Kaçak Üretim, Ağır İhmal ve Eksik Denetim... 7 İşçinin Öldüğü Dilovası Faciasında Bilirkişi Raporu Tamam

Kocaeli'nin Dilovası ilçesine bağlı Mimar Sinan Mahallesi Mimar Sinan Caddesi'ndeki bir kozmetik fabrikasında, 8 Kasım'da çıkan yangında Şengül Yılmaz (55), Tuğba Taşdemir (18), Nisa Taşdemir (17), Cansu Esatoğlu (16), Esma Dikan (65), Hanım Gülek (65) ve Tuncay Yıldız (48) hayatını kaybetti.Soruşturma kapsamında gözaltına alınan 11 şüpheliden şirket sahibi Kurtuluş Oransal, şirket yetkilileri İsmail Oransal, Altay Ali Oransal, Aleyna Oransal ve Gökberk Güngör, 'Olası kastla öldürme' suçlamasıyla, Ali Osman Akat ve Onay Yürüklü, 'Suçluyu kayırma' suçlamasıyla tutuklandı.

Şüphelilerden G.B., H.E., Ö.A. ve Güven Demirbaş ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.30 Kasım günü tutuklu bulunduğu cezaevinde kalp krizi geçiren ve Kocaeli Şehir Hastanesi'ne kaldırılan fabrika sahibi Kurtuluş Oransal, hayatını kaybetti.AÇIĞA ALINDILARGebze Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamasında; Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminin (OSGB) Sorumlu Müdürü Ünal Aslan ve fabrika binasını kozmetik firmasına kiraya veren mal sahibi Güven Demirbaş gözaltına alındı.

Emniyetteki işlemlerinin ardından adliyeye sevk edilen şüpheliler tutuklandı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, olayın ardından Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Kocaeli İl Müdürü, SGK Kocaeli İl Müdür Yardımcısı, Gebze Sosyal Güvenlik Merkez Müdürü, Çalışma ve İş Kurumu Kocaeli İl Müdürü, İŞKUR Dilovası Hizmet Merkezi Müdürü, İŞKUR CİMER'den Sorumlu Şube Müdürü ve 1 personelin açığa alındığını duyurdu.Dilovası Belediyesi tarafından ise Belediye Başkan Yardımcısı Necati Temiz, Zabıta Müdürü Nizamettin Balcı ile zabıta memurları Cengiz Taşdemir, Ömer Kocabay ve Tekin İlaslan da açığa alındı.YANGININ NEDENLERİ NE?Yangının çıkış nedeniyle ilgili hazırlanan ön raporun ardından bilirkişi heyeti tarafından rapor hazırlanarak şüphelilerin kusur durumlarına yer verildi.Gebze Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından görevlendirilen heyet tarafından oluşturulan raporda yangının çıkış nedeninin etil alkolün kazana aktarımı sırasında oluşan statik elektrik boşalması ile karıştırıcı motoru veya bağlantı ekipmanlarında meydana gelen elektriksel kontak deformasyonunun birleşik etkisiyle gerçekleşen tutuşma olduğu belirtildi.Ex-proof ekipman bulunmaması, basınç tahliye ve havalandırma sistemlerinin yokluğu, topraklamanın etkisizliği ve yoğun buhar birikimi nedeniyle lokal parlama, kısa süre içinde 0,4–0,8 bar mertebesinde iç basınç oluşturan patlama karakterinde, 1.200–1.400 derece aralığında yüksek ısı ve alev yayılımına dönüştüğü ifadeleri de raporda yer aldı.Ayrıca yangının 3-4 dakika içinde üretim alanının büyük bölümünün sardığı da belirtildi.‘YANGIN VE PATLAMA DOĞAL SONUÇ’Yönetmelikler ve mevzuat açısından eksikliklerin de yer aldığı raporda, tüm bu teknik yasal zorunlulukların bir arada ihlal edilmiş olması, iş yerinin hem ulusal mevzuatın hem de uluslararası güvenlik normlarının en temel hükümlerine aykırı biçimde işlettiğini gösterdiği belirtildi.Bu ihlallerin olayın parlamadan patlamaya dönüşmesinde ve çok sayıda çalışanın yaşamını yitirmesinde doğrudan etki eden kritik unsurlar olduğunu belirten heyet, raporunda yapının iskan alınmadan kullanılmaya başlanmış olması, yangın güvenlik projesinin bulunmaması, elektrik tesisatının standart dışılığı, ATEX gerekliliklerinin yokluğu ve iş sağlığı–güvenliği hizmetlerinin hiç yürütülmemiş olması bir bütün olarak değerlendirildiğinde, yangın ve patlamanın mevzuata aykırı işletme koşullarının doğal sonucu olduğunun anlaşıldığını belirtti.KAMU KURUMLARINDA SUÇ YOKSadece G.B.’nin aktif sigortalı olduğu, diğer çalışanların sigortalı olmadığı belirtilen raporda SGK, ilçe sağlık müdürlüğü ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın olay tarihinde yürüttüğü bir denetim, yaptırım ve aktif gözetim işlemi tespit edilmediği, kurumların görev alanı gereği olayın meydana gelmesinde doğrudan etkilerinin bulunmadığı belirtildi.Raporda, “SGK’nın olay tarihinde kayıt dışı çalışanları sistem üzerinden tespit etmesi mümkün değildir; İlçe Sağlık Müdürlüğü’nün işyeri hekimi ataması üzerindeki yetkisi sınırlı olup denetim yetkisi Çalışma Bakanlığı İş Teftiş Kurulu’na aittir.

