Hadrian Duvarı’nın ardındaki gizli dram: Roma askerleri sadece düşmanla savaşmamış

Roma İmparatorluğu'nun en uç sınırlarındaki askerlerden bahsederken, çoğu zaman görkemli zırhlar ve kahramanlık hikayeleri hayal ediliyor.

Ancak Britanya'nın yağmurlu tepelerinde, Hadrian Duvarı’nı savunan askerler için gerçeklik bundan çok daha az etkileyici ve çok daha sancılıydı.Ünlü şair W.H.

Auden, Roman Wall Bluesé şiirinde bu askerlerin soğuktan sızlayan burunlarından ve tüniklerine doluşan bitlerden bahseder.

Görünüşe göre Auden’ın bu hüzünlü listesine şimdi çok daha nahoş bir detay daha ekleniyor: Bitmek bilmeyen mide bulantıları ve şiddetli ishal vakaları.Parasitology dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Hadrian Duvarı’nın hemen güneyindeki Vindolanda kalesinde görev yapan Romalı askerlerin, sanılanın aksine hijyen konusunda ciddi bir sınav verdiğini kanıtlıyor.

Kanalizasyon atıkları üzerinde yapılan analizler, imparatorluğun o meşhur hamamlarının ve gelişmiş kanalizasyon sistemlerinin, askerleri “davetsiz misafirlere” karşı korumaya yetmediğini gösteriyor.

Kalenin atık su kanallarından alınan numuneler, askerlerin vücutlarının sadece dışarıdan değil, içeriden de kuşatıldığını kanıtladı.Kanalizasyondan gelen gizli düşmanVindolanda, antik dönemden kalan deri ayakkabılar ve el yazması tabletler gibi organik buluntuların son derece iyi korunduğu bir bölge olmasıyla ünlü. 2025 yılı Aralık ayında sonuçları paylaşılan bu çalışmada bilim insanları, kaledeki hamamdan vadiye doğru akan ana lağım kanalındaki çökeltileri inceledi.

Sonuçlar oldukça çarpıcı: İncelenen örneklerin yaklaşık yüzde 28'inde kırbaç kurdu ve yuvarlak solucan gibi bağırsak parazitlerinin yumurtalarına rastlandı.

Daha da kötüsü, gelişmiş moleküler yöntemlerle yapılan testler, günümüzde de mide krampları ve halsizlikle kendini gösteren “Giardia” adlı mikroskobik bir parazitin izlerini de gün yüzüne çıkardı.Bu parazitlerin varlığı, Roma ordusunun disiplinli yapısına rağmen hijyen yönetiminin sınırlarda ne kadar yetersiz kaldığını gösteriyor.

Parazitler genellikle kirli eller, kontamine olmuş yiyecekler veya temizlenmeyen su kaynakları aracılığıyla yayılıyor.

Uzmanlara göre Romalı hekimler bu kurtçukların farkındaydı, ancak ellerindeki tıbbi imkanlar enfeksiyonu tamamen temizlemek için yeterli değildi.

Bu da askerlerin aylar, hatta yıllar süren kronik yorgunluk, yetersiz beslenme ve ishal ataklarıyla boğuştuğu anlamına geliyor.Yani Roma İmparatorluğu’nun kuzey sınırı, sadece savaşçı kabilelere karşı değil, aynı zamanda görünmez mikroorganizmalara karşı da verilen bitkin düşürücü bir hayatta kalma mücadelesine sahne olmuş gibi görünüyor.