Ferrero Türkiye'den vazgeçti: Rekabet Kurumu İtalyanları uyardı

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, Ferrero şirketinin Türkiye'den fındık alımını durdurduğuna ilişkin haberlere yönelik, "Türkiye pazarında uzun yıllardır faaliyet gösteren Ferrero'nun taahhütlerini eksiksiz biçimde yerine getirmesi, hem ticari etik hem de Türkiye kamuoyu açısından zorunluluktur." ifadesini kullandı.Küle, fındık sektöründeki gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulundu.Sektörde son dönemde yaşanan tartışmaların, yalnızca ticari bir mesele olmadığını belirten Küle, "Bu konu, üreticinin emeğine sahip çıkma ve adil piyasa düzeninin korunması meselesidir." dedi.Küle, uluslararası basına yansıyan ve Ferrero kaynaklı olduğu anlaşılan son açıklamalarda, Türkiye'nin fındık üreticileri, tüccarı ve piyasa dinamiklerinin haksız şekilde suçlandığını aktararak, "Ülkemiz 'spekülasyon yapılan bir pazar' gibi gösterilmeye çalışılmaktadır.

Oysaki 2024'te Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen soruşturma ve neticesinde alınan taahhütler, bunun tam tersini göstermektedir.

Dolayısıyla bu yaklaşım, gerçekleri çarpıtmanın ötesinde, Türkiye'nin üreticisine yönelmiş açık bir haksızlıktır." diye konuştu."ALIMI GECİKTİRMESİ FİRMANIN KENDİ TERCİHİ"Türkiye'de fındık üretiminin, iklim koşulları ve zararlılar nedeniyle bu yıl önemli ölçüde azaldığına işaret eden Küle, "Çiftçi, verim kayıpları yaşamış, buna rağmen özveriyle üretimini sürdürmüştür.

Yani ortada iddia edildiği gibi bir 'oyun' yoktur.

Çiftçi, doğanın ve piyasanın şartlarına rağmen uyum sağlamaya çalışmaktadır.

Arzın azaldığı bir sezonda, üreticinin elindeki ürünü peyderpey satması kadar doğal bir davranış olamaz.

Bu sadece Türkiye'ye özgü bir kural değil, ekonominin temel işleyişini bilen herkesin görebileceği, evrensel bir piyasa kuralıdır." değerlendirmesinde bulundu.Küle, şirketin, yanlış stratejisinin faturasını Türkiye'ye kesemeyeceğini belirterek, Ferrero'nun fındık alımını geciktirmesinin kendi tercihi olduğunu, rakiplerin erken alım yaptığını ve şirketin beklemeyi seçtiğini söyledi."ŞİRKETİN PLANLAMA HATASI"Şirketin, tercihinin sonuçlarını Türk çiftçisine, tüccarına ve Türkiye'nin kurumlarına yıkmaya çalışmasının kabul edilemez olduğunu bildiren Küle, "Dünya ölçeğindeki bir şirketin planlama hataları varsa o Türkiye'nin sorunu değildir.

Varsa hata, bunun muhasebesi kendi içinde yapılmalıdır.

Türkiye'yi suçlayarak prestij devşirilmemelidir." diye konuştu.Küle, Türkiye'nin fındık üreticisinin "ülkenin alın teri" olduğunu, üreticinin doğayla mücadele ettiğini ve emeğiyle ülkeye değer kattığını ifade etti.Bugün dünyanın çikolata raflarında görülen pek çok üründe Türk çiftçisinin emeği olduğuna dikkati çeken Küle, "Bu emeği küçümseyen, haksız ithamlarla itibarsızlaştırmaya çalışan hiçbir yaklaşım Türkiye'de karşılık bulamaz." dedi."REKABET KURULUNUN SEKTÖRE İLİŞKİN KARAR VE BEKLENTİLERİ NETTİR"Küle, rekabet hukuku çerçevesinde verilen taahhütlerin belli olduğunu belirterek, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:"Rekabet Kurulunun sektöre ilişkin karar ve beklentileri nettir.

Kimse, önce söz verip sonra dış basın üzerinden kendi taahhüdünü aşındırma girişiminde bulunmamalıdır.

Türkiye'de piyasa tehdit mesajlarıyla değil, hukuk ve kurallar ile işler.

Kimse kendini mağdur göstermeye çalışmamalıdır, mağduriyet yoktur.

Türkiye'yi gerekçe gösterip ürün fiyatlarının artabileceği veya içeriklerin değişebileceği yönündeki açıklamalar kabul edilemez.

Bu girişimleri fındık arzının sınırlı olduğu bir yılda fındık fiyatlarını baskılama girişimi olarak değerlendirmekteyim.""PİYASA DÜZENİ MANİPÜLASYONA TESLİM EDİLMEZ"Küle, ülkenin piyasa düzeninin, hiç kimsenin keyfine göre şekillenemeyeceğine işaret ederek, şunları kaydetti:"Üreticinin emeği korunur.

Piyasa düzeni manipülasyona teslim edilmez.

Uluslararası baskı yöntemi işletilemez.

Türkiye'nin kurumlarına gölge düşürülemez.

