Çarpıcı analiz: Latin Amerika neden sağa kayıyor?

Latin Amerika’da uzun yıllar siyasete damga vuran sol hareketler yerini giderek sağcı liderlere bırakıyor.El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei ve Şili’nin yeni lideri Jose Antonio Kast gibi isimler, bölgede aşırı sağa yönelişin öne çıkan figürleri olarak dikkat çekiyor.İngiliz The Times gazetesi, Latin Amerika'da sağın yükselişiyle ilgili dikkat çeken bir haber yayınladı.

Habere göre siyasi analistlerin “mavi dalga” olarak adlandırdığı bu süreçte, Latin Amerika’da 2025 yılı boyunca yapılan hiçbir başkanlık seçimini sol partiler kazanamadı.Bolivya, Ekvador, Honduras ve Şili’de muhafazakar liderler iktidara gelirken, Honduras’taki seçim sonuçları hâlâ yeniden sayım aşamasında bulunuyor.

Ekvador’da ise görevdeki sağcı lider Daniel Noboa yeniden seçildi.Latin Amerika'nın birçok ülkesinde tansiyon yüksek, ekonomik kriz nedeniyle sık sık protestolar yaşanıyor.Karayipler’de de benzer bir tablo ortaya çıktı.

Saint Vincent ve Grenadinler’de 24 yıldır iktidarda olan solcu Ralph Gonsalves, merkez sağ muhalefete yenilerek görevini kaybetti.Kolombiya’da ise önümüzdeki yıl yapılacak seçimlerde sağcı bir adayın kazanması bekleniyor.Bölgedeki istisnalardan biri olarak Brezilya’da solcu Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva anketlerde önde görünüyor.VENEZUELA ETKİSİUzmanlara göre Latin Amerika’daki bu yön değişiminin en önemli nedenlerinden biri Venezuela’da yaşanan ekonomik ve siyasi çöküş.

Bazı analizlere göre derinleşen kriz, sol siyasetle özdeşleştirilen “Venezuela modeli”ni bölge halkı nezdinde caydırıcı hale getirdi.Maduro’nun 2013’te iktidara gelmesinden bu yana Venezuela ekonomisi yaklaşık yüzde 75 küçülürken, sekiz milyondan fazla Venezuelalı ülkesini terk etti.

Bu göç dalgası özellikle Güney Amerika ülkelerinde sosyal ve ekonomik baskıları artırdı.Şili’de seçim kampanyaları sırasında sağcı aday Kast, göçü ulusal güvenlik tehdidi olarak nitelendirerek sert önlemler vaat etti.

Benzer söylemler Arjantin ve Ekvador’da da karşılık buldu.TRUMP BASKISIABD Başkanı Donald Trump’ın Latin Amerika’daki sağcı liderlerle kurduğu yakın ilişkiler de bu dönüşümde etkili oluyor.

Trump yönetimi, kendisine yakın liderlere ekonomik destek vaat ederken, karşıt ülkelere gümrük vergileriyle baskı uyguluyor.Ekim ayında Arjantin’e önerilen 20 milyar dolarlık destek paketi, bunun en dikkat çekici örneklerinden biri olarak gösteriliyor.Öte yandan bölgede artan suç oranları ve organize suç örgütlerinin yayılması da seçmen davranışını etkiliyor.

Ekvador ve Şili gibi daha önce güvenli kabul edilen ülkelerde cinayet oranları rekor seviyelere ulaştı.

Seçmenlerin güvenlik talebi, sağcı Bukele’nin El Salvador’da uyguladığı sert politikaların bölge genelinde popülerlik kazanmasına yol açtı.