Haber Detayı
‘Uzak Şehir’den yakın gerçeklere Mardin
Süryani kültüründen taş konaklara, dizi film setlerinden gastronomiye kadar uzanan zenginliğiyle Mardin, ışıl ışıl parlıyor. Bir acayip şehir, hiçbir yere yurda benzemiyor; dünyanın en güzel şehirlerinden biri, eşsiz bir coğrafya…
Mardin fotoğraflarına bakınca herkes çok şaşırıyor, gökyüzü koyu mavi, gözün gördüğünden daha mavi.
Gece yıldızlar çok parlak, çok yakın.
Ve şehir çok güzel ışıklandırılmış, arada beyaz florasan kaçsa da genel olarak sarı sıcak ve ışıl ışıl parlıyor Mardin.
Endüstriyel kirlilikten, fabrikalardan uzak, göz alabildiğine uzanan ovada birkaç anız dumanı dışında hiçbir şey dikkat çekmiyor.
Mardin deniz diyor ovaya…Ben eski Mardin’den, Murathan Mungan’ın baktığı yerden ovaya bakmaya giderim gün batımında, Suriye’nin ışıklarına, kızaran ufka bakar bir şiir okurum, yine yaptım.Yalnız Bir Opera.Arapçanın, Kürtçenin, Türkçenin, Süryanicenin bir arada konuşulduğu çok dilli bir medeniyet.
Hoşgörü sözünü sevmiyorum, içinde saklı kibirden, şiddetten dolayı.
Başka sözde bilmiyorum ama yerine koyacak.
Mardin bir acayip şehir, hiçbir yere yurda benzemeyen.
Çok güzel mekanlar açılmış.
Güneşli günler boyunca cadde çok kalabalıktı.
Bir aşağı bir yukarı… Boş dükkanlar vardı, hepsi dolmuş.
Hemen her dükkanda Süryani çöreği, badem şekerleri, hediyelik eşyalar, sabun gümüş ve altın takılar, kehribar tespihler, şallar… Daha turistik, daha çirkin hediyelik dolu.
Türkiye’nin her yerinden gelen gezginler ki çoğu kadın ve yabancı turistlerle gün boyu birkaç kez karşılaşmak mümkün.Kuyumcular çok güzel, telkâri, sarma işleri pek hoş.
Geleneksel takılar parıl parıl, vay be dedirtiyor.Bütün ülkeyi etkisine alan dizi İstanbul Ticaret Odası meclis üyeleri için her yıl sonunda bir çalışma toplantısı düzenliyor, bir sonraki yılın planlaması yapılıyor.
Bu yıl Mardin’de Mardin’in en güzel mevsiminde düzenlendi toplantı, hafif üşüyerek üstelik.
Midyat’a gidildi.
Konaklar, sokaklar keşfedildi.
Biz İTO meclisinden sekiz kadın Midyat’ta gruptan ayrıldık, bir araç ayarladık ve tutkuyla izlenen “Uzak Şehir” setine doğru Narlı Köyüne doğru yola çıktık.
Köyün girişinde jandarma nöbet tutuyor, kuş uçurtmuyor.
Sevgili Rima Erdemir gerekli izinleri almış, kendimizi Albora Konağı’nda buluyoruz.
Nefis bir köy manzarasıyla karşı karşıya konağın terasında, odalarında dolaşıyoruz.
Tabii bol bol fotoğraf çekiliyor.
Dilimizde Rodrigez’in gitar konçertosuna işlenmiş Sezen Aksu sözleri…“Uzak Şehir” reytinglerde bir numara; TOTAL izleyici grubunda 16,71 reyting 45,03 izlenme payı, AB kategorisinde 11,41 reyting 34,92 izlenme payı, 20+ABC1’de ise 15,58 reyting ve yüzde 41,14 izlenme payı alıyor.
Reklam verenler bu rakamları çok yakından takip ediyor, medya planlamaları bu rakamlara göre yapılıyor.
Bu arada Boran “Alya benim karım” diyor.
