“Totaliter bir his veriyor”: Yeni VPN yasası kavga çıkarttı

Danimarka hükümetinin yakın zamanda duyurduğu yeni yasa teklifi, dijital dünyada büyük bir tartışma başlattı.

İnternet korsanlığıyla mücadele etmeyi amaçlayan geniş kapsamlı yasal düzenlemenin bir parçası olan bu teklif, coğrafi kısıtlamalı yayın içeriklerine erişmek veya yasa dışı web sitelerindeki engelleri aşmak için VPN kullanmayı yasa dışı hale getirmeyi öngörüyor.

Teklif, ülkedeki internet özgürlüğü savunucularını ciddi şekilde alarma geçirdi.

Birçok kişi VPN hizmetlerini çevrim içi gizlilik ve güvenlik için kullansa da, bu servisler aynı zamanda Danimarka'dan Amerikan Netflix gibi farklı ülkelerin yayın kütüphanelerine erişmek için de yaygın olarak kullanılıyor.

Danimarka Ticaret Odası tarafından yapılan bir ankete göre, Danimarkalıların yüzde 9’u bu amaçla VPN kullanıyor.

Danimarka Kültür Bakanlığı tarafından sunulan yasa teklifinde, "Aksi takdirde Danimarka'da mevcut olmayacak medya içeriğine erişmek veya yasa dışı web sitelerinin engellenmesini aşmak için VPN bağlantılarını kullanmanın" yasaklanacağı belirtiliyor.

Teklif yasalaşırsa, 1 Temmuz 2026'da yürürlüğe girecek ve ihlal edenler para cezasıyla karşı karşıya kalacak.Bu teklif, mahremiyet savunucuları tarafından anında kınandı.

BT Siyasi Birliği Başkanı Jesper Lund, yasa tasarısının muğlak dili nedeniyle derin endişe duyduğunu belirtti ve teklifin totaliter bir his verdiğini söyledi.

Lund, mevcut ifadenin o kadar geniş yorumlanabileceğini savunuyor ki, bu durum sadece yayın izlemeyi suç haline getirmekle kalmaz, aynı zamanda Danimarka genelinde VPN hizmetlerinin satışını ve meşru kullanımını da engelleyebilir.

Lund, "Rusya'da bile yasa dışı web sitelerini VPN ile aşmak cezalandırılmıyor" diyerek önerilen Danimarka yasasının, daha otoriter devletlerde görülen tedbirlerin bile ötesine geçebileceğine dikkat çekiyor.Önerilen VPN kısıtlamaları tek başına bir durum değil; Danimarka'nın mahremiyet uzmanları tarafından sıkça eleştirilen daha geniş yasal çabalarına uyuyor.

Ülke, Avrupa Birliği'nin tartışmalı "Sohbet Kontrolü" tasarısının da kilit savunucularından biri oldu.

Bu tasarı, eleştirmenlerin "felaket bekleyen bir olay" olarak nitelediği yasa dışı içerik için özel dijital mesajları taramayı amaçlıyor.

Danimarka'daki bu girişimler, Avustralya’daki benzer yasakları taklit ederek 15 yaş altındaki çocuklar için sosyal medyayı yasaklama çabaları gibi diğer yasal eğilimleri de takip ediyor.

Tüm bu girişimler, Danimarkalı yasa yapıcıların güvenlik ve telif hakkı koruması adına çevrim içi faaliyetleri kısıtlama konusunda artan bir istekliliğe sahip olduğunu gösteriyor.Tepkilerin ardından Danimarka Kültür Bakanı Jakob Engel-Schmidt kendini savundu ve "VPN'i yasa dışı yapmaktan yana değilim ve bunu asla teklif etmeyeceğim.

Bu yüzden eleştirmenler bu yasa teklifini tamamen yanlış anladı" dedi.

Bakan, asıl amaçlarının yasa dışı korsanlığı durdurmak olduğunu söyleyerek açıklık getirdi.

Teklif şu anda görüşmeler için beklerken, dijital haklar örgütleri bu açıklamaların VPN'lerin meşru kullanımlarını gerçekten koruyup koruyamayacağını veya sadece dile getirilen ciddi gizlilik endişelerini geçiştirip geçiştirmeyeceğini yakından izliyor.