Türk heyeti yerinde inceledi... Sincan Uygur Özerk Bölgesi: Cami var, Uygurca yasak değil

Aralarında çok sayıda gazeteci, yazar, araştırmacı ve siyasetçinin olduğu Türk heyeti, Çin’in İstanbul Başkonsolosluğu aracılığıyla bizzat Xinjiang-Uygur Özerk Bölgesi hükümetinden gelen davet üzerine Çin'e gitti.

Türkiye-Çin Dostluk Vakfı’nın desteğiyle gerçekleştirilen ziyaretin amacı "Çin'de Uygur Türklerine yönelik baskı" iddialarını yerinde gözlemlemekti.Türk heyetinde TKP'li siyasetçi ve teorisyen Aydemir Güler, gazeteci Ceyda Karan, Erkin Öncan, Nur Batur, Mehmet Ali Güller, Merdan Yanardağ, Tuba Emlek, Uğur Pideci, Ümit Zileli, Yavuz Alogan, Yavuz Selim Demirağ, Zeynep Gürcanlı ile Kırmızı Kedi Yayınevi'nin kurucusu Haluk Hepkon ve Türk Halk Müziği sanatçısı Muharrem Temiz, Türkiye-Çin Dostluk Vakfı’nın başkan ve yardımcısı Hasan Çapan ile Eda Lermi yer aldı.Gazeteci Nur Batur, Çin'deki gözlemlerini sosyal medya hesabından şöyle anlattı:Dünya devi Çin’deydim.

Uygur Türklerinin diyarında...'ANADOLU'DA GİBİYDİK'Bir grup meslektaşımla birlikte Urumçi’den Turfan’a ve Kaşgar’a kadar binlerce kilometre yaptık.

Çinli ve Uygurlu yöneticilerle görüştük.

Köylere gittik.

Bazen Anadolu’da gibiydik.

Renkli ve keyifli anlar yaşadık.Hele Kaşgar’ın eski şehrinde dolaşırken, grubumuzdaki, TRT sanatçısı Muharrem Temiz, gitar eline alınca, Uygurlu Türk’lerle birlikte Aşık Veysel’in “Uzun İnce bir yoldayım” türküsünü bile söyledik. “Ayrılık” türküsünü söylerken duygulandık..Nazım Hikmet’i de Livaneli müziğiyle andık...BATI'NIN ANLATTIKLARIGiderken 6.5 saatlik uçak yolculuğunda kafamda o kadar çok soru vardı ki!

Yıllarca “yasak bölge” olan “Doğu Türkistan” ya da Sincan Özerk bölgesinde, 1 milyon Uygurlunun toplama kamplarında tutulduğu doğru muydu?

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinin 2022 raporundaki gibi, “insanlığa karşı suç düzeyine varabilecek” işkence vakaları mı vardı?Ya Alman araştırmacı Adrian Senz’in DW’de anlattıkları!Senz uydudan izliyor bölgeyi!Kaşgar’da, 1000’e yakın eğitim kampı olduğunu, gençlerin zorla götürülüp Çin’ce öğretildiğini, İslamın tehlikelerinin anlatıldığını söylüyordu. “Mao’nun eğitim devriminden bu yana en büyük eğitim projesi uygulanıyor, kültür soykırımı yapılıyor" diyor.'UYGURLULARA SOYKIRIM UYGULANIYOR' DİYE KOPARILAN KIYAMETPeki, "Çin iddialara ne diyor?" derseniz! “Radikal ayrılıkçı gruplar ve cihatçı teröristlerle mücadele ediyorum” diyor.Bölgeye sızan cihatçıların olduğuna hiç kuşku yok.

ABD parmağı mı?

Olabilir.Türkiye’de "Uygurlulara soykırım uygulanıyor" diye kopan kıyamete gelince!

İşimiz zor!

Demokrasinin adeta askıya alındığı T’den, Çin’e ders vermeye kalkarsak komik olmaz mı?Ben bölgeye, ne eski Maocu, ne de Türk-İslam sentezci gözlükle baktım.Enver Paşa gibi, “Bağımsız Türkistan" hayaliyle bakacak da değilim.Gerçek şu ki, bölge hala, Şanghay ve Beijing’den en az 50-60 yıl geride!

BÖLGE ÇİN’in YUMUŞAK KARNI!

SORUNUN TEMELİNDE GERİ KALMIŞLIK VE YOKSULLUK VAR.Çin bölgeyi Şanghay yapmak için Dev Kalkınma Projesi uyguluyor.

Nasıl mı?Anlatacağım.

İzlenimlerimle birlikte!MEHMET ALİ GÜLLER: 2 GERÇEK, 2 YALANCumhuriyet yazarı Mehmet Ali Güller ise "2 gerçek, 2 yalan" başlıklı yazısında anlattı.

Uygurcanın yasak olmadığını belirten Güler, "Uygur dili, Sincan-Uygur Özerk Bölgesi’ndeki iki resmi dilden biridir.

Çin paralarında, sağ üst köşede, paranın sayısal göstergesinin altındaki paranın değerinin yazılı olduğu bölümde, Çince dışında Uygurca da vardır.

Resmi parasında Uygurca kullanan bir devletin, Uygurcayı yasaklaması zaten eşyanın tabiatına aykırı." dedi.Güler, "ikinci yalanın" ise cami ve ibadete yönelik baskılar olduğunu belirterek şöyle yazdı:Camiler var, üstelik çok estetikler ve bakımlılar.

Camilerde ibadet serbest.

İslam Enstitüsü’nde derslere girdik, izledik, kitapları inceledik.

Aslında zor bir eğitim çünkü Çince ve Uygurcaya ek, Arapçayı da öğreniyorlar.

Kuran, üç dille de mevcut.

Camilerde imam olmak üzere eğitim gören bu gençlerin her ihtiyacı karşılanıyor, üstüne harçlık da alıyorlar.

Kaldıkları yurtları, yemekhaneleri, spor salonları, derslikleri üst seviyede.Odatv.com