Haber Detayı
İklim değişikliği alerjik semptomları artırıyor
Kasım rüzgarları sadece hafiften üşütmüyor, polenleri savuruyor. İklim değişimiyle uzayan alerji sezonu, alerjik rinit vakalarını artırıyor. Evdeki basit önlemler ve doğal gıda karışımları, semptomları hafifletebilir ve tedaviyi destekleyebilir.
Son yıllarda İstanbul’da hatta tüm Türkiye'de kasım ayı giderek daha az yağmurlu ve kurak geçiyor.
Eskiden bu dönemde daha düşük sıcaklıklar ve yağmurlu günler hakimken, artık sıcaklık artışları, rüzgar stabilitesindeki değişimler ve yağış düzenindeki bozulmalar dikkat çekiyor.
Bu iklim değişimi, alerjik rinit gibi solunum yolu alerjilerinin artmasında kritik bir rol üstleniyor.Tıp alanındaki çalışmalar, küresel ısınma ve şehirleşmenin alerjik rinit sıklığını artırdığını ortaya koyuyor.
İklim değişikliği; polen üretimini, alerjenik potansiyelini ve hava yollarında yayılmasını etkiliyor.
Ayrıca, sıcaklık ve nem değişimleri ev içi alerjen yükünü — örneğin ev tozu akarlarının sayısını — artırabiliyor.
Ege Üniversitesi’nden bir ekibin yakın zamanda yaptığı açıklamada, polen mevsiminin iklim değişikliği nedeniyle 20–30 gün kadar uzadığını vurguluyor; bu da alerjinin süresini ve şiddetini tetikliyor.
KORUNMA STRATEJİLERİEv tipi iyileştirmelerPolen yoğunluğu yüksek günlerde pencereleri kapalı tutmak.HEPA filtreli hava temizleyiciler kullanmak.
Ege Üniversitesi araştırmacıları, bu tür cihazların polen ve partikül yükünü azaltmada fayda sağlayabileceğini belirtiyor.Düzenli ev temizliği, halılar, perdeler ve yatak başı gibi bölgelerde biriken toz akarlarını azaltmak için sık süpürme ve ıslak temizlik yapılmalı.Nem kontrolü, aşırı nem hem akar hem küf gelişimini artırabilir.
Türkiye Ulusal Allerji dergisi, ısı ve nem artışının ev tozu akarı yoğunluğunu artırdığını bildiriyor.Hava durumu bilgileri dikkate alınmalıPolen ve rüzgar uyarı sistemlerini takip etmek, alerji riskinin yüksek olduğu günlerde dışarıda geçireceğiniz zamanı sınırlamak.Özellikle rüzgarlı, tozlu ve polenli günlerde açık hava maskeleri (örneğin N95 tipi) semptomları azaltabilir.İç mekan havalandırması, günün polen yoğunluğunun düşük olduğu saatlerde, örneğin sabah erken ya da akşam geç saatlerde kısa süreli havalandırma yapılabilir.Tıbbi ve önleyici yaklaşımSemptomlar sık ya da şiddetliyse, alerji testi ve uygun tedavi (ilaç, immünoterapi) değerlendirilmeli.Alerji bir “kader” değil, bilinçle yönetilebilen bir durumdur.İklim ve hava kalitesi değişikliklerinin alerji üzerindeki etkisi, halk sağlığı gündeminde daha fazla yer almalı.EVDE KOLAY BULUNAN GIDALARLA DESTEKLEYİCİ “TEDAVİ” (DOĞAL YAKLAŞIMLAR)Alerji semptomlarına karşı tek başına ilaç yerine, yaşam tarzı ve beslenmeyle destekleyen yaklaşımlar da çok değerli.
Bilimsel literatürde, bazı gıdaların anti-inflamatuar, anti-histaminik ya da bağışıklık dengesi üzerine olumlu etkileri olduğu gösteriliyor.Aşağıda “altyapı desteği” sağlayabilecek bazı gıda önerileri ve pratik reçeteler yer alıyor.Gıda / BileşenNasıl yardımcı olurKullanım önerisiSoğan (özellikle kırmızı)Quercetin içerir — doğal bir anti-histaminik flavonoiddir.Salatalarda çiğ soğan, turşu haline getirilmiş soğan veya soğan çorbası.Turmeric (zerdeçal)Curcumin içerir; güçlü anti-inflamatuardır ve histamin salınımını azaltabilir.Zerdeçallı süt (süt veya bitkisel süt + zerdeçal + karabiber), yemeklere baharat olarak ekleme.C vitamini içeren meyveler (örneğin portakal, mandalina, kivi)C vitamini, histamin liberasyonunu azaltarak alerji semptomlarını hafifletebilir.Günlük meyve suyu, smoothie, taze meyve atıştırması.Yağlı balık (somon, uskumru vb.)Omega-3 yağ asitleri (EPA, DHA) inflamasyonu azaltır.Haftalık diyet planına 1–2 porsiyon somon veya benzer balık eklemek.AnanasBromelain enzimi içerir, bu enzim sinüs dokusunda şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.Taze ananas dilimleri, smoothie ya da meyve salatasında kullanma.BalBazı çalışmalara göre yerel çiçek polenlerini az miktarda içeren ham bal, bağışıklığı alerjenlere karşı “alıştırmaya” yardımcı olabilir.Sabah bir çay kaşığı ham bal (saf ve yerel üretimse daha etkili) tüketmek.Kefir / ProbiyotiklerBağırsak mikrobiyomu bağışıklık sistemini düzenler ve alerji yanıtını etkileyebilir.Sabahları kefir ile meyve karıştırmak, yoğurt veya fermente gıdaları yemek.ZencefilGingerol bileşeni, inflamasyonu azaltabilir ve burun-boğaz tahrişine iyi gelebilir.Zencefil çayı (taze zencefili dilimleyip sıcak suya ekleyerek), yemeklerde zencefil kullanımı.Örnek günlük “destek çayı” tarifi1 su bardağı sıcak su1–2 cm taze zencefil (ince dilimlenmiş)Yarım çay kaşığı toz zerdeçalBir tutam karabiber (curcumin emilimini artırmak için)1 tatlı kaşığı ham bal (isteğe bağlı)Bu karışımı 5–7 dakika demleyip tüketebilirsiniz.
Hem anti-inflamatuar özelliği hem de semptom rahatlatıcı etkisi olabilir.Bu öneriler destekleyici “doğal” yaklaşımlar olup, tıbbi tedavinin yerini tutmaz.
Özellikle ağır semptomlar, astım veya kronik alerji geçmişi olan kişiler mutlaka bir alerji uzmanına başvurmalı.Bal ve probiyotik gıdalar alerjisi olan bireylerde dikkatli kullanılmalı; bazı gıdalar da ters reaksiyon yaratabilir.Beslenme değişiklikleri uzun vadeli etki gösterebilir; “mucize çözüm” beklentisi olmadan, yaşam tarzı bütünsel olarak ele alınmalı.Odatv.com
