Haber Detayı

1930’ların bir dahisi, modern perakendenin kaderini yazdı
Gastroda odatv.com
22/11/2025 11:35 (4 hafta önce)

1930’ların bir dahisi, modern perakendenin kaderini yazdı

1930’larda müşterilerin sadece taşıyabildikleri kadar ürün alabildiği bir dönemde, Oklahomalı bir bakkalın basit ama devrim niteliğindeki icadı tüm alışveriş alışkanlığımızı kökten değiştirdi. Silvan Goldman’ın ortaya çıkardığı alışveriş arabası, perakendenin kaderini belirleyen bir sembole dönüştü.

Bugün her markette karşımıza çıkan alışveriş arabaları, perakendenin ayrılmaz bir parçası.

Oysa bir zamanlar müşteriler yalnızca kollarında taşıyabildikleri kadar ürün satın alabiliyordu.

Ve bu yeni icada alışmak, hiç de sandığımız kadar kolay olmamıştı.Silvan Goldman, Oklahoma doğumlu genç bir iş insanıydı.

I.

Dünya Savaşı sonrası Kaliforniya’da bir gıda toptancısında çalışırken, her şeyi tek çatı altında toplayan o yeni “süpermarket” fikrine hayran kalmıştı.

Yine de dikkatini çeken bir sorun vardı; müşteriler, çantalarına ya da sepete sığdırabildikleri kadar alışveriş yapıyor, daha fazlasını taşıyamadıkları için almaktan vazgeçiyordu.1920’de kardeşi Alfred ile birlikte bu süpermarket modelini Oklahoma’ya taşıyıp kendi mağaza zincirlerini kurdular.

Ancak Goldman’ın aklı hala aynı sorundaydı; insanlar alışveriş yapmaya hazırdı, ama kollarının sınırları onları frenliyordu.Goldman’ın 1936’daki ilk alışveriş arabası prototipi oldukça ilkel bir tasarımdı.

Altına tekerlek takılmış, birbirine bağlanmış iki katlanır sandalye ve üstüne yerleştirilmiş bir sepet.

Bu tuhaf ama işlevsel tasarım, 4 Haziran 1937’de Oklahoma City’deki Humpty Dumpty marketinde “resmen” sahneye çıktı.KİMSE BU ALETİ KULLANMAK İSTEMİYORDUScience Museum Oklahoma’nın koleksiyon direktörü Alyson Atchison’ın aktardığına göre, müşteriler yeni arabayı görünce geri adım attı.

Kadınlar, bebek arabası itmekten bıktıkları için mağazada benzer bir aracı sürmek istemiyordu.

Erkekler ise bu hareketi “kadın işi” olarak görüp arabayı itmenin kendilerini küçük düşüreceğini düşünüyordu.Bugün müzede sergilenen o ilk alışveriş arabası, günlerce mağazanın girişinde yapayalnız ve dokunulmadan beklemiş.

Goldman, insanların alışkanlıklarını kırmanın yolunun yine insandan geçtiğini fark etmiş.

Mağazada alışveriş yapan, şık ve kendinden emin modeller görevlendirmiş.

Bu modeller, arabaları gururla iterken diğer müşteriler de bu yeni “trendin” ne kadar kullanışlı olduğunu kendi gözleriyle görmüş.

Bir süre sonra herkes aynı kolaylığa sahip olmak isteyince talep o kadar artmış ki, 1940’ta alışveriş arabası sipariş eden market sahipleri yedi yıl süren bir bekleme listesine girmek zorunda kalmışlar.Artık müşteriler daha büyük ürünleri rahatlıkla taşıyabildiği için, gıda üreticileri de ambalaj boyutlarını büyütmeye başladı.

Dev marketler, geniş koridorlar ve hacimli ürünlerle dolu modern alışveriş kültürü işte bu küçük buluşun üzerinden yükseldi.Atchison’ın sözleriyle: “O tekerlekler, alışverişi sonsuza dek değiştirdi ve hala dönmeye devam ediyor.”Odatv.com

İlgili Sitenin Haberleri