Herkül nasıl düştü

MURAT GÜRGEN / NEFESAZERBAYCAN’dan dönen Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait C-130 E tipi askeri kargo uçağınızın Gürcistan hava sahasında neden düştüğü henüz netleşmedi.

Eldeki bilgiler ve uzman görüşleri, çok sayıda olasılığı gündeme getirdi.

İlk dikkat çeken unsur, düşen uçağın yaşı oldu.

Flight Global’in verilerine göre; uçağın üretim tarihi 1968.

Yani tam 57 yaşındaydı.

Uçağın bu denli eski olması kazada yapısal bir arızayı akla getirdi.

Bu olasılık üzerinde duranlar uçağın yaşı nedeniyle gövdesinde ya da motorlarında kritik bir teknik arıza yaşanmış olabileceğini öne sürüyor.YANLIŞ YÜKLEME OLABİLİRUçağın havadayken parçalanması nedeniyle dışarıdan bir müdahale ihtimali de öne sürüldü.

Zira radar kayıtlarında o dakikalarda aynı noktada bir H125 helikopteri vardı.

İçeride bulunan sistem arızası sonucu buradan kaynaklı bir patlama yaşanmış olması başka olasılık.

Buna göre yanlış sabitlenen yük, türbülans veya ani bir manevra sırasında kayarak uçağın gövdesinde iç hasara yol açmış olabilir.

Havadaki başka bir hava aracıyla çarpışma da olasılıklar arasında.

Ayrıca mevsimsel koşullar, ani irtifa kaybı, pilot hatası ya da görüş zayıflığı da inceleniyor.AZERİLER: DIŞ MÜDAHALE YOKAzerbaycan resmi haber ajansı APA’nın Azeri yetkililere dayandırdığı haberine göre ise uçak Gence Havalimanı’nda 2 saat kaldı.

Mürettebat havalimanı arazisinden ayrılmadı.

Uçakta, Bakü’deki askeri geçit törenine katılan F-16 savaş uçaklarına bakım yapan uzmanlar bulunuyordu.

Azeri bir yetkili, “Uçakta patlayıcı yoktu, sadece F-16’lar için yedek parçalar taşınıyordu.

C-130’un gövdesinde iç ve dış darbe izi bulunmaması, hasar görmüş olma olasılığını ortadan kaldırıyor” diye konuştu.

Ajansa göre ön soruşturma da iki olası senaryoya odaklandı.Kazayı aydınlatacak karakutu bulunduAzerbaycan’dan dönerken Gürcistan’da düşen C-130 tipi kargo uçağımızın karakutusu bulundu.

Yapılacak inceleme ile uçağın düşüş nedeni belirlenecek.

Uçağın karakutusunun çözümlenmesinin 7 ila 10 gün süreceği belirtiliyor.

Karakutu ve gövde üzerindeki detaylı çalışma Türkiye’de yapılacak.

Telsiz görüşmeleri ve radar kayıtları, kokpit ve kargo bölümündeki ses kayıtları ile gövde parçaları incelenerek uçağın kuyruk kısmının havada kopmasının arkasındaki nedenler araştırılacak.1 ŞEHİT HÂLÂ ARANIYORBu arada uçağımızda hayatlarını kaybeden 20 şehidimizden 19’unun cansız bedenine ulaşıldı.

Dün sabah saatlerinde Gürcistan İçişleri Bakanı Geka Geladze, 18 şehidimizin bulunduğunu, 2 şehidimizin naaşının arandığını belirtti.

Geladze ayrıca, 4 şehit askerimizin uçağın pilot kabininde bulunduğunu da aktardı.

Gün içinde devam eden çalışmalarda 1 şehidin daha cansız bedeni bulundu.Olay yerine giden ekipler enkazı emniyet altına aldı, dün sabah saat 6.30’dan itibaren de Türk Hava Kuvvetleri Kaza Kırım Heyeti’nin incelemeleri başladı.

Delil niteliğindeki parçaların tespit edilmesi ve toplanması amacıyla Akıncı İHA ile geniş bir sahada keşif çalışması yapıldı.C-130’lar birçok kazaya karıştıC-130 uçağımızın benzerleri de daha önce düştü. 13 Nisan 1982’de ABD’ye ait C-130H Hercules Erzurum’dan İncirlik Hava Üssü’ne giderken düştü.

