla görev yapan Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force-FATF) tarafından belirlenen tavsiye ve kriterlere uyulmadığı ya da yeterince uyulmadığı için 'Gri Liste' konumunda geçirmiştir.

FATF nezdindeki dördüncü tur karşılıklı değerlendirmeler sonucunda ise Haziran 2024 itibarıyla Gri Liste’den çıkılmıştır.

Ancak 2024 yılından sonra, özellikle 2025 yılının ikinci yarısı ile birlikte yoğunlaşan ve pek çok sektöre uzanan kimi adli soruşturmalar, mali operasyonlar, gözaltı ve tutuklamalar dikkat çekmektedir.

Türkiye’de uzun yıllara sirayet eden ve yapısallaşan kara para aklama, terörizmin finansmanı, kamu kaynaklı yolsuzluklar başta olmak üzere pek çok konuda sıkıntılar yaşandığı ve sürecin uluslararası kurumlar ve otoriteler tarafından takip edildiği anlaşılmaktadır.

Keza, Türkiye’deki kara para aklama, altın kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılık ekonomisi ve çeşitli ülkelerin yaptırımlarını delmek için kullanılan yöntemler dış basında da çeşitli raporlara ve haberlere konu olmaktadır.

FATF’ın tüm üye ülkeler üzerinde beşinci tur karşılıklı değerlendirme sürecinin devam ettiği ve bu amaçla 2025 yılı Kasım ayında Türkiye’ye de bir heyetin yerinde ziyaret kapsamında geldiği, kamu ve özel sektör temsilcileriyle görüşmeler yapıldığı bilinmektedir.

Beşinci Tur değerlendirmeleri ertesinde; hukuki altyapı ve uygulama bağlamında yaşanan eksiklerin, Türkiye’yi yeniden bir Gri Liste yaptırımına maruz bırakıp bırakmayacağı, ekonomi ve reel sektör temsilcileri başta olmak üzere tüm kamuoyu tarafından takip edilmektedir.

Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın gerek Plan Bütçe Komisyonu görüşmelerinde gerek ise TBMM Genel Kurulu görüşmeleri aşamasında, bakanlığınız tarafından 5.

Tur Görüşmelerinin gidişatına ve Gri Liste riskinin mevcut olup olmadığına dair şeffaf bilgi verilmemiştir.

YABANCI YATIRIMCININ KAÇINMASI GİBİ SORUNLARA KARŞI NE TÜR HAZIRLIKLAR YAPILMAKTADIR?

Açıkel, Bakan Şimşek'ten şu soruların yanıtlanmasını talep etti: -FATF nezdindeki beşinci tur karşılıklı değerlendirme süreci Aralık 2025 itibariyle hangi aşamadadır?

FATF heyetinin, hukuki altyapı ve uygulama olarak bakanlığınıza ve ilgili diğer bakanlıklara, kurumlara uyarıları olmuş mudur?

Bu uyarılar nelerdir? -Son dönemde pek çok sektör ve alanda yapılan soruşturmalar; 2011-2014 ve 2021-2024 döneminde olduğu gibi Gri Liste’ye yeniden alınma riskini önleme çabası mıdır? -Bakanlığınızın değerlendirmelerinize göre; Türkiye’nin, yeniden FATF Genel Kurulu tarafından Gri Liste’ye alınma riski var mıdır?

Geçmişte yüz yüze kalınan bu riski önlemek için atılan kurumsal ve adli adımlar nelerdir? -Olası bir yeniden Gri Listeye girilmesi durumunda; uluslararası kredilendirme, finans kaynaklarına erişim ve yabancı yatırımcının kaçınması gibi sorunlara karşı ne tür hazırlıklar yapılmaktadır? -Bakanlığınız ve ilgili kurumların çalışmalarında, Türkiye’de 'Kara Para' ve 'Suç Ekonomisi' toplam hacmi ne kadar ölçülmektedir?

Bu konuda son 23 yıllık trend nedir? -Türkiye’deki kaçakçılık ekonomisinin (uyuşturucu, akaryakıt, insan, silah, tarihi eser vb.) kara para aklamanın, kayıt dışılığın önüne geçmek için diğer bakanlıklarla işbirliği içinde bakanlığınızca alınan, alınması planlanan önlemler nedir? -MASAK başta olmak üzere kurumsal denetim ve yaptırım kapasitesinin genişletilmesi konusunda yürütülen herhangi bir çalışma var mıdır?