Haber Detayı
Sağlığa cepten 442.3 milyar TL ödedik
Toplam sağlık harcaması 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 89.6 artarak 2.3 trilyon TL’ye yükseldi. Vatandaş olarak ise sağlığa kendi cebimizden 442.3 milyar TL ödedik. Rakamlar devasa gibi geliyor ama başka ülkelerle mukayese ettiğimizde durum değişiyor. Hem TÜİK’in açıkladığı verilerle hem dünya ülkelerinin rakamlarını inceleyerek sağlık harcamalarına mercek tuttuk.
TÜİK, 2024 yılı sağlık harcamaları ile ilgili rakamları açıkladı.
Hem TÜİK’in açıkladığı verilerden bahsedeyim, hem dünya ülkeleri ile mukayese edeyim hem de uzmanlardan aldığım bilgileri paylaşayım.
Rakamlar ilk bakışta devasa görünebilir ama işin aslı öyle değil.Toplam sağlık harcaması 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 89.6 artarak 2.3 trilyon TL’ye yükseldi.
Bu rakamın 1.7 trilyon TL’si devlete, 564.9 milyar TL’si özel sektöre, 442.3 milyar TL’si vatandaşlara, 66.1 milyar TL’si de sigorta sektörüne ait. 2024 yılında devletin toplam sağlık harcaması bir önce seneye göre yüzde 86.1, özel sektörün harcaması yüzde 101.8, vatandaşın harcaması ise yüzde 100, sigorta şirketlerinin ise yüzde 110 artmış.Toplam sağlık harcamasının; yüzde 76.1’ini devlet –ki, bunun içinde SGK’nın payı yüzde 39.5-, yüzde 23.9’unu özel sektör, yüzde 18.8’ini vatandaşlar, yüzde 2.8’i de sigorta şirketlerinden oluşuyor.
Burada dikkat çekici nokta şu; 2024 yılında, bir önceki yıla göre toplam sağlık harcamaları içinde devletin payı 1 puan, SGK’nın payı 2.60 puan azalırken, özel sağlık kurumlarının payının 1.40 puan artması, ama daha da ilginci vatandaşın ödediği tutarın bir yılda 11 puan artması.KİŞİ BAŞINA HARCAMA YÜZDE 89 ARTTINe mi demek istiyorum? 2024 yılında vatandaş olarak sağlığa kendi cebimizden 442.3 milyar TL ödemişiz ve toplam sağlık harcamaları içinde vatandaşın cepten ödediği tutar artarak, neredeyse yüzde 19’a kadar çıkmış.Toplam sağlık harcamasının GSYH’ye oranı 2023 yılında yüzde 4.6 iken, 2024 yılında yüzde 5.3 olmuş.
Kişi başına sağlık harcaması 2023 yılında 14 bin 582 TL iken, 2024 yılında yüzde 89 artarak 27 bin 587 TL’ye yükseldi.
Kişi başına sağlık harcaması dolar cinsinden 2023 yılında 621 dolar iken 2024 yılında yüzde 35.3 artarak 840 dolara çıktı.DİĞER ÜLKELERDE DURUM NASIL?Rakamlar devasa gibi geliyor ama başka ülkelerle mukayese ettiğimizde durum değişiyor.
Mesela, ABD’de kişi başına sağlık harcaması son verilere göre 14.885 dolar, Almanya’da 9.365, İsviçre’de 9.963, Norveç’te 9.393, Fransa’da 7.367, İngiltere’de 6.747, İtalya’da 5.164, Yunanistan’a 3.607 dolarlarda.
GSYH’ye oran açısından bakıldığında da Türkiye’de yüzde 5.3 iken; Avrupa Birliği ortalaması yüzde 10, Almanya’da yüzde 11.7, Fransa’da yüzde 11.5, Avusturya’da 11.2, İsviçre’de yüzde 11.7’lerde. 34 Avrupa ülkesi arasında yüzde 5.7 ile Romanya’dan bile sonra geliyoruz; sağlık harcamasının GSYH’ye oranı açısından.
Kabaca değerlendirirsek, kişi başına sağlık harcaması ve sağlık harcamalarının GSYH’ya oranı açısından gelişmiş ülkeler bizim iki katımız değerlerde.DAHA FAZLA KAYNAK AYRILMALIİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof.
Dr.
Haluk Özsarı ile konuştum.
Özsarı, sağlık harcamalarının arttığını ancak gelişmiş ülkeler ortalamasının neredeyse yarısında olduğumuzu belirterek, şunları söyledi: “Ne yazık ki genel olarak değerlendirildiğinde, ülkemizin gelişmişlik düzeyine ve ekonomik büyüklük sıralamasına göre, sağlığa ayrılan kaynakların düzeyi açısından gerilerde olduğumuzu gösteriyor.
OECD ve G20 ülkeleri ile kıyaslandığında, sağlığa daha fazla kaynak ayırmamız gerekiyor.
Bunu bütçe dengelerinden bağımsız olarak görmekte ve değerlendirmekte çok büyük yarar olduğunu hep birlikte yaşayacağız.”Şu sıralar Meclis’te 2026 bütçe görüşmeleri sürüyor. 2002’de sağlık harcamalarının bütçe içindeki payı yüzde 2.5 iken, 2026’da bu oran yüzde 8.4’e çıkıyor.
SGK tarafından yapılan sağlık harcamaları da dahil edildiğinde toplam sağlık harcamaları 3.3 trilyon TL’ye ulaşıyor.
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, bütçe sunumunda, 2023 yılında sağlık hizmetlerine 1 milyar 48 milyon müracaat olurken, 2025’in 10 ayında bu sayısının 930 milyon olduğunu söyledi.Şunu da belirteyim, rakamlar gösteriyor ki, sağlık harcamaları ve vatandaşın cepten ödediği tutarlar yüzde 100’lere varan oranlarda artıyor.
Bu hızla giderse, bu yükü tek başına devletin kaldırması pek de olası gözükmüyor.
Vatandaşın da tek başına kaldırması olası değil.
O nedenle tamamlayıcı sağlık sigortası gibi sistemlerle bu yükün gelecekte özel sigorta sistemi ile paylaşılması gerekiyor; gelişmiş ülkelerde olduğu gibi.