Bu nedenle, adı geçen kurumlar yönünden olayın meydana gelişine etki edecek nitelikte bir kusur veya ihmal değerlendirilmemiştir” denildi.Heyet raporunda, “Fiili üretim alanı ile ruhsat adresi arasındaki farklılığın sahada daha erken tespit edilememesi ve kaçak üst kat kullanımının durdurulmasının gecikmesi, özellikle zabıta müdürlüğü ilgili denetim biriminin kontrol–takip süreçlerinde yeterli etkinliğin sağlanamadığını göstermektedir.

Bu nedenle Dilovası Belediyesi yönünden, olayın teknik çıkış mekanizmasını doğrudan belirleyen bir etki oluşturmamakla birlikte, denetim ve uygulama süreçlerindeki gecikmeye bağlı sınırlı düzeyde idari nitelikte tali kusur bulunduğu değerlendirilmiştir” ifadelerine yer verdi.‘FİRMA YÖNETİCİLERİ AĞIR KUSURLU’Oluşturulan raporda, olayın dış müdahale veya kasıt içermeyen, tamamen uygunsuz üretim koşulları, teknik yetersizlikler, denetimsiz yapı kullanımı ve işveren yükümlülüklerinin ihlali sonucunda meydana gelen, öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte bir endüstriyel kaza olduğu kanaatine varıldığı ifadeleri yer aldı.Asli ağır kusur işletmeci Ravive Kozmetik Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş. ile fiilen yöneticilik yapan İsmail Oransal ve Ali Altay Oransal olduğu, fiili işveren vekili konumundaki Kurtuluş Oransal yönünden de asli nitelikte ağır kusur bulunduğu belirtildi.Taşınmazın olaydan önce kullanım geçmişinin önemli ölçüde eski malik Güven Demirbaş tarafından belirlendiğinin anlaşıldığı ifadelerinin yer aldığı raporda, taşınmazın üst katının, hiçbir ruhsat ve kullanım izni bulunmayan, mimari projede yer almayan kaçak yapı niteliğinde olduğu, buna rağmen 18 Ağustos 2023 tarihinde Ravive Kozmetik Sanayi ve Dış Ticaret A.Ş.’ye kiraya verildiği, kiracının 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla fiilen üretim faaliyetine başladığı belirlendiği ifade edildi.Heyet, “Dosyadaki ifade tutanakları, kiracı tarafından kullanılan alanın daha en başından itibaren parfüm, esans, solvent ve alkol bazlı ürünlerin üretimi için kullanıldığını, bu faaliyetin kiraya veren tarafından bilindiğini veya en azından kolaylıkla fark edilebileceğini göstermektedir” ifadelerini kullanırken, eski malik Güven Demirbaş yönünden tali ağır kusur, yeni malik Özzade Yapı İnşaat Ltd.

Şti. yönünden tali–orta kusur tespit edildiği de belirtildi.‘BELEDİYE VE SEDAŞ TALİ KUSURLU’Heyet ayrıca Küresel OSGB tarafından gerekli iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sahada fiilen yürütülmemesi nedeniyle OSGB yönünden idari nitelikte tali ağır kusur; bu kapsamda işleten Ü.Ç. ve mesul müdür Ünal Aslan yönünden tali ağır kusur, iş güvenliği uzmanı S.Ç. ile işyeri hekimi M.D. yönünden ise tali kusur bulunduğu belirtti.Dilovası Belediyesi bakımından, zabıta müdürlüğü ilgili denetim birimlerinin kaçak üst kat kullanımını zamanında tespit ve engellemede yeterli etkinliği sağlayamaması nedeniyle denetim ve uygulama süreçlerindeki gecikmeye bağlı sınırlı düzeyde idari nitelikte tali kusur olduğu ifade edildi.Elektrik sağlayıcısı şirket SEDAŞ yönünden ise iskanı bulunmayan yapıya verilen geçici elektriğin yeterince takip edilmemesi ve SEDAŞ Kontrolör Amirliği ilgili saha denetim birimlerinin projeye aykırı enerji aktarımını zamanında tespit edememesi nedeniyle tali ve sınırlı düzeyde teknik kusur bulunduğu belirtildi.Heyet, kusur ile ilgili, “Tarafların kusurları birbirinden bağımsız olmayıp, olayın oluşumuna katkıları itibarıyla müteselsil sorumluluk kapsamında değerlendirilebilecek niteliktedir” ifadelerine de raporda yer verdi.Türkiye'yi Yasa Boğan Yangın Faciasında Flaş Gelişme: Sorumlu İsim TutuklandıGüncel 6 Kişiye Mezar Olmuştu: Kocaeli'deki Faciada Ön Rapor Hazır!

İşte Yangının Çıkış NedeniGüncel