Haber Detayı
En büyük gizemlerden biri çözülüyor mu? 'Hayalet parçacık' izini süren bilim insanlarından tarihi gözlem!
Fizikteki en gizemli parçacıklardan biri olan nötrinolar, Güneşin derinliklerindeki nükleer tepkimelerde doğuyor ve her saniye trilyonlarcası içimizden süzülüp geçiyor. Buna rağmen maddeyle neredeyse hiç etkileşime girmedikleri için izlerini tespit etmek son derece güç. Ancak yerin altında çalışan bilim insanları, bu hayalet parçacıkların son derece ender bir etkileşimini ilk kez doğrudan gözlemlemeyi başardı...
Bilim dünyası, evrenin en gizemli parçacıklardan biri olan nötrinoları anlama yolunda tarihi bir adıma tanıklık etti.
Neredeyse hiçbir şeyle etkileşime girmeden evreni kat eden nötrinolar, bu özellikleri nedeniyle tespiti son derece güç parçacıklar olarak biliniyor.
Güneş'teki ve diğer yıldızlardaki nükleer füzyon reaksiyonlarının temel ürünlerinden olan nötrinolar, saniyede trilyonlarcası her insan vücudundan geçerken hiç iz bırakmıyor.
Physical Review Letters dergisinde yayımlanan çalışmada, ekip daha önce hiç gözlemlenmemiş bir etkileşimi rapor etti: Bir nötrinonun bir karbon atomunu nitrojene dönüştürdüğü an ilk kez net biçimde gözlemlendi.Araştırmacılar, Kanadadaki bir madenin derinliklerinde bulunan SNOLAB tesisinde dev bir dedektör kullandı.
Yeraltının kalın kaya tabakaları, cihazı kozmik ışınlardan ve doğal radyasyondan koruyarak nötrinoların son derece zayıf sinyallerinin ayırt edilmesini sağladı.Ekip burada, bir nötrinonun karbon-13 çekirdeğine çarpıp onu radyoaktif nitrojen-13e dönüştürdüğü anı kaydetti.
Nitrogen-13 birkaç dakika sonra bozunarak ikinci bir ışık parlaması üretti.
Bu ardışık çifte sinyal, fizikçilere etkileşimi tereddütsüz doğrulama imkânı verdi.Nobelle taçlanan mirasın üzerine yeni bir sayfaBu sonuç, 2015 Nobel Fizik Ödülü kazandıran Sudbury Nötrino Gözlemevinin mirasını sürdüren SNO+ dedektörünün yükseltilmiş yetenekleri sayesinde mümkün oldu.
Yeni sistem, maddeyle son derece nadir etkileşime giren nötrinoların izini daha düşük enerji seviyelerinde bile saptayabiliyor.Oxford Üniversitesinden doktora öğrencisi Gulliver Milton, gözlemin önemini Bu etkileşimi yakalayabilmek olağanüstü bir başarı sözleriyle özetliyor. 2022–2023 yılları arasında toplanan verilerde bu nadir etkileşimin birden fazla kez gerçekleştiği belirlendi.
Bulgular dün, First Evidence of Solar Neutrino Interactions on 13C başlıklı makaleyle hakemli dergi Physical Review Lettersta yayımlandı.
