Tiananmen emrine karşı çıkmıştı... Çinli generalin mahkeme görüntüleri ortaya çıktı

Çin'de 1989 yılının mayıs ayında demokrasi yanlısı protestolar büyürken hükümet, gösterilerin ancak ordu gücüyle bastırılabileceğine karar verdi.

Ancak başkent Pekin'de sıkıyönetimi uygulamakla görevlendirilen 15 bin askerin komutanı Tümgeneral Xu Qinxian, verilen emre itiraz etti.O zamanlar Çinli yetkililer bu itirazı kamuoyuna açıklamadı, Xu'nun beş yıl hapis cezasına çarptırıldığı bilgisi de gizli tutuldu.

Ne var ki şimdi Xu'nun yargılamasıyla ilgili sızdırılan yaklaşık altı saatlik bir video, Çin devletinin yıllardır üstünü örttüğü kararı gün yüzüne çıkardı.Videoda Mart 1990'da Tiananmen Meydanı'nın kanlı biçimde boşaltılmasından dokuz ay sonra Xu'nun gizli askeri mahkemesi görülüyor.'İYİ VE KÖTÜLER İÇ İÇEYDİ, KİMİ VURACAKTIM?'İngiliz dergisi The Economist'in haberine göre Xu Qinxian, Halk Kurtuluş Ordusu'nun (PLA) 38.

Ordu Birliği'nin komutanıydı. 20 Mayıs 1989'da sıkıyönetimi uygulamak üzere, zırhlı araçlarla yaklaşık 50 bin asker Pekin'e gönderilecekti.

Xu'nun birlikleri de bu gücün önemli bir parçasını oluşturuyordu.

Ancak Xu kendisine verilen emre karşı çıktı.Videoda neredeyse boş bir mahkeme salonunda bir askeri yargıç tarafından sorgulanan Xu, sakin ve pişmanlıktan uzak bir tonla kararını savunurken görüldü.

Asker ve sivillerin iç içe geçtiği bir ortamda ateş açmanın mümkün olmadığını söylediğini anlatan Xu "İyi insanlar ve kötü insanlar iç içeydi.

Ordu ve sıradan vatandaşlar karışmıştı.

Kime vuracaktım?

Nasıl uygulanabilirdi bu?" derken duyuldu.BİNLERCE KİŞİ ÖLDÜXu, birliklerin harekete geçirilmesinin "çok ciddi sonuçlar" doğuracağını düşündüğünü ve tarihe bir "suçlu" olarak geçmek istemediğini söyledi.

Emri bizzat uygulamayı reddettiğini ancak üstlerinden gelen talimatı ilettiğini de kabul etti.Xu'nun uymayı reddettiği operasyonda PLA, Tiananmen Meydanı'nı tahminen binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan şekilde boşalttı.

Çin devleti bugüne kadar resmi bir ölü sayısı açıklamadı.ÇİN'DE YASAKLANDISızdırılan videonun Çin'de erişime kapatıldığı öğrenildi.

Xu'nun 2021'deki ölümünün ardından saygıyla anıldığı mesajlar da Çin sosyal medyasından silinmişti.

Ancak video yurt dışında hızla yayıldı.Görüntüleri internete yükleyen kişinin ise Tiananmen protestolarına bizzat katılan ve daha sonra ABD'ye kaçan tarihçi Wu Renhua olduğu öğrenildi.

Wu videoyu nasıl elde ettiğini açıklamadı.Tarihçi X platformunda yaptığı paylaşımda sızıntının, Çin Komünist Partisi veya ordu içindeki güç mücadeleleriyle ilgisi olmadığını savunuyor.Bununla birlikte videonun ortaya çıkmasından bir gün sonra Devlet Sırları Bürosu Başkanı ve yardımcısının görevden alındığı duyuruldu.

Resmi bir bağlantı olmasa da bu gelişmenin video sızıntısıyla ilişkili olabileceği yönünde spekülasyonlar hızla yayıldı.