Sonuç olarak bir kez daha vurgulamak isterim ki Türkiye pazarında uzun yıllardır faaliyet gösteren Ferrero'nun taahhütlerini eksiksiz biçimde yerine getirmesi, hem ticari etik hem de Türkiye kamuoyu açısından zorunluluktur.""NUTELLA MI SARELLE Mİ YEDİNİZ"Gazeteci-yazar Soner Yalçın, 5 Ekim 2016'da, Sözcü gazetesindeki "Nutella mı Sarelle mi yediniz" başlıklı yazısında 1964 yılında fındığın çuvaldan çıkıp modern ambalajlarda işlenmesine başlandığı tesisi kuran kişi olan Kahraman Sağra ve Sarelle markasının doğuş hikayesini, aynı yıllarda üretime başlamasına karşın Ferrero gibi dünya devi olamama sebeplerini, fındığın ana vatanı Türkiye iken neden sektörü Ferrero'nun domine ettiğini şöyle anlatmıştı:Michele Ferrero (1925-2015) adını hiç duydunuz mu?Sanmam!..Hiç Nutella yediniz mi?Yediniz!..Dünyada günde 1 milyon kilo Nutella satıldığını biliyor musunuz?Nutella’yı keşfeden Michele Ferrero idi.

İtalya’nın Piyemonte bölgesindeki Alba kasabasında yaşayan annesi Piera ve babası Pietro Ferrero’nun İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra bir pastaneden fabrikaya dönüştürdüğü markayı dünya devi haline getirmeyi başardı.Ferrero öldüğünde 24 milyar dolarlık servetiyle İtalya’nın en zenginiydi.Peki...Kahraman Sağra adını hiç duydunuz mu?1964 yılı, Ordu’da fındık için bir milattı.

Şarkiye Mahallesi, Fatma Hatun Sokak’ta bulunan binada fındığın çuvaldan çıkıp modern ambalajlarda işlenmesine başlandığı tesisi kuran kişiydi.Ünal Sağra, Kahraman Sağra’nın oğluydu.

Fındık sanayiciliği konusunda deneyim kazanması için Almanya’ya öğrenime gönderildi.

Alman Köhler’in çıkardığı ilk fındıklı çikolatadan, Hamburg Fındık Borsası’na kadar bu alanda deneyimlerde bulundu.

Eğitimini bitirmesinin ardından Ordu’ya döndü ve babası Kahraman Sağra tarafından kurulmuş olan tesislerde çikolata üretimine başladı.Önce Nugetalla, daha sonra Sarelle böyle doğdu.1985’li yıllarda Türkiye genelinde 250 Sağra Special mağazası açıldı.1990’lı yıllarda peş peşe yaşanan ekonomik krizler ve bürokratik engeller Sağra’yı finansal açıdan zorladı.

Sağra, Bayındır Holding tarafından satın alındı.Sonra Bayındır Holding battı; Sağra TMSF’nin eline geçti.Sonra 2007’de Toksöz Grup tarafından alındı.Sonra...Sonra...Sağra bir dünya markası olamadı.Oysa...Hep kendi geliştirdiği markalarla dünya devi olan Michele Ferrero hayatında dışarıdan tek şirket satın aldı: Türk Oltan Gıda!Niye?Şundan...Ders çıkarmakDünyada fındığın yüzde 85’ini Türkiye üretiyor.Dünya çikolata devleri fındığı bizden alıyor.Bu sebeple 2015 yılında fındıkta ihracat rekoru kırdık:2 milyar 827 milyon dolarlık satışla fındıkta bugüne kadar en büyük döviz geliri yaptık.İyi de...Bizden fındığı alıp markalaştıran Michele Ferrero’nun yıllık cirosu, 11 milyar dolar!Parayı karşılaştırdığınızda ihracat rekoru kırdığımız rakam komik duruyor.İtalya ile hemen hemen aynı yıllarda başladığımız yarışta neden bu derece geri kaldık?Fındık; işlenip çikolata, şekerleme ve gıda ürünlerine dönüştüğünde dünyada onlarca milyar dolarlık bir ekonomi yaratıyor.

Ancak Türkiye bu ekonomiden sadece yaklaşık 3 milyar dolarlık bir pay alıyor.Evet.

Fındığın katma değerini Türkiye kazanamıyor; Ferrerolar kazanıyor.İşte bu nedenle Türkiye’den şirket alıyorlar.

Fiskobirlik gibi tarım satış kooperatifleri yok edilince, İtalyan devi Ferrero firması, Türkiye’deki fındığı aracılar vasıtasıyla topluyor.

Yani, aracılar çiftçinin sırtından para kazanıyor; Ferrero para kazanıyor; Türk çiftçisi mağdur ediliyor.Yoksa Ferrero niye Türk şirketi satın alsın?Bunları konuşmuyoruz...Bunları yazmıyoruz...Bunları tartışmıyoruz...Gereksiz polemik konuları etrafında birbirimizle didişip duruyoruz.Oysa.

Fındık üretimini nasıl artıracağız; üretici gelirini nasıl yükselteceğiz; ve dünya devi markalar nasıl yaratacağız, bunlar konusunda çalışmalar yapmamız gerekmiyor mu?Atatürk’e dil uzatılacağına onun 1935 yılında topladığı Birinci Ulusal Fındık Kongresi ya da 1938’de kurduğu Fiskobirlik’ten ders çıkarmak gerekmiyor mu?Açılan yolda devam edilse idi; Michele Ferrero yerine dünya fındık devi bir Türk markası olmaz mıydı?"NE OLMUŞTUTürkiye’de fındık üretiminin üçte birini satın alan Nutella üreticisi İtalyan Ferrero, bu yıl rekoltenin beklentilerin çok altında kalması nedeniyle üreticilerle gerilim yaşıyor.

İlkbaharda yaşanan don olayları ve haşere istilası sonucu üretimin 300 bin ton civarında olması bekleniyor.

Fındık fiyatları yaz başından bu yana ton başına 9 bin dolardan 18 bin dolara kadar yükseldi.

Artan maliyetler karşısında Ferrero, Türkiye’den alımları durdurup Şili ve ABD gibi alternatif tedarikçilere yöneldi.