Uçaktaki 27 kişinin tamamı öldü. 2014’te Cezayir’e ait C-130 Hercules’in düşmesi ile uçaktaki 78 kişiden sadece biri kurtuldu. 10 Temmuz 2017’de ABD’ye ait KC-130T Hercules uçağı Mississippi’de düştü, uçaktaki 16 kişinin tamamı öldü.

Uçak “Yanky 72” çağrı işaretine sahipti. 4 Temmuz 2021’de Filipinler Hava Kuvvetlerine ait bir C-130 iniş sırasında düştü.

Uçaktaki 50, yerdeki üç kişi hayatını kaybetti.Uçak Suudiler’den ikinci el alınmışGürcistan-Azerbaycan sınırında düşen ve 20 askerimizin şehit olmasına neden olan C-130E tipi kargo uçağının Mart 2010’da Suudi Arabistan’dan alındığı ileri sürüldü.

Kaza uluslararası havacılık basınının inceleme konusu oldu.

Uçağın 57 yıllık geçmişi ve ikinci el olarak alınmış olması gündeme geldi.

Flight Radar sitesinde yer alan bilgilere göre düşen uçak tam 57 yaşındaydı. 1968 yılında Lockheed’in Marietta’daki fabrikasında üretilen uçak, uzun yıllar Suudi Arabistan Krallığı filosunda hizmet verdi.

Takvimler Mart 2010’u gösterdiğinde ise Riyad’dan satın alınarak Türkiye Hava Kuvvetleri envanterine katıldı.

Uluslararası havacılık sitesi Flight Global, bu uçaklar için Türkiye’nin bir modernizasyon süreci yürüttüğü belirtildi.

Bir diğer havacılık platformu Scramble’a göre de uçak, modernize edilmiş bir C-130 Hercules idi.TSK envanterinde 19 adet C-130 varTürk Hava Kuvvetleri’nin envanterinde halen 19 adet C-130B/E uçağı bulunduğu bildirildi.

Envantere 1964-91 yılları arasında iki farklı modelde toplam 13 adet C-130 uçağı girdi. 2010 yılında acil ihtiyaç kapsamında Suudi Arabistan Kraliyet Hava Kuvvetleri’nde hizmet dışına çıkarılan 6 adet C-130E nakliye uçağı daha satın alındı.

Kayseri 12.

Hava Ulaştırma Ana Üssü’ndeki 222’nci Filo Komutanlığı’na bağlı görev yapan uçaklar 6 yılda bir bakımdan geçiriliyor.

Ayrıca Milli Savunma Bakanlığı, ekim ayında İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri’nden 12 adet C-130J Super Hercules uçak tedarik edileceğini açıklamıştı.

UZMANLAR DÜŞÜŞ NEDENINI NEFES’E DEĞERLENDIRDI:C-130’lar sağlamdır, kolay kolay düşmezKargo uçağımızın neden düştüğü konusundaki araştırmalar sürerken konunun uzmanlarından değerlendirmeler geldi.

NEFES’e konuşan Ulusal Güvenlik Uzmanı Ünal Atabay, uçakta mühimmat patladığı olasılığını çürüttü.

Atabay “O bölgede bir terör örgütü yok.

Uçağın bir fiziki etkiye maruz kaldığı anlaşılıyor ama dış etki mi iç etki mi teknik sebepli bir patlama mı parçalanmaya neden olmuş, bilemiyoruz.

Uçağın içinde mühimmat olsa personel olmazdı.

Mühimmatla personel birlikte taşınmaz” dedi.

Emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş bakımsızlık iddialarına değinerek “C-130’lar çok sağlam uçaklardır.

Bakımı yapıldığı sürece uzun yıllar güvenle kullanabilir.

Bizim C-130’larımızın hepsi modernizasyondan geçti.

Şimdiye kadar bakım eksikliği nedeniyle düşen uçağımız olmadı” diye konuştu.

Emekli Hava Tuğgeneral Hüseyin Fazla ise “Gövdede bir yerden yırtılma başlarsa, iç ve basınç farkı uçağın kağıt gibi yırtılarak parçalanmasına neden olur.

İçeride bir patlama olsa yangın meydana gelirdi, uçağı bu şekilde bulamazdık.

Uçağın parçalanmasını bir şey tetiklemiş ve sonrasında iç – dış basınç farklı nedeniyle parçalanma meydana gelmiş” dedi.