İHD’den 2024 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu: '6094 kişi yaşam hakkı ihlalleri sonucu hayatını kaybetti'

İHD Dok ümantasyon Merkezi, 2024 Y ılı İnsan Hakları İhlalleri Raporunu yayımladı.

Rapora g öre, 2024 y ılında 24 ilde toplamda 458 g ün her türlü eylem ve etkinlik yasakland ı.

Toplantı ve g österilere yönelik kolluk müdahalesinde en az bin 811 ki şi g özalt ına alındı.

En az 127 kişi sosyal medya paylaşımları gerek çesiyle tutukland ı.

Muhalif siyaset çilere ceza ya ğdı. 2 belediye başkanı tutuklandı, 8 belediyede se çilmi şlerin yerine kayyum atandı.

İHD’nin basına yansıyan ve resmi a ç ıklamalara dayanarak hazırladığı rapora g öre, 2024 y ılında en az 6 bin 94 kişi yaşam hakkı ihlalleri sonucu hayatını kaybetti.

DUR İHTARINA UYMAYAN 3 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ Kolluk g üçlerinin çe şitli gerek çelerle silah kullanma yetkisini ihlal etmesinden kaynaklanan 15 olayda toplam 9 ki şi yaşamını yitirdi, 10 kişi yaralandı.

Silah kullanma yetkisinin ihlal edildiği olayların 5’inde polislerin dur ihtarına uyulmadığı gerek çesiyle açt ıkları ateş sonucu 3 kişinin hayatını kaybettiği, 5 kişinin yaralandığı tespit edildi.

EN AZ 27 KİŞİ HAPİSHANELERDE ÖLDÜ Rapora göre, 2024 y ılında 1’i Geri G önderme Merkezi’nde i şkence ş üphesiyle ölen Suriye vatanda şı m ülteci, 1’i polis arac ından atladığı iddia edilen G.A. olmak üzere en az 3 ki şi g özalt ında yaşamını yitirdi.

Ölenlerden Serhat Kahyao ğlu’nun g özalt ına işkence ve k ötü muamele ile al ındığı, yapılan otopside de fiziksel şiddet izlerinin tespit edildiği kamuoyuna yansımıştı. 2024 yılında en az 27 kişi hapishanelerde ya da hastalıkları nedeniyle tahliye edilmelerinin hemen ardından yaşamını yitirdi.

RESMİ HATA VE İHMAL NEDENİYLE EN AZ 12 ÇOCUK YAŞAMINI YİTİRDİ Resmi hata ve ihmal nedeniyle en az 64 olayda 12’si çocuk, 128 ki şi yaşamını yitirdi, 266 kişi yaralandı.

En az 20 kişi sel, deprem gibi doğa olayları nedeniyle hayatını kaybetti.

En az 22 kişi yangınlar, doğalgaz ve karbonmonoksit sızıntısı, ısınmaya çal ışırken ç ıkan yangın vb. nedenler sonucu yaşamını yitirdi.

Kolluk kuvvetlerine veya resmi kullanıma mahsus ara çlar ın çarpmas ı sonucu en az 7 kişi hayatını kaybetti. 9 kişi kolluk g üçlerinin silah kullanma yetkisini ihlal etmesi nedeniyle ya şamını yitirirken, yaz aylarında serinlemek i çin girdikleri suda 7’si çocuk, en az 9 ki şi hayatını kaybetti.

Diyarbakır, Şırnak ve Hakkari’de mayın ve sahipsiz patlayıcıların patlaması sonucu 5 olayda 1’i çocuk 3 ki şi hayatını kaybederken, 1’i çocuk 4 ki şi yaralandı.

HOMOFOBİK SALDIRILARDA EN AZ 4 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ Rapora g öre, 2024 y ılında basına yansıyan 106 ırk ç ı/ayrımcı/fobik ve nefret i çerikli sald ırıda en az 14 kişi hayatını kaybetti, en az 40 kişi yaralandı.

Tespit edilen 65 ırk ç ı saldırıdan, m ültecileri ve ba şka ülke vatanda şlarını hedef alan 35’inde 2’si çocuk 9 mülteci ve 2’si ba şka ülke vatanda şı olmak üzere toplamda en az 11 ki şi hayatını kaybetti.

Irk ç ı saldırılar nedeniyle 3000’e yakın m ülteci Kayseri’yi terk etti.

LGBT İ+’ları hedef alan homofobik/transfobik 23 saldırıda en az 4 kişi yaşamını yitirdi, 7 kişi yaralandı. 378 KADIN CİNAYETİ 2024 yılında 71’i iş cinayetlerinde olmak üzere, en az 103 çocuk ya şam hakkının ihlali sonucu hayatını kaybetti. 378 kadın erkek şiddeti nedeniyle yaşamını yitirirken, 315 kadının ölümü ş üpheli olarak kaydedildi. 2024 y ılında iş cinayetlerinde g ünde en az 5 i ş çi hayat ını kaybetti.

