Haber Detayı
Kabus gibi: Karınca kolonilerinde yaşanan inanılmaz "ihanet"
Parazit karınca kraliçeleri, formik asit püskürterek ev sahibi kraliçenin kokusunu anında siliyor. Kraliçeyi tehdit zanneden işçi karıncalar, koloni koruma içgüdüsüyle kendi annelerine saldırıp onu parçalıyor. Uzmanlar bu olayı, doğadaki en bencil manipülasyonlardan biri olarak adlandırıyor.
Yeni bir araştırmaya göre, işgalci parazit karınca kraliçeleri, farklı kolonilerden gelen işçi karıncaları inanılmaz bir şekilde kandırarak kendi annelerini öldürüp parçalamalarını sağlıyor, böylece işgalci kraliçe tahta geçebiliyor.
Görünüşe göre parazit kraliçe, koloniye sızıyor ve ardından hüküm süren kraliçenin üzerine formik asit püskürtüyor.
Bu çarpıcı olay, doğadaki manipülasyonun ne denli acımasız olabileceğini gösteriyor.
Çalışmanın baş yazarı, Japonya’daki Kyushu Üniversitesi’nden biyolog Keizo Takasuka, “Kraliçenin kokusu formik asitle siliniyor ve bir anda işçilerin en fazla koruması gereken birey, tehlikeli bir tehdide dönüşüyor.
Bu durum, hem ev sahibi kraliçe hem de işçiler için tam bir kabus haline geliyor” diyor.Lasius orientalis ve Lasius umbratus gibi bazı karınca türleri, sosyal parazitler olarak yaşıyor.
Bu türlerin kraliçeleri, sıfırdan kendi kolonilerini kurmak yerine, Lasius flavus ve Lasius japonicus gibi diğer türlerin kolonilerine sızıyor ve orayı ele geçirerek işçilerin kendilerine hizmet etmesini sağlıyor.Bilim insanları, bu işgalci kraliçelerin, koloni üyesi gibi görünmek için çaldıkları kokuları kullandıklarını zaten biliyordu.
Karıncaların görüşünün kısıtlı olması ve yuvanın karanlık olması nedeniyle işçiler tanıma ve karar verme süreçlerinde kokulara büyük ölçüde güveniyor.
Ancak araştırmacılar, işgalcinin işçileri kendi annelerini öldürmeye nasıl ikna ettiğini merak ediyordu.Laboratuvar ortamında gözlemlenen ihanetTakasuka ve meslektaşları, karıncaların davranışlarını laboratuvarda inceledi ve bulgularını Current Biology dergisinde yayımladı.
Araştırmacılar, ilk olarak işgalci kraliçeyi ev sahibi işçiler ve kozalarla bir araya getirerek doğru kokuyu edinmesini sağladı.
New York'taki Rockefeller Üniversitesi’nden Daniel Kronauer, bu koku edinmenin doğada da gerçekleştiğini belirtiyor.
Kronauer, “Bazen bu kraliçelerin ev sahibi türlerin kolonilerinin dışında olduğunu görüyorsunuz, ev sahibi işçileri çiğniyorlar ve kendilerini onların kimyasallarıyla temizliyorlar, böylece bir tür görünmezlik kazanıyorlar” diyor.Parazit karınca kraliçesi Lasius orientalis (solda), Lasius flavus'un yuvasına sızıyor ve kraliçeye (sağda) yaklaşarak kimyasal spreyini püskürtüyor.Keizo Takasuka/Kyushu ÜniversitesiDaha sonra araştırmacılar, bir L. orientalis kraliçesini bir L. flavus yuvasına ve bir L. umbratus kraliçesini bir L. japonicus yuvasına soktu.
İşgalci kraliçeler, işçiler tarafından büyük ölçüde kabul edildi ve ev sahibi kraliçelere doğru ilerledi.Her parazit kraliçe, ev sahibi kraliçenin üzerine karın sıvısı püskürttü ve hızla geri çekildi.
Bunun üzerine, kışkırtılan işçiler hemen kendi annelerine dönüp ona saldırdı.
Eğer ev sahibi kraliçe ilk saldırıdan kurtulursa, parazit kraliçe geri dönüp tekrar püskürtme yaptı ve bunu ev sahibi kraliçe kendi kızları tarafından öldürülüp parçalanana kadar yapmaya devam etti.Karıncalar tehdit edildiğinde keskin, sirke benzeri kokusu olan formik asit püskürtebiliyor ve Takasuka, işgalci kraliçelerin ev sahibi kraliçeye püskürttüğü şeyin bu olduğunu düşünüyor.
Kronauer, karıncaların saldırıya uğradıklarında genellikle formik asit püskürterek kolonideki diğer karıncaları uyardığını, bu yüzden parazit kraliçenin bu mekanizmayı kullanmasının çok mantıklı olduğunu belirtiyor.
Kronauer, “Temel olarak, kraliçeyi formik asitle püskürterek onun bir davetsiz misafir olduğunu söylüyor ve saldırıyı tetikleyen de bu oluyor” diye açıklıyor.Ve "taht" el değiştiriyorDurum sakinleştiğinde, parazit kraliçe kendi yumurtalarını bırakmaya başlıyor ve işçiler hem ona hem de yavrularına bakıyor.
Bu aşamada, işçiler sürekli olarak kraliçenin üzerinde geziniyor ve kraliçe koloninin genel kokusuna karışıyor.
Kronauer, “Bu yüzden parazit kraliçenin sürekli işçileri öldürmesi ve çiğnemesi gerekmiyor” diye ekliyor.
Zamanla eski işçiler ölüyor ve parazit kraliçenin etrafında tamamen kendi yavrularından oluşan bir nesil kalıyor.Diğer bazı parazit karınca türlerinde, işgalci kraliçe mevcut kraliçeyi bizzat kendisi öldürüyor.
Yavruların annelerini öldürmesi (matrisid), doğada alışılmadık bir durum ve bu olay gerçekleştiğinde genellikle türün yararına oluyor.
Ancak bu karıncaların durumunda, sadece parazit türü kar sağlıyor.
Kronauer, olayı “Bu, sosyal parazitin bakış açısıyla bencilce bir manipülatif davranış.
Yerleşik işçilerin yaptığı ise çok aptalca, uyarlanabilir olmayan bir eylem” şeklinde yorumluyor.
