‘Elçiler’in grevi erkenci mandalinayı dalında bıraktı

Mehmet H.

GÜLELmehmet.gulel@dunya.comÇukurova’da Turunç­gil Kesim ve İh­racat Tarihleri Belirleme Komisyonu tarafın­dan 27 Eylül’de erkenci man­dalina kesim tarihi açıklandık­tan bir gün sonra elçiler 9 gün greve gitti.

Erkenci mandali­nanın hasat olgunluğuna eri­şen ürünler, 9 gün hasat edil­mediği için bazı ürünlerin raf ömrünü kaybetti.

Bunun so­nucunda bahçede mandalina­nın fiyatı 3 ile 5 lira kadar düş­tü.

Toplanamayan bu ürünler de dalında kaldı ve ucuz fiyat­larla piyasaya girdi.

Fakat bazı üreticiler, geç çıkan mandalina çeşitlerine de düşük fiyat veril­diğini aktarıyor.Yevmiye fiyatlarının resmi­yette 1000 lira olduğunu kay­deden Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, elçiler ile yapılan pro­tokol ile 31.12.2025 tarihine kadar söz konusu fiyatın de­vam edeceğini, ancak buna sa­dık kalınmadıklarını belirtti.

Günlük olarak asgari ücreti­nin brüt 26’da 1’ini verdikle­rini aktaran Doğan, bunun da­ha önce 30 olduğunu, geçen yıl 26’ya indiklerini iletti.

Ağus­tos ve eylül ayında meyve ke­simi döneminde ürünün az ol­masından dolayı elçilerin grev yapmadığına dikkat çeken Do­ğan, “O dönemde işçiler yüz­de 20 kapasiteyle çalışıyorlar­dı.

Erkenci mandalinada ke­sim tarihi açıklanması ve nar hasadının başladığı tarih ay­nı döneme denk geldi.

İşçi­ye ihtiyacının yüksek olduğu dönemde grev yapıldı.

Elçiler birletişler ve işçiyi işe çıkar­madılar.

Erkenci mandalina gibi ürünlerin hasadı 9 gün ge­cikti.

Bugün biz 35 gündür ha­sat yapıyoruz ve bu süre içinde 9 gün çok büyük bir zaman di­limini kapsıyor.

Bu sürede ha­sat edilmesi gereken tonlarca ürün hasat edilmedi” dedi.Portakalın ortalama fiyatı 30 lira Önümüzdeki 15 günden son­ra işçi bakımından piyasanın rahatlayacağını ifade eden Do­ğan, ancak erkenci meyvenin ağaçta kaldığını açıkladı.

Yapı­lan grev ile Çukurova’nın ka­deriyle oynadığını söyleyen Doğan, yetkililerin de hiçbir aksiyon almadığı­nı aktardı.

Erkenci man­dalina fiyatlarının bahçede kilogramının 3 ile 5 li­ra arasında değiştiği­ne vurgu yapan Doğan, “Biraz daha ortanca ola­rak ifade edilen mandalina­nın kilogramı ise 8 ile 10 lira arasında bulunuyor.

Portaka­lın kilogramı şu an 27 ile 32 li­ra arasında değişiyor.

Greyfurt ise kilogramı 25 ile 30 lira ara­sında yer alıyor” diye konuştu.Erkenci mandalinanın fi­yatı böyle olmasının bir di­ğer nedeninin ise soğuk ha­valardan çok etkilenmeme­sinden kaynaklandığına değinen Doğan, bu yıl geç çı­kan mandalina rekoltesinin ise az olduğunu bildirdi.

Ka­sım ayından sonra fiyatlarda yükselme beklediklerini ak­taran Doğan, “Nedeni ise di­ğer mandalina çeşitlerinin az olması ve o dönemde işçi so­rununun ortadan kalkması.

İşçi olmadığı zaman piyasa­ya ürün arzının az olmasın­dan dolayı normalde fiyat­lar yükseliyor.

Ancak şu an­ki fiyatın işçiyle bir ilgisi yok.

Nedeni ise meyvenin çoklu­ğu, hayvanın sıcaklığı, mey­venin birikmesi ve yurtdışı­na gitmesi gereken meyvenin raf ömrünü kaybetmesinden kaynaklanıyor.

Erkenci man­dalinada bir ay önce yurtdı­şına gidecek meyve 9 gün en­gellendi.

Eğer o meyveler pi­yasaya ve yurtdışına gitseydi, arkasından gelen meyvelerin de fiyatı biraz yükselebilirdi.

Meyve piyasaya sürülmediği için birikti.

Birikince de hep­sini birden toplama şansı da yok” ifadelerini kullandı.Grev üreticiye zarar verdi “Elçilerin grev yapmasaydı meyvelerin çoğu dalında kal­mayacaktı ve arkası da açı­lacaktı” diyen Doğan, elçile­rin eylem yapması sonucun­da çiftçinin zarar gördüğünü vurguladı.

Şu an mandalina hem para etmediğini hem de ağaçta kaldığını belirten Do­ğan, “Erkenci mandalinanın ağaçta kalması, ucuz olması, rafta kalmasının tek sebebi el­çilerin haksız yere eylem yap­ması ve protokol uymama­sından kaynaklanıyor.

Yine o dönem nar hasadının da baş­laması olması işçi bulmakta zorlandı.

Ancak bir ay sonra işçiler boşa çıkacak.

Bunun nedeni ise soğan, patates, fın­dığa giden işçilerin dönmesi ile işçi sayısı artacak.

Yakla­şık 15-20 gün sonra da erkenci meyvelerin bitecek.

Narenci­yede işçi sorunu ekim ve ka­sım aylarında yaşanıyor.

Bu aylardan sonra işçi sorunu bi­tiyor.

İspanya ve Portekiz ha­sat döneminde diğer ülkeler­den işçi getiriyorlar.

Biz de Türk Cumhuriyetlerinden iş­çi geticerek ve bunlara yerle­şim alanının dışında prefab­rik ve konteyner evlerle sosyal donatı alanı kurulabilir” dedi.Diğer meyveler de soğuktan hasar gördüBu yıl bölgede meyvenin az olduğunu bildiren Doğan, sadece erkenci grupların miktarında biraz fazlalıkta yaşandığını iletti.

Bu fazlalık ise elçilerin grev yapmaması halinde sıkıntı yaşanmayacağını belirten Doğan, “Bu yıl soğuktan dolayı erkenci meyve dışında diğer meyveler hasar gördü. 9 günlük grev olmasaydı bu süreçte erkenci meyvelerin çoğu piyasaya girecekti.

Bugün mandalina kalitesine ve boyutuna göre fiyatı 3 ile 10 lira arasında değişiyor.

Küçük boy meyveler ise hiç alınmıyor.

Satsuma mandalina 10 lira civarında bulunuyor.

Geç çıkan limonlar 40 ile 45 lira arasında bulunurken mayer limonların fiyatı ise 30 lira seviyesinde bulunuyor” diye konuştu.