Haber Detayı
CHP’li Karasu, ulaştırmadaki ihaleleri inceledi, ‘11 şanslı şirketi’ milletvekillerine anlattı: ‘Gerçek ahtapotu’ izletti
İBB soruşturmasında iktidar tarafından kullanılan ‘Ahtapot’ ifadesine atıfta bulunan Karasu, “19 yılda 11 firmaya 61.1 milyar dolarlık 452 ihale verildiğini açıkladı. İhalelerin çoğu pazarlık usulü” ile yapıldı. Osmangazi Köprüsü, 11 köprü parasına geldi.
CHP’nin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, kamu ihalelerini mercek altına aldı.
Karasu, bulgularını 16 slayt halinde TBMM Plan ve B ütçe Komisyonu’nda milletvekillerine izletti.
Sunumda “Gerçek ahtapotun kollar ı” başlıklı bir tablo da g österildi.
Karasu’nun payla ştığı bu tabloya g öre, 2005 ile 2024 y ılları arasında 11 firmaya toplam 452 ihale verildi.
Bu ihalelerin toplam tutarı 61.1 milyar dolar.
G üncel tutara göre 2.5 trilyon lira.
Bu ihalelerden yüzde 54’ünü kapsayan 1.3 trilyon liral ık b üyük bir bölümü “pazarl ık usul ü” ile gerçekle ştirildi.
Y üzde 24’üne denk gelen 605.8 milyar liras ı “belli istekliler arasında ihale” y öntemiyle yap ıldı.
Y üzde 22’sine denk gelen 574.2 milyar liras ı ise “a ç ık ihale” olarak ger çekle ştirildi.
Sunuma g öre, Osmangazi Köprüsü’nün ihale tarihi itibariyle maliyeti 1.5 milyar dolard ı.
G üncel maliyeti 63.1 milyar lira.
Karayollar ı b ütçesine konacak 3 y ıllık garanti ödemesi 376.3 milyar lira.
Sadece 3 y ıllık ödenekle 6 köprü yap ılabilirdi.
Yavuz Sultan Selim K öprüsü’nün maliyeti ihale tarihi itibariyle 809.9 milyon dolar.
Güncel maliyeti 34.1 milyar lira. 3 y ıllık toplam garanti ödemesi 376.3 milyar lira. 3 y ıllık ödenekle yap ılabilecek k öprü say ısı 11.
Çanakkale Köprüsü’nün ihale tarih itibar ıyla maliyeti 1.8 milyar dolar.
G üncel maliyet 78.4 milyar lira. 3 y ıllık garanti ödemesi 376.3 milyar lira. 3 y ıllık ödenekle yap ılabilecek k öprü say ısı 5.
Karasu, komisyonda şunları s öyledi: “Bakanl ığınıza bağlı sadece 18 yapım işinde Sayıştay’ın ve kurum teftiş raporlarının tespit ettiği -bug ünkü döviz kuruyla- 768 milyar TL kamu zarar ı var. ‘Ahtapot...’ diyorsunuz ya, sizde ahtapotun havuzu var.
Bakın, 11 şanslı şirkete 452 ihale vermişsiniz, bu ihaleler kapalı kapılar ardında kuralsız, kanunsuz verdiğiniz ihaleler.
Bu ihalelerin tutarı tam 61 milyar dolar yani g üncel kurla tam ı tamına 2 trilyon 562 milyar lira, bu ihalelere yapişlet-devretler de dahil değil.” HAYALLER GERÇEKLER Sunuma göre, Y İD ulaşım projeleri i çin bütçeden yap ılan garanti ödemelerinin 2018 y ılında idarelerin yatırım b ütçelerine oran ı sadece y üzde 18’di. 2024’te bu oran yüzde 69’a ç ıktı.
YİD kapsamında karayolları b ütçesinden geçen y ıl 60.2 milyar lira garanti ödemesi yap ıldı.
Son 5 yılda yapılan garanti ödemeleri yüzde 1080 oran ında arttı. 5 yılda tam 273 milyar lira ödendi.
Sadece gelecek 3 y ıl i çin 376 milyar lira ayr ıldı.
Ankara-İstanbul YHT’nin yapımının 20 yıldır devam ettiğine vurgu yapılan sunumda, “Ankara-İzmir YHT 1080 g ünde bitecekti, 2028 y ılı da hayal g örünüyor.
Band ırma-Bursa-Osmaneli YHT yapımı 14 yıldır devam ediyor.
Ankara-Sivas YHT, ‘2 saatte gidilecek’ denilmişti, 3 saat 20 dakika s ürüyor.
Halkal ıKapıkule 2023’te bitecekti, 2028’de biteceği a ç ıklandı” denildi.
DEVİRLER UZADI, GARANTİ ARTTI Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nun (Osmangazi K öprüsü dahil) kamuya devir tarihi 2035’ten 2038’e, KMO K ınalı-Odayeri 2025’ten 2030’a, KMO Kurtk öy-Akyaz ı 2024’ten 2030’a, KMO Nakkaş-Başakşehir 2041’den 2044’e, Ankara-Niğde Otoyolu 2030’dan 2035’e Menemen-Aliağa- Çandarl ı Otoyolu’nda 2027’den 2028’e, Malkara- Çanakkale (Çanakkale Köprüsü dahil) 2037’den 2038’e uzat ıldı.
KMO Odayeri-Paşak öy Kesimi (Yavuz Sultan Selim köprüsü dahil) devir tarihi 2024’ten 2028’e ç ıkarılırken, 4 yıllık uzatma ile şirkete 4.8 milyar dolar ek tutar gidecek.
Sunuma g öre, Ayd ın-Denizli Otoyolu’nda s özle şme değişikliği ile bir kesimde 35 bin olan g ünlük geçi ş garantisi 53 bine ç ıkarıldı.
Diğer kesimde 30 bin olan garanti 48 bine y ükseltildi.
Firmaya 48 milyar lira ödeme olacak.
