Haber Detayı
Uzmanlar Uyardı: Yapay Zeka Teknolojik ve Psikolojik Riskler Taşıyor
ODTÜ'lü araştırmacı Doç. Dr. Hande Alemdar ve Uz. Dr. Huriye Aslan yapay zekanın veri gizliliği, etik ve ruh sağlığı risklerine dikkat çekti.
Uzmanlardan uyarı: Yapay zekanın teknolojik ve psikolojik riskleri ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç.
Dr.
Hande Alemdar ile Ankara Eğitim Araştırma Hastanesi Psikiyatri İdari Sorumlusu Uzman Doktor Huriye Aslan, İhlas Haber Ajansı muhabirine yapay zekanın getirdiği fırsatlar kadar barındırdığı tehlikelere de dikkat çekti.
Teknolojik riskler: kara kutu ve öz-kopyalama endişeleri Alemdar, günümüzde yapay zeka sistemlerinin büyük veri ve yüksek işlem gücü gerektirdiğini, bu nedenle çoğunun büyük şirketlerin geliştirdiği "kara kutu" sistemler olduğunu vurguladı.
Araştırmacıların bu sistemlerin davranışlarını test ettiğini söyleyen Alemdar, şu uyarıları yaptı: "Bu sistemler kendi kendilerine oturup da insanlara saldırayım ya da kendimi yedekleyeyim, dünyayı ele geçireyim demiyor.
Biz onları geliştiren şirketlerin onları nasıl özelliklerle donattığını anlayabilmek için özellikle tasarlanmış bu çalışmaları yapıyoruz." Alemdar, yapılan testlerde bazı modellerde kendisini kopyalama veya yedekleme özellikleri tespit edildiğini ancak bunun "şu anda korkulacak bir seviyede" olmadığını belirtti: "En son yapılan çalışmalarda bazı sistemlerde gerçekten kendini kopyalama, yedekleme gibi özelliklerin olduğunu ancak bunun şu anda korkulacak bir seviyede olmadığını ortaya çıkarmış bulunuyoruz." Veri gizliliği: Kullanıcıların farkında olmadan verdiği izinler Alemdar, kullanıcı davranışlarının dijital ortamda sürekli veri ürettiğini ve bu verilerin, kullanıcının bilinçli ya da bilinçsiz izinleriyle paylaşıldığını söyledi.
Konuşmasında dikkati çeken ifadeler şunlar: "Aslında her şeyde bizim verilerimize erişme yetkisini vermiş oluyoruz" "Gerçekten çalmıyorlar, biz onlara o yetkiyi vermiş oluyoruz.
Çok dikkatli olmalıyız, eğer böyle bir kaygımız varsa hiçbir şekilde verilerimize erişilmesin, kullanılmasın istiyorsak en güzeli bu ortamlardan uzak durmak.
Ancak o da mümkün değil." Hukuk, etik ve düzenleme ihtiyacı Alemdar, mevcut hukuki altyapının yapay zekanın hızına yetişemediğini belirterek hem hukuki hem etik çerçevelerin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Konuşmasında şu uyarıya yer verdi: "Bir şeyin hukuki olması etik olduğu anlamına da gelmiyor.
Hem etik hem de hukuki boyutta tartışılmalı ve ciddi önlemler alınmalı." Alemdar ayrıca eğitim sistemleri ve iş yapış biçimlerinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini, yapay zekayı yok saymak yerine doğru kullanıma odaklanmanın önemini belirtti.
Psikolojik riskler: Yapay zekayla dertleşmenin tehlikeleri Uz.
Dr.
Huriye Aslan, yapay zekanın ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti.
Aslan, tanı ve tedavi gecikmelerinin, yapay zekanın kullandığı aşırı destekleyici dil nedeniyle patolojiyi artırabileceğini söyledi ve çarpıcı bir uyarıda bulundu: "İntiharlar ve bir başkasına zarar verme eylemleri yapay zeka ile dertleşme sonrası gündeme geliyor" Aslan ayrıca yapay zekanın sosyal izolasyonu artırabileceğini, insanların gerçek insan etkileşiminden uzaklaşarak yalnızlaşma riskiyle karşılaşabileceğini belirtti.
Veri gizliliğinin belirsizliğinin de önemli bir tehdit olduğuna değinen Aslan: "Veri gizliliğinin net olmaması nedeniyle oradaki söylemlerimiz bir başka yerde kullanılabilir" ifadelerini kullandı.
Tedavi ve tavsiye: Yapay zekayı tamamlayıcı araç olarak görmek Aslan, ruhsal sorun yaşayan kişilerin öncelikle bir sağlık profesyoneline başvurmasını tavsiye etti ve yapay zekanın tek başına profesyonel tedavi yerine geçemeyeceğini vurguladı: "Ruhsal anlamda tamamen profesyonel bir destek olmayacaktır." Her iki uzman da yapay zekanın tamamen reddedilmemesi gerektiğini, ancak hukuki düzenlemeler, etik gözetim ve veri gizliliği sağlanmadan yaygın kullanımının risk taşıdığını belirtti.
Eğitimde ve sağlıkta yapay zekanın verimli ve güvenli kullanımının, gerekli denetim ve entegrasyonlarla mümkün olacağına işaret ettiler.
HANDE ALEMDAR