EN AZ 15 GAZETECİ GÖZALTI SIRASINDA KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ BIRAKILDI İHD Dok ümantasyon Biriminin tespitlerine göre, kolluk güçlerinin müdahale etti ği en az 191 barış ç ıl toplantı ve g österide, 27’si çocuk, 46’s ı gazeteci en az 2651 kişi işkence ve k ötü muameleye maruz b ırakılarak g özalt ına alındı. 14’ ü çocuk, 15’i gazeteci, 101’i mülteci (60’ ı Geri G önderme Merkezleri’nde) en az 501 ki şi resmi g özalt ı işlemleri sırasında, g özalt ı yerlerinde ve diğer resmi tutulma yerlerinde işkence ve k ötü muameleye maruz kald ı.

Resmi olmayan g özalt ı yerlerinde ve g özalt ı dışındaki yerlerde 31’i çocuk, 1’i engelli en az 102 ki şi işkence ve diğer k ötü muameleye u ğradığı tespit edildi.

EN AZ 4 BİN 911 KİŞİ KEYFİ BİR BİÇİMDE GÖZALTINA ALTINDA İHD’nin raporuna g öre, 2024 y ılında en az 4911 kişi keyfi bir bi çimde gözalt ına altında, 611 bir kişi de keyfi bi çimde tutukland ı.

G örevden al ınan belediye başkanları, Hakkari’nin DEM Partili Belediye Başkanı Mehmet Sıddık Akış ve Esenyurt’un CHP’li Belediye Başkanı Prof.

Dr.

Ahmet Özer’in tutuklanmalar ı da keyfi tutuklamalar arasında ele alındı.

EYLEMLERE YÜZLERCE SORUŞTURMA Rapora g öre, 2024 y ılında d ü ş ünce, ifade, bas ın, örgütlenme ve bar ış ç ı g österi özgürlü ğ ünü kullanan yüzlerce ki şi hakkında en az 260 soruşturma başlatıldı, en az 355 dava a ç ıldı, daha önceden aç ılan 519 davaya devam edildi.

En az 313 barış ç ıl toplantı ve g österiye kolluk güçleri müdahale etti.

Bu müdahaleler s ırasında ve sonrasında ço ğunluğu işkence ve k ötü muameleye maruz b ırakılarak, en az 1811 kişi g özalt ına alındı, 40 kişi yaralandı.

KONSERLER, BELGESELLER, FESTİVALLER YASAKLANDI En az 24 konser, belgesel g österimi, festival, sergi vb. kültürel etkinlik yasakland ı, en az 40 etkinlik çe şitli bi çimlerde engellendi.

En az 5 yay ın ve 10 kitap toplatıldı/yasaklandı, 1 gazete binasına baskın d üzenlendi.

Aç ık Radyo da dahil 7 TV ve radyonun lisansı iptal edildi, muhalif TV kanallarına RT ÜK ceza ya ğdırdı.

D ü ğ ünlerde, sokakta Kürtçe şarkılar eşliğinde halay çekenlere aç ılan soruşturmalar sonucunda aralarında m üzisyenlerin de oldu ğu toplam 48 kişi ' örgüt propagandas ı yapma' gerek çesiyle gözalt ına alındı, 30’u tutuklandı.

En az 3 dernek hakkında kapatma davası g örüldü, bir derne ğe kayyum atandı.

HAPİSHANELERDE HABERLEŞME HAKKI İHLAL EDİLDİ Rapora g öre, Türkiye hapishanelerinde halen 335’i a ğır hasta olmak üzere toplam bin 412 hasta mahpus bulunuyor.

Hapishanelerde en az 3261 haberle şme hakkı İhlali yaşanırken, 476 keyfi disiplin cezası uygulandı. 855 mahpus iaradeleri dışında ailelerine en uzak hapishanelere sevk edildi.

Raporda, Can Atalay’ın milletvekilliğinin d ü ş ürülmesinin yok hükmünde oldu ğuna ilişkin Anayasa Mahkemesi kararına rağmen halen cezaevinde bulunuduğuna dikkat çekildi.

Toplamda bir büyük şehir belediyesi, 4’i il belediyesi olmak üzere toplam 8 belediyeye kayyum atand ı, 2 belediye başkanı tutuklandı.

Çok say ıda aralarında HDP’nin eski Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Y üksekda ğ’ın da olduğu HDP’li çok say ıda siyaset çinin yarg ılandığı Kobane Davası’nda siyaset çiler 42 y ıla varan hapis cezaları ile cezalandırıldı.