Suriye’de Esad yönetimi düşeli 1 yıl oldu: 1 yılda yaşananlar ve çözüm bekleyen konular

Suriye’de 8 Aral ık 2024 sabahı, 61 yıllık Baas y önetimi sona erdi.

Ebu Muhammed El Golani kod adl ı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed Şara, ülkenin ba şına ge çti.

BATI İZOLASYONUNUN SONU Şara’nın y önetimi devralmas ıyla birlikte Suriye’den Batı’ya, Batı’dan Suriye’ye ziyaretler başladı.

Ülkeye Esad döneminde uygulanan yapt ırımlar da adım adım kaldırıldı.

Avrupa Birliği bunu Mayıs ayında ger çekle ştirirken, ABD, Başkan yetkisiyle yaptırım muafiyetleri uyguladı.

ABD’nin Suriye B üyükelçili ğinin X hesabında Şara i çin, “Bu teröristi durdurun” etiketiyle 10 milyon dolar ödül kondu ğu g önderisi halen dururken, Şara, New York’ta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda konuşma yaptı, ardından Beyaz Saray’da, ABD Başkanı Donald Trump tarafından ağırlandı.

Trump, bu ziyaretten bir fotoğrafı Şara’ya, “Ahmed, sen harika bir lider olacaksın - ve ABD sana yardım edecek” notuyla ulaştırdı.

Öte yandan Rusya, geçmi şte savaştığı Şara ile temas kurdu, onu Kremlin’de ağırladı.

Ülkedeki İran etkisi ise neredeyse sıfırlandı. 560 BİN SURİYELİ ÜLKES İNE D ÖNDÜ Suriye’deki iktidar de ğişikliğine ‘en çok sevinen’ ülkelerden biri Türkiye oldu.

Geçici koruma kapsam ındaki yaklaşık 3 milyon Suriyeliden 560 bini ülkesine geri döndü.

Türkiye’nin Suriye Büyükelçili ği 12 Aralık’ta, 12 yıl sonra yeniden a ç ıldı.

İlk üst düzey ziyaret ayn ı g ün, M İT Başkanı İbrahim Kalın tarafından yapıldı.

Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2012’de sarf ettiği “Emevi Camii’nde namaz kılacağız” s özünü gerçekle ştirmeyi de ihmal etmedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, Ahmed Şara ile birlikte 22 Aralık’ta, Şam’ın Kasyun Dağı’nda çay içmesi ak ıllarda kalan karelerden oldu.

ABD Başkanı Trump, her fırsatta, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a “Suriye’yi aldınız” dese de bu ‘başarı’ T ürkiye taraf ından üstlenilmedi.

Erdo ğan hen üz Suriye’ye gitmezken, Şara da ilk yurtdışı ziyaretini Ankara’ya değil, Suudi Arabistan’a, doğduğu şehir Riyad’a ger çekle ştirdi.

Suriye hen üz Türkiye’deki büyükelçili ğini de a çmad ı.

Y ÜZLERCE İNSAN KATLEDİLDİ Suriye’deki tablo bir yıl i çerisinde her zaman ‘tozpembe’ olmad ı.

Mart ayında Aleviler, Temmuz ayında D ürziler bulunduklar ı b ölgelerde katliamlara u ğradı.

Y üzlercesi ya şamını yitirdi.

Ter ör örgütü PKK ba ğlantılı SDG, silahlarını bırakmamaya gerek çe olarak bu olaylar ı da g österdi.

Hakan Fidan da önceki gün, az ınlık haklarına dair bazı sorunların çözümsüz kald ığını belirterek, T ürkiye’nin yeni Suriye hükümetine verdi ği desteğin herhangi bir gruba baskı yapmak i çin verilen ‘aç ık çek’ olmad ığını kaydetti.

Ülkede elektrik ve su gibi temel gereksinimler de pek çok bölgede tam olarak kar şılanamadı.

G ÜNEYDE İSRAİL İŞGALİ Esad y önetiminin dü şmesinin üzerinden henüz 24 saat bile geçmemi şken, İsrail, Suriye’nin kilit askeri noktalarına hava saldırıları d üzenledi.

Ülkenin savunma altyap ısını neredeyse yok etti.

Genelkurmay Başkanlığını bombaladı.

Golan Tepeleri’ndeki işgalini genişleterek daha da kuzeye y öneldi.

Bunlara gerekçe olarak ise Dürzilerin durumunu ve yönetimdeki cihatç ı yapıyı g österdi.

Önümüzdeki süreçte ise Suriye ile İsrail arasındaki bu durumu sona erdirecek bir g üvenlik anla şması imzalanması hedefleniyor.

Suriye’nin bunun i çin hangi bedeli ödeyece ği ise soru işareti.

KİLİT NOKTA: SURİYE’NİN KUZEYİ T üm bunlar ın ötesinde, Türkiye’yi en çok ilgilendiren ba şlık, TSK unsurlarının da bulunduğu Suriye’nin kuzeyi oldu.

Ter ör örgütü PKK ba ğlantılı SDG g üçleri ülkenin üçte birine hakim durumda.

Liderleri Mazlum Abdi’nin ifadesine göre 70 bin askerleri, 30 bin polisleri var.

SDG, 10 Mart’ta, y ıl sonuna kadar Suriye h ükümetine entegre olaca ğına ilişkin bir mutabakat imzaladı.

Silahlı g üçlerin ne şekilde entegre olacağı ve b ölgenin nas ıl y önetilece ği ise yıl boyunca tartışıldı.

İlk konuda T ürkiye, blok olarak entegrasyona kar şı ç ıkarken, Abdi, d ün, “SDG’nin üç tümenini ve iki özel taburunu korumay ı kabul ettik.

Bunlardan biri sınır g üvenli ğine odaklanacak, diğeri ise kadın taburu olacak ve hepimiz Savunma Bakanlığı’nın bir par ças ı olacağız” s özlerini kulland ı.

Y önetim şekli konusunda ise Fidan, önceki gün, Suriye ile SDG’nin “Yerel yönetimde farkl ı bir uzlaşma ve farklı anlayışlara varabileceğini” belirterek üstü kapal ı bir şekilde adem-i merkeziyet çilikten bahsetti.

ABD’nin bu konudaki tavr ı ise yıl boyunca değişti.

ABD Ankara B üyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, son olarak, “Adem-i merkeziyetçilik bu bölgenin hiçbir yerinde i şe yaramadı.

Kararı buradaki gruplar, k ültürler, a şiretler verecek” dedi.

Suriye Enformasyon Bakanı Hamza Mustafa da d ün, “Adem-i merkeziyetçilik dönemi kapand ı” a ç ıklamasını yaptı.

Hem bu konuda hem de askeri alanda, yıl sonuna kadar yaşanabilecek gelişmeler ve nasıl bir yapının ortaya ç ıkacağı merak ediliyor.