Cihan “nefesim Alya” diyor, Sadakat’a hem kızıyor hem hak veriyoruz.
Alya’nın kostüm seçimi Sinem ve Eda Gürkaynak tarafından yorumlanıyor.
Bu arada Instagramın en şahane ikilisi bu anne kız.
Çok gülüyorum, çok şey de öğreniyorum. “Uzak Şehir”e dönersek; her yere uzak bir dağın tepesiden bütün ülkeyi etkisine alan bir diziyi yaratmak ne kadar büyük bir emek.
Bir kez daha çok saygı duydum filmcilere, dünyanın en zor işlerinden biri ve seyrederken bu emek çok da anlaşılmıyor.Mardin ve Midyat’ta çekilen diziler, filmler bu bölgede turizme çok ciddi katkı sağlıyor.
Sıla tokası hala çok satıyor, Midyat’ta bir küçük sinema müzesi de var.2001 yılında Serdar Akar’ın yönettiği “Maruf” da Midyat’ta çekildi, sanırım Midyat’ta çekilmiş ilk film olmalı.
Meltem Cumbul, Ruhi Sarı, Emine Umar ve Nihat İleri oynamıştı, güzel filmdir.
Erken kalkan işine, altın takar dişine…Kafro’nun meşhur pizzası Narlı köyünden Kafro’ya geçtik.
Kafro (Elbeğendi) Köyü, Midyat’a bağlı, Süryani kültürünün izlerini taşıyan tarihi bir köy. 1980’lerde güvenlik nedeniyle boşaltılan köy, 2000’li yıllardan itibaren Avrupa’da yaşayan Süryani göçmenlerin geri dönmesiyle yeniden eski günlerine dönmüş.
Kafro’nun pizzası meşhur.
Sahibi de geri dönenlerden.
Harika bir iş yapmış ve köye bir pizzacı açmış.
Pazar Pazartesi kapalı, diğer günler kurallarıyla açık.
Girişte siparişi yazdırıp bekliyorsunuz. 20’ye yakın makul fiyatlı, gevrek hamurlu pizza var.
Oldukça da kalabalık bir müşteri kitlesi var.
Biz çok sevdik.Beş bin yıllık geçmişe sahip bu zengin coğrafyanın ve kültürün mirasçıları Süryaniler, günümüzde yaklaşık olarak beş milyon tahmin edilen nüfuslarıyla Türkiye, Suriye, Irak, Lübnan, Ürdün, İsrail ve Hindistan’da yaşamakta.
Tur Abdin yani Kulların Dağı Midyat ve çevresini kapsıyor ve Ortodoks Süryaniler’e ait bir çok kilise, manastır eşsiz bir mimari ile zamana, hayata meydan okuyor .Süryani bilginlerin bıraktığı kültür birkiminin devamlılığı bu kadim dilin yaşaması ile mümkün.
Çocuklara dil eğitimi kiliselerde veriliyor.
Ayrıca tıbbi bilimlerde araştırma yapanlar Süryanice öğreniyor, yüzyıllardan beri eğitim ve bilginin geleceğe aktarılması, geleneğin yaşatılması bu toplum için çok önemli, saygı duyulması, korunması ve desteklenmesi gerek.Tehlike sinyalleri veriyor Mardin dünyanın en güzel şehirlerinden biri, Midyat daha az bir şey değil.
Köyler çok güzel, eşsiz bir coğrafya.
Fakat Mardin tehlike sinyalleri veriyor, biraz daha kendi başına bırakılırsa korunamaz hale gelecek.
Çok bakımsız, çok yorgun gözüküyor.
Mardin’in özel bir ilgiyi hak ettiği konusunda herkes hem fikir, kimse bir şey yapmıyor.
Nicelik artarken, nitelik azalıyor.
Vasata teslim olmuş Mardin.
Entelektüel birikimi yüksek, aydını bol, yatırım potansiyeli yüksek Mardin’in sessizliği yoksunluğa dönüşmeden bir şeyler yapmak gerekiyor.