Haber Detayı
Yeni Ortadoğunun şifresi: Oval Ofis'te Trump'tan Fidan'a dikkat çeken soru
ABD Başkanı Donlad Trump, Oval Ofiste Dışişleri Bakanı Hakan Fidana İsrail ile çözüm arayışını sorarken, Fidanın cevabı diplomasi tarihine not düşülecek nitelikteydi. Peki bölgedeki yeni dönemin sinyalleri bu görüşmede mi gizli? Hürriyet yazarı Fatih Çekirge köşesinde kaleme aldı.
Ankara Temsilcimiz Hande Fıratın haber/analizinden öğreniyoruz.Başkan Trump Oval Ofiste Dışişleri Bakanı Hakan Fidana özetle şöyle soruyor:İsrail ile bu işi nasıl çözeceksiniz?Bu sorunun arkasında çok önemli mesajlar var.Ama önce Fidanın cevabını aktarayım:İsrailin politikaları hem sizin sorunlarınızı hem bizim sorunlarımızı çözmeyi engelliyor.Bu diyalog önümüzdeki dönemle ilgili çok önemli ipuçları barındırıyor.Dahası önümüzdeki dönemi analiz edebilmemiz için çok önemlidir.Tabii Fidanın verdiği çok zekice cevabı da diplomasi tarihimiz açısından not etmek gerekiyor.Şimdi Trumpın sorusuna gelelim.KİMİN YANINDA?Başkan Trump soruyu Suriye Cumhurbaşkanı Şaranın yanında soruyor.
Dün yazdığım gibi Trump, Şarayla yaptığı görüşmede Suriye Hükümetinin İsraille normalleşmesini istiyor.
Karşılığında özet ve sonuç olarak istikrar ve yeniden inşa yardımı öneriyor.
Şara kabul ediyor.
Bu bilgiyi not ettikten sonra, Trumpın Türkiye Dışişleri Bakanına yönelttiği soruyu, Suriye Cumhurbaşkanının yanında sorduğunu vurgulamak gerekiyor...Öyleyse sorunun nerede sorulduğu kadar;Kimlerin yanında sorulduğu da önemli hale geliyor.Belli ki Trump yönetiminin bir hazırlığı var.Gazzedeki istikrar ve bölgedeki yeni dönem için Türkiyeyi yanına almak istiyor.Bunun için de İsraille Türkiyenin bir şekilde normalleşmesi gerekiyor.Çünkü pratik bir adam.Bunu başarmak için Türkiyeye ve Cumhurbaşkanı Erdoğanın sözüne ihtiyacı var.FİDANIN CEVABIDışişleri Bakanı Fidan öyle bir cevap veriyor ki...Sanki böyle bir sorunun geleceğini önceden tahmin etmiş gibi.Diyor ki;İsrailin politikaları hem sizin sorunlarınızı hem bizim sorunlarımızı çözmeyi engelliyor.Bu cevabın bendeki yorumu şöyle:-Bizim sorunumuz İsrailin yayılmacı ve şiddete yönelik politikalarıdır.
Yoksa biz sorunun çözülmesini istiyoruz.
O nedenle önce İsrailin işgalini durdurun.
Biz çözüme hazırız...Belki de Trumpın istediği cevap da budur.Zaten Bibi dediği Netanyahu ile konuşacağını söylemesi de bundandır.Bu diyaloglardan anladığım kadarıyla Trump yakın dönemde Türkiye ile İsrail arasında normalleşmeye yönelik bazı adımlar atacaktır.Dahası...Balki de Fidana sorduğu bu soruyu zaten Netanyahu ile konuşmuştur.YPG SORUNU NASIL AŞILACAK?Oval Ofisteki görüşmeler sırasında ABD Dışişleri Bakanı, Suriye Dışişleri Bakanı ve Fidanın harita başında bir araya geldikleri haberlerini de öğreniyoruz.Hande bunu da aktarıyor.Yalnızca bu bilgi bile;Trumpın, Suriyenin kuzeyindeki YPGnin ya da SDGnin Şam yönetimine entegre olmasını Türkiye ile birlikte sağlamak istediğini gösteriyor.Nitekim Hakan Fidan A Haberdeki söyleşide aynen şöyle diyor:Şamla YPG arasındaki görüşmelerin gidişatı önemli.
Bu görüşmeler bir ara inkıtaya uğradı.
Özellikle İsrailin güneye müdahalesinden sonra, bölgede olan birtakım gelişmelerden dolayı inkıtaya uğradı.
Şimdi Amerikalıların ve bizlerin de en büyük şu anda birincil meselesi İsrailin Suriye için bir tehdit olmaktan çıkmasını sağlamak ve Suriyenin de İsrail için bir tehdit olmaması ve herkesin birbirinin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine dikkat ettiği bir yer.
Şu anda Suriyenin topraklarının bir kısmı işgal altında, bu işgalin son bulması gerekiyor ve Suriyenin geri kalanını tehdit eden bir yaklaşım içerisinde de olunmaması lazım.Yeterince açık değil mi?Fidanın kurduğu şu cümle Trumpın istediği sürecin en net ifadesidir:İsrailin Suriye için bir tehdit olmaktan çıkmasını sağlamak ve Suriyenin de İsrail için bir tehdit olmaması ve herkesin birbirinin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine dikkat ettiği bir yer.Fidanın şu cümlesinin altını bir kez daha çiziyorum: Suriyenin de İsrail için bir tehdit olmaması.Fidan bu ifadeyi muhtemelen Trump görüşmesinde de kullanmıştır.Öyleyse Şaranın Beyaz Saray ziyareti ve Oval Ofisteki bu görüşmelerden şunu anlayacağız;1- Yakın bir dönemde Suriyede YPG/SDGnin Şam yönetimiyle entegre olmasına yönelik daha net ve kesin haberler alacağız.2- Trumpın vereceği güvence ile Türkiye ile İsrail arasında Filistin halkının güvenliği, Suriyenin istikrarı için düzeyini henüz bilemeyeceğimiz görüşmeler başlayacaktır.3- Belli ki bu coğrafyada artık belirleyici güç olarak bir Türkiye vardır.
Trump bunu ABD Başkanı olarak Oval Ofiste Fidana sorduğu sorular ve aldığı cevaplarla tescil etmiştir.Buradaki en önemli zorluk; Soykırım sorumlusu Netanyahunun durumudur.Diplomasi çözüm sanatıdır.İzleyeceğiz...
